Proverbs 23

Kiam vi sidiĝos, por manĝi kun reganto, Rigardu bone, kio estas antaŭ vi;

Коли сядеш хліб їсти з володарем, то пильно вважай, що перед тобою,

Kaj vi metu tranĉilon al via gorĝo, Se vi estas avidulo.

і поклади собі в горло ножа, якщо ти ненажера:

Ne deziru liajn bongustajn manĝojn; Ĉar ĝi estas trompa pano.

не жадай його ласощів, бо вони хліб обманливий!

Ne penu riĉiĝi; Forlasu vian pripensadon.

Не мордуйся, щоб мати багатство, відступися від думки своєї про це,

Ĉu vi direktos viajn okulojn al ĝi? ĝi jam ne ekzistos; Ĉar riĉeco faras al si flugilojn kiel aglo, kaj forflugas al la ĉielo.

свої очі ти звернеш на нього, й нема вже його: бо конче змайструє воно собі крила, і полетить, мов орел той, до неба...

Ne manĝu panon de malbondeziranto, Kaj ne deziru liajn bongustajn manĝojn.

Не їж хліба в злоокого, і не пожадай лакоминок його,

Ĉar kiaj estas la pensoj en lia animo, tia li ankaŭ estas: Manĝu kaj trinku, li diros al vi, Sed lia koro ne estas kun vi.

бо як у душі своїй він обраховує, такий є. Він скаже тобі: Їж та пий! але серце його не з тобою,

La pecon, kiun vi manĝis, vi elvomos; Kaj vane vi perdis viajn agrablajn vortojn.

той кавалок, якого ти з'їв, із себе викинеш, і свої гарні слова надаремно потратиш!

En la orelojn de malsaĝulo ne parolu; Ĉar li malŝatos la saĝecon de viaj vortoj.

Не кажи до ушей нерозумному, бо погордить він мудрістю слів твоїх.

Ne forŝovu la antikvajn limojn, Kaj sur la kampon de orfoj ne iru.

Не пересувай вікової границі, і не входь на сирітські поля,

Ĉar ilia Liberiganto estas forta; Li defendos ilian aferon kontraŭ vi.

бо їхній Визволитель міцний, Він за справу їхню буде судитись з тобою!

Elmetu vian koron al instruo Kaj viajn orelojn al paroloj de prudento.

Своє серце зверни до навчання, а уші свої до розумних речей.

Ne malvolu puni knabon: Se vi batos lin per kano, li ne mortos.

Не стримуй напучування юнака, коли різкою виб'єш його, не помре:

Vi batos lin per kano, Kaj lian animon vi savos de Ŝeol.

ти різкою виб'єш його, і душу його від шеолу врятуєш.

Mia filo, se via koro estos saĝa, Tiam ĝojos ankaŭ mia koro.

Мій сину, якщо твоє серце змудріло, то буде радіти також моє серце,

Kaj mia internaĵo ĝojos, Kiam viaj lipoj parolos ĝustaĵon.

і нутро моє буде тішитись, коли уста твої говоритимуть слушне.

Via koro sin tiru ne al pekuloj, Sed al timo antaŭ la Eternulo ĉiutage.

Нехай серце твоє не завидує грішним, і повсякчас пильнуй тільки страху Господнього,

Ĉar ekzistas estonteco, Kaj via espero ne perdiĝos.

бо існує майбутнє, і надія твоя не загине.

Aŭskultu vi, mia filo, kaj estu saĝa, Kaj direktu vian koron al la ĝusta vojo.

Послухай, мій сину, та й помудрій, і нехай твоє серце ступає дорогою рівною.

Ne estu inter la drinkantoj de vino, Inter tiuj, kiuj manĝas tro da viando;

Не будь поміж тими, що жлуктять вино, поміж тими, що м'ясо собі пожирають,

Ĉar drinkemulo kaj manĝegemulo malriĉiĝos, Kaj dormemulo havos sur si ĉifonaĵojn.

бо п'яниця й жерун збідніють, а сонливий одягне лахміття.

Aŭskultu vian patron, kiu vin naskigis, Kaj ne malŝatu vian patrinon, kiam ŝi maljuniĝos.

Слухай батька свого, він тебе породив, і не гордуй, як постаріла мати твоя.

Veron aĉetu, kaj ne vendu saĝon Kaj instruon kaj prudenton.

Купи собі й не продавай правду, мудрість, і картання та розум.

Grandan ĝojon havas patro de virtulo, Kaj naskinto de saĝulo ĝojos pro li.

Буде вельми радіти батько праведного, і родитель премудрого втішиться ним.

Via patro kaj via patrino ĝojos, Kaj via naskintino triumfos.

Хай радіє твій батько та мати твоя, хай потішиться та, що тебе породила.

Donu, mia filo, vian koron al mi, Kaj al viaj okuloj plaĉu miaj vojoj.

Дай мені, сину мій, своє серце, і очі твої хай кохають дороги мої.

Ĉar malĉastulino estas profunda foso, Kaj fremda edzino estas malvasta puto.

Бо блудниця то яма глибока, а криниця тісна чужа жінка.

Ŝi embuskas kiel rabisto, Kaj kolektas ĉirkaŭ si perfidulojn.

І вона, мов грабіжник, чатує, і примножує зрадників поміж людьми.

Ĉe kiu estas ploro? ĉe kiu estas ĝemoj? ĉe kiu estas malpaco? Ĉe kiu estas plendoj? ĉe kiu estas senkaŭzaj batoj? Ĉe kiu estas malklaraj okuloj?

В кого ой, в кого ай, в кого сварки, в кого клопіт, в кого рани даремні, в кого очі червоні?

Ĉe tiuj, kiuj sidas malfrue ĉe vino, Ĉe tiuj, kiuj venas, por gustumi aroman trinkaĵon.

У тих, хто запізнюється над вином, у тих, хто приходить попробувати вина змішаного.

Ne rigardu la vinon, kiel ruĝa ĝi estas, Kiel ĝi brilas en la pokalo, kiel glate ĝi eniras:

Не дивись на вино, як воно рум'яніє, як виблискує в келіху й рівненько ллється,

En la fino ĝi mordas kiel serpento Kaj pikas kiel vipuro.

кінець його буде кусати, як гад, і вжалить, немов та гадюка,

Viaj okuloj vidos fremdaĵojn, Kaj via koro parolos malĝustaĵojn.

пантруватимуть очі твої на чужі жінки, і серце твоє говоритиме дурощі...

Kaj vi estos kiel dormanto meze de la maro, Kaj kiel dormanto sur la supro de masto.

І ти будеш, як той, хто лежить у середині моря, й як той, хто лежить на щогловім верху.

Ili batis min, sed ĝi min ne doloris; Ili frapis min, sed mi ne sentis; Kiam mi vekiĝos, mi denove tion serĉos.

І скажеш: Побили мене, та мені не боліло, мене штурхали, я ж не почув, коли я прокинусь, шукатиму далі того ж...