Proverbs 23

Quando ti siedi a mensa con un principe, rifletti bene a chi ti sta dinanzi;

Kiam vi sidiĝos, por manĝi kun reganto, Rigardu bone, kio estas antaŭ vi;

e mettiti un coltello alla gola, se tu sei ingordo.

Kaj vi metu tranĉilon al via gorĝo, Se vi estas avidulo.

Non bramare i suoi bocconi delicati; sono un cibo ingannatore.

Ne deziru liajn bongustajn manĝojn; Ĉar ĝi estas trompa pano.

Non t’affannare per diventar ricco, smetti dall’applicarvi la tua intelligenza.

Ne penu riĉiĝi; Forlasu vian pripensadon.

Vuoi tu fissar lo sguardo su ciò che scompare? Giacché la ricchezza si fa dell’ali, come l’aquila che vola verso il cielo.

Ĉu vi direktos viajn okulojn al ĝi? ĝi jam ne ekzistos; Ĉar riĉeco faras al si flugilojn kiel aglo, kaj forflugas al la ĉielo.

Non mangiare il pane di chi ha l’occhio maligno e non bramare i suoi cibi delicati;

Ne manĝu panon de malbondeziranto, Kaj ne deziru liajn bongustajn manĝojn.

poiché, nell’intimo suo, egli è calcolatore: "Mangia e bevi!" ti dirà; ma il cuor suo non è con te.

Ĉar kiaj estas la pensoj en lia animo, tia li ankaŭ estas: Manĝu kaj trinku, li diros al vi, Sed lia koro ne estas kun vi.

Vomiterai il boccone che avrai mangiato, e avrai perduto le tue belle parole.

La pecon, kiun vi manĝis, vi elvomos; Kaj vane vi perdis viajn agrablajn vortojn.

Non rivolger la parola allo stolto, perché sprezzerà il senno de’ tuoi discorsi.

En la orelojn de malsaĝulo ne parolu; Ĉar li malŝatos la saĝecon de viaj vortoj.

Non spostare il termine antico, e non entrare nei campi degli orfani;

Ne forŝovu la antikvajn limojn, Kaj sur la kampon de orfoj ne iru.

ché il Vindice loro è potente; egli difenderà la causa loro contro di te.

Ĉar ilia Liberiganto estas forta; Li defendos ilian aferon kontraŭ vi.

Applica il tuo cuore all’istruzione, e gli orecchi alle parole della scienza.

Elmetu vian koron al instruo Kaj viajn orelojn al paroloj de prudento.

Non risparmiare la correzione al fanciullo; se lo batti con la verga, non ne morrà;

Ne malvolu puni knabon: Se vi batos lin per kano, li ne mortos.

lo batterai con la verga, ma libererai l’anima sua dal soggiorno de’ morti.

Vi batos lin per kano, Kaj lian animon vi savos de Ŝeol.

Figliuol mio, se il tuo cuore e savio, anche il mio cuore si rallegrerà;

Mia filo, se via koro estos saĝa, Tiam ĝojos ankaŭ mia koro.

le viscere mie esulteranno quando le tue labbra diranno cose rette.

Kaj mia internaĵo ĝojos, Kiam viaj lipoj parolos ĝustaĵon.

Il tuo cuore non porti invidia ai peccatori, ma perseveri sempre nel timor dell’Eterno;

Via koro sin tiru ne al pekuloj, Sed al timo antaŭ la Eternulo ĉiutage.

poiché c’è un avvenire, e la tua speranza non sarà frustrata.

Ĉar ekzistas estonteco, Kaj via espero ne perdiĝos.

Ascolta, figliuol mio, sii savio, e dirigi il cuore per la diritta via.

Aŭskultu vi, mia filo, kaj estu saĝa, Kaj direktu vian koron al la ĝusta vojo.

Non esser di quelli che son bevitori di vino, che son ghiotti mangiatori di carne;

Ne estu inter la drinkantoj de vino, Inter tiuj, kiuj manĝas tro da viando;

ché il beone ed il ghiotto impoveriranno e i dormiglioni n’andran vestiti di cenci.

Ĉar drinkemulo kaj manĝegemulo malriĉiĝos, Kaj dormemulo havos sur si ĉifonaĵojn.

Da’ retta a tuo padre che t’ha generato, e non disprezzar tua madre quando sarà vecchia.

Aŭskultu vian patron, kiu vin naskigis, Kaj ne malŝatu vian patrinon, kiam ŝi maljuniĝos.

Acquista verità e non la vendere, acquista sapienza, istruzione e intelligenza.

Veron aĉetu, kaj ne vendu saĝon Kaj instruon kaj prudenton.

Il padre del giusto esulta grandemente; chi ha generato un savio, ne avrà gioia.

Grandan ĝojon havas patro de virtulo, Kaj naskinto de saĝulo ĝojos pro li.

Possan tuo padre e tua madre rallegrarsi, e possa gioire colei che t’ha partorito!

Via patro kaj via patrino ĝojos, Kaj via naskintino triumfos.

Figliuol mio, dammi il tuo cuore, e gli occhi tuoi prendano piacere nelle mie vie;

Donu, mia filo, vian koron al mi, Kaj al viaj okuloj plaĉu miaj vojoj.

perché la meretrice è una fossa profonda, e la straniera, un pozzo stretto.

Ĉar malĉastulino estas profunda foso, Kaj fremda edzino estas malvasta puto.

Anch’essa sta in agguato come un ladro, e accresce fra gli uomini il numero de’ traditori.

Ŝi embuskas kiel rabisto, Kaj kolektas ĉirkaŭ si perfidulojn.

Per chi sono gli "ahi"? per chi gli "ahimè"? per chi le liti? per chi i lamenti? per chi le ferite senza ragione? per chi gli occhi rossi?

Ĉe kiu estas ploro? ĉe kiu estas ĝemoj? ĉe kiu estas malpaco? Ĉe kiu estas plendoj? ĉe kiu estas senkaŭzaj batoj? Ĉe kiu estas malklaraj okuloj?

Per chi s’indugia a lungo presso il vino, per quei che vanno a gustare il vin drogato.

Ĉe tiuj, kiuj sidas malfrue ĉe vino, Ĉe tiuj, kiuj venas, por gustumi aroman trinkaĵon.

Non guardare il vino quando rosseggia, quando scintilla nel calice e va giù così facilmente!

Ne rigardu la vinon, kiel ruĝa ĝi estas, Kiel ĝi brilas en la pokalo, kiel glate ĝi eniras:

Alla fine, esso morde come un serpente e punge come un basilisco.

En la fino ĝi mordas kiel serpento Kaj pikas kiel vipuro.

I tuoi occhi vedranno cose strane, il tuo cuore farà dei discorsi pazzi.

Viaj okuloj vidos fremdaĵojn, Kaj via koro parolos malĝustaĵojn.

Sarai come chi giace in mezzo al mare, come chi giace in cima a un albero di nave.

Kaj vi estos kiel dormanto meze de la maro, Kaj kiel dormanto sur la supro de masto.

Dirai: "M’hanno picchiato… e non m’han fatto male; m’hanno percosso… e non me ne sono accorto; quando mi sveglierò?… tornerò a cercarne ancora!"

Ili batis min, sed ĝi min ne doloris; Ili frapis min, sed mi ne sentis; Kiam mi vekiĝos, mi denove tion serĉos.