Luke 20

And it came to pass, that on one of those days, as he taught the people in the temple, and preached the gospel, the chief priests and the scribes came upon him with the elders,

یک روز وقتی عیسی مردم را در معبد بزرگ تعلیم می‌داد و مژدهٔ نجات را به ایشان اعلام می‌کرد سران كاهنان و علما به اتّفاق مشایخ یهود پیش او آمدند

And spake unto him, saying, Tell us, by what authority doest thou these things? or who is he that gave thee this authority?

و گفتند: «به ما بگو به چه اختیاری این كارها را می‌کنی؟ چه کسی به تو این اختیار را داده است؟»

And he answered and said unto them, I will also ask you one thing; and answer me:

عیسی به آنان پاسخ داد: «من هم از شما سؤالی دارم، به من بگویید

The baptism of John, was it from heaven, or of men?

آیا تعمید یحیی از جانب خدا بود یا از جانب بشر؟»

And they reasoned with themselves, saying, If we shall say, From heaven; he will say, Why then believed ye him not?

آنها بین خود بحث كرده گفتند: «اگر بگوییم از جانب خدا بود، او خواهد گفت: چرا به او ایمان نیاوردید؟

But and if we say, Of men; all the people will stone us: for they be persuaded that John was a prophet.

و اگر بگوییم: از جانب بشر، همهٔ مردم ما را سنگباران خواهند كرد، چون یقین دارند كه یحیی یک نبی بود.»

And they answered, that they could not tell whence it was.

پس گفتند: «ما نمی‌دانیم از كجاست.»

And Jesus said unto them, Neither tell I you by what authority I do these things.

عیسی به ایشان گفت: «من هم به شما نمی‌گویم كه با چه اختیاری این كارها را می‌کنم.»

Then began he to speak to the people this parable; A certain man planted a vineyard, and let it forth to husbandmen, and went into a far country for a long time.

عیسی به سخن خود ادامه داد و برای مردم مَثَلی آورده گفت: «مردی تاكستانی احداث كرد و آن را به باغبانان سپرد و مدّت درازی به سفر رفت.

And at the season he sent a servant to the husbandmen, that they should give him of the fruit of the vineyard: but the husbandmen beat him, and sent him away empty.

در موسم انگور، غلامی را پیش باغبانان فرستاد تا سهم خود را از محصول تاكستان بگیرد. امّا آنها غلام را كتک زدند و دست‌خالی بازگردانیدند.

And again he sent another servant: and they beat him also, and entreated him shamefully, and sent him away empty.

صاحب تاكستان غلام دیگری فرستاد، او را هم كتک زده و با او بدرفتاری كردند و دست‌خالی برگردانیدند.

And again he sent a third: and they wounded him also, and cast him out.

غلام سوم را فرستاد. این یكی را هم زخمی كردند و بیرون انداختند.

Then said the lord of the vineyard, What shall I do? I will send my beloved son: it may be they will reverence him when they see him.

پس صاحب تاكستان گفت: 'چه باید بكنم؟ پسر عزیز خود را می‌فرستم، شاید حرمت او را نگه‌ دارند.'

But when the husbandmen saw him, they reasoned among themselves, saying, This is the heir: come, let us kill him, that the inheritance may be ours.

امّا باغبانان وقتی او را دیدند با هم بحث كردند و گفتند: 'این وارث است بیایید او را بكشیم تا مِلک به خودمان برسد.'

So they cast him out of the vineyard, and killed him. What therefore shall the lord of the vineyard do unto them?

پس او را از تاكستان بیرون انداختند و كشتند. حالا صاحب تاكستان با آنان چه خواهد كرد؟

He shall come and destroy these husbandmen, and shall give the vineyard to others. And when they heard it, they said, God forbid.

او می‌آید و این باغبانان را می‌کشد و تاكستان را به دست دیگران می‌سپارد.» وقتی مردم این را شنیدند گفتند: «خدا نكند!»

And he beheld them, and said, What is this then that is written, The stone which the builders rejected, the same is become the head of the corner?

امّا او به ایشان نگاه كرد و فرمود: «پس معنی این قسمت از کتاب‌مقدّس چیست؟ 'آن سنگی كه بنّایان رد كردند، اکنون مهمترین سنگ بنا شده است.'

Whosoever shall fall upon that stone shall be broken; but on whomsoever it shall fall, it will grind him to powder.

هرکه بر آن سنگ بیفتد خرد خواهد شد و اگر آن سنگ بر كسی بیفتد او را کاملاً نرم خواهد كرد.»

And the chief priests and the scribes the same hour sought to lay hands on him; and they feared the people: for they perceived that he had spoken this parable against them.

علمای یهود و سران كاهنان می‌خواستند در همان لحظه او را بگیرند، چون پی بردند كه مقصود آن مَثَل خود آنهاست امّا از مردم می‌ترسیدند.

And they watched him, and sent forth spies, which should feign themselves just men, that they might take hold of his words, that so they might deliver him unto the power and authority of the governor.

پس به دنبال فرصت می‌گشتند و مأموران مخفی كه خود را دیندار نشان می‌دادند پیش او فرستادند تا حرفی از دهان او بربایند و آن را دستاویزی برای تسلیم او به دستگاه قضایی و حوزهٔ اختیارات فرماندار رومی قرار دهند.

And they asked him, saying, Master, we know that thou sayest and teachest rightly, neither acceptest thou the person of any, but teachest the way of God truly:

از او پرسیدند: «ای استاد، ما می‌دانیم آنچه تو می‌گویی و تعلیم می‌دهی درست و بجاست. تو در مورد هیچ‌کس تبعیض قایل نمی‌شوی بلكه با راستی و درستی راه خدا را تعلیم می‌دهی.

Is it lawful for us to give tribute unto Cæsar, or no?

آیا ما مجاز هستیم كه به امپراتوری روم مالیات بدهیم یا نه؟»

But he perceived their craftiness, and said unto them, Why tempt ye me?

عیسی به نیرنگ آنان پی برد و فرمود:

Shew me a penny. Whose image and superscription hath it? They answered and said, Cæsar's.

«یک سکّهٔ نقره به من نشان بدهید. نقش و عنوان چه كسی روی آن است؟» جواب دادند: «قیصر»

And he said unto them, Render therefore unto Cæsar the things which be Cæsar's, and unto God the things which be God's.

عیسی فرمود: «پس آنچه مال قیصر است به قیصر و آنچه مال خداست به خدا بدهید.»

And they could not take hold of his words before the people: and they marvelled at his answer, and held their peace.

به این ترتیب كوشش آنان برای به دست آوردن مدركی علیه او در برابر مردم بی‌اثر ماند و درحالی‌که از جواب او حیرت كرده بودند خاموش ماندند.

Then came to him certain of the Sadducees, which deny that there is any resurrection; and they asked him,

بعد چند نفر از صدوقیان كه منكر رستاخیز پس از مرگ بودند جلو آمدند و از او پرسیدند:

Saying, Master, Moses wrote unto us, If any man's brother die, having a wife, and he die without children, that his brother should take his wife, and raise up seed unto his brother.

«ای استاد، موسی این دستور را برای ما نوشت: چنانچه مردی زنی بگیرد ولی بدون فرزند بمیرد برادرش موظّف است آن زن را بگیرد تا برای برادر خود فرزندانی بیاورد.

There were therefore seven brethren: and the first took a wife, and died without children.

حالا هفت برادر بودند، اولی زنی گرفت و بدون فرزند مرد.

And the second took her to wife, and he died childless.

بعد دومی او را گرفت

And the third took her; and in like manner the seven also: and they left no children, and died.

و سپس سومی و همین‌طور هر هفت نفر مردند و هیچ فرزندی بجا نگذاشتند.

Last of all the woman died also.

بعد از همه، آن زن هم مرد.

Therefore in the resurrection whose wife of them is she? for seven had her to wife.

در روز رستاخیز، او باید زن کدام‌یک باشد؟ چون هر هفت نفر با او ازدواج كردند.»

And Jesus answering said unto them, The children of this world marry, and are given in marriage:

عیسی به ایشان فرمود: «زنها و مردان این جهان ازدواج می‌کنند.

But they which shall be accounted worthy to obtain that world, and the resurrection from the dead, neither marry, nor are given in marriage:

امّا کسانی‌که شایستهٔ رسیدن به جهان آینده و رستاخیز از مردگان بشوند، زن نمی‌گیرند و شوهر نمی‌کنند،

Neither can they die any more: for they are equal unto the angels; and are the children of God, being the children of the resurrection.

زیرا آنها مانند فرشتگان هستند. دیگر مرگ برای آنان محال است و چون در رستاخیز شركت دارند فرزندان خدا هستند.

Now that the dead are raised, even Moses shewed at the bush, when he calleth the Lord the God of Abraham, and the God of Isaac, and the God of Jacob.

این مطلب كه مردگان بار دیگر زنده می‌شوند، مطلبی است كه خود موسی در داستان بوتهٔ سوزان، آنجا كه خداوند را خدای ابراهیم و خدای اسحاق و خدای یعقوب، خطاب می‌کند نشان داده است.

For he is not a God of the dead, but of the living: for all live unto him.

خدا، خدای مردگان نیست بلكه خدای زندگان است چون پیش او همه زنده‌‌‌اند.»

Then certain of the scribes answering said, Master, thou hast well said.

در این مورد بعضی از علما گفتند: «ای استاد، عالی جواب دادی.»

And after that they durst not ask him any question at all.

و پس از آن دیگر جرأت نكردند كه از او چیزی بپرسند.

And he said unto them, How say they that Christ is David's son?

عیسی به ایشان فرمود: «چطور می‌توان گفت كه مسیح پسر داوود است؟

And David himself saith in the book of Psalms, The LORD said unto my Lord, Sit thou on my right hand,

چون خود داوود در كتاب زبور می‌گوید: 'خداوند به خداوند من فرمود: در دست راست من بنشین

Till I make thine enemies thy footstool.

تا دشمنانت را زیر پای تو اندازم.'

David therefore calleth him Lord, how is he then his son?

باری، داوود او را 'خداوند' خطاب می‌کند، پس چطور او می‌تواند پسر داوود باشد؟»

Then in the audience of all the people he said unto his disciples,

عیسی در حضور همهٔ مردم به شاگردان فرمود:

Beware of the scribes, which desire to walk in long robes, and love greetings in the markets, and the highest seats in the synagogues, and the chief rooms at feasts;

«از علما كه دوست دارند با قباهای بلند بیایند و بروند و علاقهٔ شدیدی به سلامهای احترام‌آمیز در بازارها و بهترین جاها در كنیسه‌ها و صدر مجالس ضیافت نشان می‌دهند، برحذر باشید.

Which devour widows' houses, and for a shew make long prayers: the same shall receive greater damnation.

آنان مال بیوه زنها را می‌بلعند حال آنكه محض خودنمایی نماز را طول می‌دهند. آنها شدیدترین كیفرها را خواهند دید.»