Proverbs 1

משלי שלמה בן דוד מלך ישראל׃

Ang mga kawikaan ni Salomon na anak ni David na hari sa Israel:

לדעת חכמה ומוסר להבין אמרי בינה׃

Upang umalam ng karunungan at turo; upang bulayin ang mga salita ng pagkaunawa;

לקחת מוסר השכל צדק ומשפט ומישרים׃

Upang tumanggap ng turo sa pantas na paguugali, sa katuwiran, at kahatulan, at karampatan;

לתת לפתאים ערמה לנער דעת ומזמה׃

Upang magbigay ng katalinuhan sa musmos. Kaalaman at pagbubulay sa kabataan:

ישמע חכם ויוסף לקח ונבון תחבלות יקנה׃

Upang marinig ng pantas, at lumago sa ikatututo: at upang tamuhin ng taong may unawa ang magagaling na payo:

להבין משל ומליצה דברי חכמים וחידתם׃

Upang umunawa ng kawikaan at ng kahulugan; ng mga salita ng pantas, at ng kanilang malalabong sabi.

יראת יהוה ראשית דעת חכמה ומוסר אוילים בזו׃

Ang takot sa Panginoon ay pasimula ng kaalaman: nguni't ang mangmang ay humahamak sa karunungan at turo.

שמע בני מוסר אביך ואל תטש תורת אמך׃

Anak ko, dinggin mo ang turo ng iyong ama, at huwag mong pabayaan ang kautusan ng iyong ina:

כי לוית חן הם לראשך וענקים לגרגרתיך׃

Sapagka't sila'y magiging tali ng biyaya sa iyong ulo, at mga kuwintas sa ligid ng iyong leeg.

בני אם יפתוך חטאים אל תבא׃

Anak ko, kung ikaw ay hikayatin ng mga makasalanan, huwag mong tulutan.

אם יאמרו לכה אתנו נארבה לדם נצפנה לנקי חנם׃

Kung kanilang sabihin, sumama ka sa amin, tayo'y magsibakay sa pagbububo ng dugo, tayo'y mangagkubli ng silo na walang anomang kadahilanan sa walang sala;

נבלעם כשאול חיים ותמימים כיורדי בור׃

Sila'y lamunin nating buhay na gaya ng Sheol. At buo, na gaya ng nagsibaba sa lungaw;

כל הון יקר נמצא נמלא בתינו שלל׃

Tayo'y makakasumpong ng lahat na mahalagang pag-aari, ating pupunuin ang ating mga bahay ng samsam;

גורלך תפיל בתוכנו כיס אחד יהיה לכלנו׃

Ikaw ay makikipagsapalaran sa gitna namin; magkakaroon tayong lahat ng isang supot:

בני אל תלך בדרך אתם מנע רגלך מנתיבתם׃

Anak ko, huwag kang lumakad sa daan na kasama nila; pigilin mo ang iyong paa sa kanilang landas:

כי רגליהם לרע ירוצו וימהרו לשפך דם׃

Sapagka't ang kanilang mga paa ay nagsisitakbo sa kasamaan, at sila'y nangagmamadali sa pagbububo ng dugo.

כי חנם מזרה הרשת בעיני כל בעל כנף׃

Sapagka't walang kabuluhang naladlad ang silo, sa paningin ng alin mang ibon:

והם לדמם יארבו יצפנו לנפשתם׃

At binabakayan ng mga ito ang kanilang sariling dugo, kanilang ipinagkukubli ng silo ang kanilang sariling mga buhay.

כן ארחות כל בצע בצע את נפש בעליו יקח׃

Ganyan ang mga lakad ng bawa't sakim sa pakinabang; na nagaalis ng buhay ng mga may-ari niyaon.

חכמות בחוץ תרנה ברחבות תתן קולה׃

Karunungan ay humihiyaw na malakas sa lansangan; kaniyang inilalakas ang kaniyang tinig sa mga luwal na dako;

בראש המיות תקרא בפתחי שערים בעיר אמריה תאמר׃

Siya'y humihiyaw sa mga pangulong dako na pinaglilipunan; sa pasukan ng mga pintuang-bayan, sa bayan, kaniyang binibigkas ang kaniyang mga salita:

עד מתי פתים תאהבו פתי ולצים לצון חמדו להם וכסילים ישנאו דעת׃

Hanggang kailan kayong mga musmos, magsisiibig sa inyong kamusmusan? At ang mga nanunuya ay maliligaya sa panunuya, at ang mga mangmang ay mangagtatanim sa kaalaman?

תשובו לתוכחתי הנה אביעה לכם רוחי אודיעה דברי אתכם׃

Magsibalik kayo sa aking saway: narito, aking ibubuhos ang aking espiritu sa inyo.

יען קראתי ותמאנו נטיתי ידי ואין מקשיב׃

Sapagka't ako'y tumawag, at kayo'y tumanggi: aking iniunat ang aking kamay, at walang makinig;

ותפרעו כל עצתי ותוכחתי לא אביתם׃

Kundi inyong iniuwi sa wala ang buo kong payo, at hindi ninyo inibig ang aking saway:

גם אני באידכם אשחק אלעג בבא פחדכם׃

Ako naman ay tatawa sa kaarawan ng inyong kasakunaan: ako'y manunuya pagka ang inyong takot ay dumarating;

בבא כשאוה פחדכם ואידכם כסופה יאתה בבא עליכם צרה וצוקה׃

Pagka ang iyong takot ay dumarating na parang bagyo. At ang inyong kasakunaan ay dumarating na parang ipoipo; pagka ang hirap at hapis ay dumating sa inyo.

אז יקראנני ולא אענה ישחרנני ולא ימצאנני׃

Kung magkagayo'y tatawag sila sa akin, nguni't hindi ako sasagot; hahanapin nila akong masikap, nguni't hindi nila ako masusumpungan:

תחת כי שנאו דעת ויראת יהוה לא בחרו׃

Sapagka't kanilang ipinagtanim ang kaalaman, at hindi pinili ang takot sa Panginoon.

לא אבו לעצתי נאצו כל תוכחתי׃

Ayaw sila ng aking payo; kanilang hinamak ang buo kong pagsaway:

ויאכלו מפרי דרכם וממעצתיהם ישבעו׃

Kaya't sila'y magsisikain ng bunga ng kanilang sariling lakad, at mabubusog ng kanilang sariling mga kagagawan.

כי משובת פתים תהרגם ושלות כסילים תאבדם׃

Sapagka't papatayin sila ng pagtalikod ng musmos, at ang pagkawalang balisa ng mga mangmang ay ang sisira sa kanila.

ושמע לי ישכן בטח ושאנן מפחד רעה׃

Nguni't ang nakikinig sa akin ay tatahang tiwasay. At tatahimik na walang takot sa kasamaan.