Proverbs 23

כי תשב ללחום את מושל בין תבין את אשר לפניך׃

Pagka ikaw ay nauupong kumain na kasalo ng isang pangulo, kilanlin mong maigi siya na nasa harap mo;

ושמת שכין בלעך אם בעל נפש אתה׃

At maglagay ka ng sundang sa iyong lalamunan, kung ikaw ay taong bigay sa pagkain.

אל תתאו למטעמותיו והוא לחם כזבים׃

Huwag kang mapagnais ng kaniyang mga masarap na pagkain; yamang mga marayang pagkain.

אל תיגע להעשיר מבינתך חדל׃

Huwag kang mainip sa pagyaman; tumigil ka sa iyong sariling karunungan.

התעוף עיניך בו ואיננו כי עשה יעשה לו כנפים כנשר ועיף השמים׃

Iyo bang itititig ang iyong mga mata sa wala? Sapagka't ang mga kayamanan, ay tunay na nagsisipagpakpak, gaya ng aguila na lumilipad sa dakong langit.

אל תלחם את לחם רע עין ואל תתאו למטעמתיו׃

Huwag mong kanin ang tinapay niya na may masamang mata, ni nasain mo man ang kaniyang mga masarap na pagkain:

כי כמו שער בנפשו כן הוא אכל ושתה יאמר לך ולבו בל עמך׃

Sapagka't kung ano ang iniisip niya sa loob niya, ay gayon siya: kumain ka at uminom ka, sabi niya sa iyo; nguni't ang puso niya ay hindi sumasaiyo.

פתך אכלת תקיאנה ושחת דבריך הנעימים׃

Ang subo na iyong kinain ay iyong isusuka, at iyong iwawala ang iyong mga matamis na salita.

באזני כסיל אל תדבר כי יבוז לשכל מליך׃

Huwag kang magsalita sa pakinig ng mangmang; sapagka't kaniyang hahamakin ang karunungan ng iyong mga salita.

אל תסג גבול עולם ובשדי יתומים אל תבא׃

Huwag mong baguhin ang dating muhon ng lupa; at huwag mong pasukin ang mga bukid ng ulila:

כי גאלם חזק הוא יריב את ריבם אתך׃

Sapagka't ang kanilang Manunubos ay malakas; ipaglalaban niya ang kanilang usap sa iyo.

הביאה למוסר לבך ואזנך לאמרי דעת׃

Ihilig mo ang iyong puso sa turo, at ang iyong mga pakinig sa mga salita ng kaalaman.

אל תמנע מנער מוסר כי תכנו בשבט לא ימות׃

Huwag mong ipagkait ang saway sa bata: sapagka't kung iyong hampasin siya ng pamalo, siya'y hindi mamamatay.

אתה בשבט תכנו ונפשו משאול תציל׃

Iyong hahampasin siya ng pamalo, at ililigtas mo ang kaniyang kaluluwa sa Sheol.

בני אם חכם לבך ישמח לבי גם אני׃

Anak ko, kung ang iyong puso ay magpakapantas, ang puso ko'y matutuwa sa makatuwid baga'y ang akin:

ותעלזנה כליותי בדבר שפתיך מישרים׃

Oo, ang aking puso ay magagalak pagka ang iyong mga labi ay nangagsasalita ng matuwid na mga bagay.

אל יקנא לבך בחטאים כי אם ביראת יהוה כל היום׃

Huwag managhili ang iyong puso sa mga makasalanan: kundi lumagay ka sa Panginoon buong araw:

כי אם יש אחרית ותקותך לא תכרת׃

Sapagka't tunay na may kagantihan; at ang iyong pagasa ay hindi mahihiwalay.

שמע אתה בני וחכם ואשר בדרך לבך׃

Makinig ka, anak ko, at ikaw ay magpakapantas, at patnubayan mo ang iyong puso sa daan.

אל תהי בסבאי יין בזללי בשר למו׃

Huwag kang mapasama sa mga mapaglango; sa mga mayamong mangangain ng karne:

כי סבא וזולל יורש וקרעים תלביש נומה׃

Sapagka't ang manglalasing at ang mayamo ay darating sa karalitaan: at ang antok ay magbibihis sa tao ng pagkapulubi.

שמע לאביך זה ילדך ואל תבוז כי זקנה אמך׃

Dinggin mo ang iyong ama na naging anak ka, at huwag mong hamakin ang iyong ina kung siya'y tumanda.

אמת קנה ואל תמכר חכמה ומוסר ובינה׃

Bumili ka ng katotohanan at huwag mong ipagbili: Oo karunungan, at turo, at pag-uunawa.

גול יגול אבי צדיק יולד חכם וישמח בו׃

Ang ama ng matuwid ay magagalak na lubos: at siyang nagkaanak ng pantas na anak ay magagalak sa kaniya.

ישמח אביך ואמך ותגל יולדתך׃

Mangatuwa ang iyong ama at ang iyong ina, at magalak siyang nanganak sa iyo.

תנה בני לבך לי ועיניך דרכי תרצנה׃

Anak ko, ibigay mo sa akin ang iyong puso, at malugod ang iyong mga mata sa aking mga daan.

כי שוחה עמקה זונה ובאר צרה נכריה׃

Sapagka't ang isang patutot ay isang malalim na lubak; at ang babaing di kilala ay makipot na lungaw.

אף היא כחתף תארב ובוגדים באדם תוסף׃

Oo, siya'y bumabakay na parang tulisan, at nagdaragdag ng mga magdaraya sa gitna ng mga tao.

למי אוי למי אבוי למי מדונים למי שיח למי פצעים חנם למי חכללות עינים׃

Sinong may ay? sinong may kapanglawan? sinong may pakikipagtalo? sinong may daing? sino ang may sugat na walang kadahilanan? sino ang may maningas na mata?

למאחרים על היין לבאים לחקר ממסך׃

Silang nangaghihintay sa alak; silang nagsisiyaon upang humanap ng pinaghalong alak.

אל תרא יין כי יתאדם כי יתן בכיס עינו יתהלך במישרים׃

Huwag kang tumingin sa alak pagka mapula, pagka nagbibigay ng kaniyang kulay sa saro,

אחריתו כנחש ישך וכצפעני יפרש׃

Sa huli ay kumakagat ito na parang ahas, at tumutukang parang ulupong.

עיניך יראו זרות ולבך ידבר תהפכות׃

Ang iyong mga mata ay titingin ng mga katuwang bagay, at ang iyong puso ay nagbabadya ng mga magdarayang bagay.

והיית כשכב בלב ים וכשכב בראש חבל׃

Oo, ikaw ay magiging parang nahihiga sa gitna ng dagat, o parang nahihiga sa dulo ng isang palo ng sasakyan.

הכוני בל חליתי הלמוני בל ידעתי מתי אקיץ אוסיף אבקשנו עוד׃

Kanilang pinalo ako, iyong sasalitain, at hindi ako nasaktan; kanilang hinampas ako, at hindi ko naramdaman: kailan gigising ako? aking hahanapin pa uli.