Proverbs 1

Sentencoj de Salomono, filo de David, reĝo de Izrael:

Przypowieści Salomona, syna Dawidowego, króla Izraelskiego,

Por scii saĝon kaj moralinstruon; Por kompreni parolojn de prudento;

Dla poznania mądrości i ćwiczenia, ku wyrozumieniu powieści roztropnych;

Por ricevi instruon pri saĝo, Vero, justo, kaj honesto;

Dla pojęcia ćwiczenia w rozumie, w sprawiedliwości, w sądzie i w prawości;

Por doni al la malkleruloj spriton, Al la junulo scion kaj singardemon.

Dla podania prostakom ostrożności, młodemu umiejętności, i opatrzności.

Saĝulo aŭdu kaj plimultigu sian scion, Kaj prudentulo akiros gvidajn kapablojn,

Tych gdy mądry słuchać będzie, przybędzie mu nauki, a roztropny w radach opatrzniejszy będzie,

Por kompreni sentencon kaj retoraĵon, La vortojn de saĝuloj kaj iliajn enigmojn.

Aby zrozumiał przypowieści, i wykłady ich, słowa mądrych i zagadki ich.

La timo antaŭ la Eternulo estas la komenco de sciado. Saĝon kaj instruon malpiuloj malestimas.

Bojaźń Pańska jest początkiem umiejętności; ale głupi mądrością i ćwiczeniem gardzą.

Aŭskultu, mia filo, la instruon de via patro, Kaj ne forĵetu la ordonon de via patrino;

Słuchaj, synu mój! ćwiczenia ojca twego, a nie opuszczaj nauki matki twojej.

Ĉar ili estas bela krono por via kapo, Kaj ornamo por via kolo.

Bo to przyda wdzięczności głowie twojej, i będzie łańcuchem kosztownym szyi twojej.

Mia filo, se pekuloj vin logos, Ne sekvu ilin.

Synu mój! jeżliby cię namawiali grzesznicy, nie przyzwalaj.

Se ili diros: Iru kun ni, Ni embuskos por mortigi, Ni senkaŭze insidos senkulpulojn;

Jeźlićby rzekli: Pójdź z nami, czyhajmy na krew, zasadźmy się na niewinnego bez przyczyny;

Kiel Ŝeol ni englutos ilin vivajn, Kaj la piulojn kiel irantajn en la tombon;

Pożremyż ich żywo, jako grób, a całkiem, jako zstępujących w dół;

Ni trovos diversajn grandvaloraĵojn, Ni plenigos niajn domojn per rabaĵo;

Wszelkiej majętności kosztownej nabędziemy, napełnimy domy nasze korzyścią;

Vi lotos meze inter ni, Unu monujo estos por ni ĉiuj:

Rzuć między nas los twój; mieszek jeden wszyscy mieć będziemy.

Mia filo, ne iru la vojon kune kun ili; Gardu vian piedon de ilia vojstreko,

Synu mójâ nie chodźże z nimi w drogę; zawściągnij nogi twojej od ścieżek ich.

Ĉar iliaj piedoj kuras al malbono, Kaj rapidas, por verŝi sangon.

Albowiem nogi ich ku złemu bieżą, i spieszą się na wylanie krwi.

Ĉar vane estas metata reto Antaŭ la okuloj de ĉiu birdo.

Bo jako próżno zastawiają sieci przed oczyma wszelkiego ptaka skrzydlastego:

Kaj ili embuskas sian propran sangon, Ili insidas siajn proprajn animojn.

Tak i ci na krew swoję czyhają, a zasadzają się na duszę swoję.

Tiaj estas la vojoj de ĉiu, kiu avidas rabakiron; Ĝi forprenas la vivon de sia posedanto.

Takieć są ścieszki każdego czyhającego na zysk, który duszę pana swego odbiera.

La saĝo krias sur la strato; Ĝi aŭdigas sian voĉon sur la placoj;

Mądrość na dworzu woła, głos swój na ulicach wydaje.

Ĝi vokas en la ĉefaj kunvenejoj, ĉe la pordegaj enirejoj; En la urbo ĝi diras siajn parolojn.

W największym zgiełku woła, u wrót bram, w miastach powieści swoje opowiada, mówiąc:

Ĝis kiam, ho malkleruloj, vi amos nescion? Kaj al blasfemantoj plaĉos blasfemado, Kaj senprudentuloj malamos scion?

Prostacy! dokądże się kochać będziecie w prostocie? a naśmiewcy pośmiewisko miłować będziecie? a głupi nienawidzieć umiejętności będziecie?

Returnu vin al mia predikado; Jen mi eligos al vi mian spiriton, Mi sciigos al vi miajn vortojn.

Nawróćcież się na karanie moje; oto wam wydam ducha mojego, a podam wam do znajomości słowa moje.

Ĉar mi vokis, kaj vi rifuzis; Mi etendis mian manon, kaj neniu atentis;

Ponieważem wołała, a nie chcieliście; wyciągałam rękę moję, a nie był, ktoby uważał;

Kaj vi forĵetis ĉiujn miajn konsilojn, Kaj miajn predikojn vi ne deziris:

Owszem odrzuciliście wszystkę radę moję, a karności mojej nie chcieliście przyjąć;

Tial ankaŭ mi ridos ĉe via malfeliĉo; Mi mokos, kiam timo vin atakos.

Przetoż ja w zginieniu waszem śmiać się będę, będę z was szydziła, gdy przyjdzie, czego się strachacie.

Kiam la timo atakos vin kiel uragano, Kaj via malfeliĉo venos kiel ventego, Kiam venos al vi mizero kaj sufero:

Gdy przyjdzie jako spustoszenie, czego się strachacie, i gdy zginienie wasze przypadnie jako wicher, gdy przyjdzie na was ucisk i utrapienie;

Tiam ili min vokos, sed mi ne respondos; Ili min serĉos, sed min ne trovos.

Tedy mię wzywać będą, a nie nie wysłucham; szukać mię będą z poranku, a nie znajdą mię.

Tial ke ili malamis scion, Kaj timon antaŭ la Eternulo ili ne deziris havi,

Przeto, iż mieli w nienawiści umiejętność, a bojaźni Pańskiej nie obrali sobie,

Ili ne deziris miajn konsilojn, Ili malestimis ĉiujn miajn predikojn:

Ani przestawali na radzie mijej, ale gardzili wszelką karnością moją:

Ili manĝu la fruktojn de sia agado, Kaj ili satiĝu de siaj pripensoj.

Przetoż będą używać owocu dróg swoich, a radami swemi nasyceni będą.

Ĉar la kapricoj de la malsaĝuloj ilin mortigas, Kaj la senzorgeco de la senorduloj ilin pereigas.

Bo odwrócenie prostaków pozabija ich, a szczęście głupich wytraci ich.

Sed kiu min aŭskultas, tiu loĝos sendanĝere, Kaj estos trankvila, kaj ne timos malbonon.

Ale kto mię słucha, bezpiecznie mieszkać będzie, a będzie wolny od strachu złych rzeczy.