Proverbs 23

כי תשב ללחום את מושל בין תבין את אשר לפניך׃

وقتی با حاکم غذا می‌خوری، به‌خاطر داشته باش که با چه کسی نشسته‌ای.

ושמת שכין בלעך אם בעל נפש אתה׃

اگر شخص پُرخوری هستی، خودت را کنترل کن

אל תתאו למטעמותיו והוא לחם כזבים׃

و حریص غذاهای لذیذ او نباش، زیرا ممکن است تو را فریب بدهد.

אל תיגע להעשיר מבינתך חדל׃

عاقل باش و برای کسب ثروت، خود را خسته نکن،

התעוף עיניך בו ואיננו כי עשה יעשה לו כנפים כנשר ועיף השמים׃

زیرا ثروت پایدار نیست و مانند عقاب می‌پرد و ناپدید می‌شود.

אל תלחם את לחם רע עין ואל תתאו למטעמתיו׃

از سفرهٔ شخص خسیس غذا نخور و برای خوراکهای لذیذ او حریص نباش،

כי כמו שער בנפשו כן הוא אכל ושתה יאמר לך ולבו בל עמך׃

زیرا او حساب هرچه را که بخوری در فکر خود نگاه می‌دارد. او تعارف می‌کند و می‌گوید: «بخور و بنوش»، امّا این را از صمیم دل نمی‌گوید.

פתך אכלת תקיאנה ושחת דבריך הנעימים׃

لقمه‌ای را که خورده‌ای استفراغ خواهی کرد و تشکّرات تو برباد خواهد رفت.

באזני כסיל אל תדבר כי יבוז לשכל מליך׃

آدم احمق را نصیحت نکن، زیرا او سخنان حکیمانهٔ تو را بی‌اهمیّت می‌شمارد.

אל תסג גבול עולם ובשדי יתומים אל תבא׃

حدود زمین خود را که از قدیم تعیین شده، تغییر نده و زمین یتیمان را بزور نگیر،

כי גאלם חזק הוא יריב את ריבם אתך׃

زیرا پشتیبان ایشان قوی است و به داد آنها می‌رسد.

הביאה למוסר לבך ואזנך לאמרי דעת׃

وقتی معلّم تو را تعلیم می‌دهد، از صمیم دل به سخنان آموزندهٔ او گوش بده.

אל תמנע מנער מוסר כי תכנו בשבט לא ימות׃

از تأدیب کردن فرزند خویش کوتاهی نکن، زیرا تنبیه او را نمی‌کشد،

אתה בשבט תכנו ונפשו משאול תציל׃

بلکه جان او را از هلاکت نجات می‌دهد.

בני אם חכם לבך ישמח לבי גם אני׃

فرزندم، اگر حکمت بیاموزی، دل من شاد می‌شود،

ותעלזנה כליותי בדבר שפתיך מישרים׃

و هنگامی‌که سخن راست بگویی، تمام وجودم شادمان می‌گردد.

אל יקנא לבך בחטאים כי אם ביראת יהוה כל היום׃

به شریران حسادت نورز، بلکه آرزوی تو اطاعت از خداوند باشد؛

כי אם יש אחרית ותקותך לא תכרת׃

زیرا در این صورت آیندهٔ خوبی خواهی داشت و امید تو برباد نخواهد رفت.

שמע אתה בני וחכם ואשר בדרך לבך׃

فرزندم، عاقل باش و به سخنانم گوش بده. در راه راست قدم بردار

אל תהי בסבאי יין בזללי בשר למו׃

و با میگساران و شکم‌پرستان معاشرت نکن،

כי סבא וזולל יורש וקרעים תלביש נומה׃

زیرا کسانی‌که کارشان فقط خوردن و خوابیدن است، فقیر و محتاج می‌شوند.

שמע לאביך זה ילדך ואל תבוז כי זקנה אמך׃

به نصیحت پدرت که تو را به وجود آورده است، گوش بده و مادرت را هنگامی‌که پیر می‌شود، خوار نشمار.

אמת קנה ואל תמכר חכמה ומוסר ובינה׃

در پی حقیقت باش و حکمت و ادب و دانش را کسب کن و به هیچ قیمتی آنها را از دست نده.

גול יגול אבי צדיק יולד חכם וישמח בו׃

فرزندی درستکار و دانا باش تا باعث خوشی و خشنودی پدر و مادرت شوی.

ישמח אביך ואמך ותגל יולדתך׃

فرزندی درستکار و دانا باش تا باعث خوشی و خشنودی پدر و مادرت شوی.

תנה בני לבך לי ועיניך דרכי תרצנה׃

فرزندم، سخنان مرا بشنو و زندگی مرا سرمشق خود قرار ده.

כי שוחה עמקה זונה ובאר צרה נכריה׃

بدان که زن بدکاره دام خطرناکی است.

אף היא כחתף תארב ובוגדים באדם תוסף׃

او مانند راهزن در کمین قربانی‌های خود می‌نشیند و به تعداد مردم خیانتکار می‌افزاید.

למי אוי למי אבוי למי מדונים למי שיח למי פצעים חנם למי חכללות עינים׃

مصیبت و بدبختی نصیب چه کسی می‌شود؟ چه کسی همیشه جنگ و دعوا برپا می‌کند؟ چه کسی بی‌جهت زخمی می‌شود و چشمانش تار می‌گردد؟

למאחרים על היין לבאים לחקר ממסך׃

کسی‌که دایم شراب می‌خورد و به دنبال میگساری می‌رود.

אל תרא יין כי יתאדם כי יתן בכיס עינו יתהלך במישרים׃

پس فریفتهٔ شراب سرخ‌فام نشو که در جام به تو چشمک می‌زند و بعد آهسته از گلویت پایین می‌رود.

אחריתו כנחש ישך וכצפעני יפרש׃

در آخر، همچون مار، تو را خواهد گزید و مانند افعی تو را نیش خواهد زد.

עיניך יראו זרות ולבך ידבר תהפכות׃

چشمانت چیزهای عجیب و غریب می‌بینند و گرفتار وهم و خیال می‌گردی.

והיית כשכב בלב ים וכשכב בראש חבל׃

مانند کسی می‌شوی که در دریا خوابیده و با امواج آن دست و پنجه نرم می‌کند.

הכוני בל חליתי הלמוני בל ידעתי מתי אקיץ אוסיף אבקשנו עוד׃

می‌گویی: «مرا زدند، امّا دردی را احساس نمی‌کنم. چه وقت به هوش می‌آیم تا یک پیالهٔ دیگر بنوشم؟»