Proverbs 1

Sentencoj de Salomono, filo de David, reĝo de Izrael:

The proverbs of Solomon the son of David, king of Israel;

Por scii saĝon kaj moralinstruon; Por kompreni parolojn de prudento;

To know wisdom and instruction; to perceive the words of understanding;

Por ricevi instruon pri saĝo, Vero, justo, kaj honesto;

To receive the instruction of wisdom, justice, and judgment, and equity;

Por doni al la malkleruloj spriton, Al la junulo scion kaj singardemon.

To give subtilty to the simple, to the young man knowledge and discretion.

Saĝulo aŭdu kaj plimultigu sian scion, Kaj prudentulo akiros gvidajn kapablojn,

A wise man will hear, and will increase learning; and a man of understanding shall attain unto wise counsels:

Por kompreni sentencon kaj retoraĵon, La vortojn de saĝuloj kaj iliajn enigmojn.

To understand a proverb, and the interpretation; the words of the wise, and their dark sayings.

La timo antaŭ la Eternulo estas la komenco de sciado. Saĝon kaj instruon malpiuloj malestimas.

The fear of the LORD is the beginning of knowledge: but fools despise wisdom and instruction.

Aŭskultu, mia filo, la instruon de via patro, Kaj ne forĵetu la ordonon de via patrino;

My son, hear the instruction of thy father, and forsake not the law of thy mother:

Ĉar ili estas bela krono por via kapo, Kaj ornamo por via kolo.

For they shall be an ornament of grace unto thy head, and chains about thy neck.

Mia filo, se pekuloj vin logos, Ne sekvu ilin.

My son, if sinners entice thee, consent thou not.

Se ili diros: Iru kun ni, Ni embuskos por mortigi, Ni senkaŭze insidos senkulpulojn;

If they say, Come with us, let us lay wait for blood, let us lurk privily for the innocent without cause:

Kiel Ŝeol ni englutos ilin vivajn, Kaj la piulojn kiel irantajn en la tombon;

Let us swallow them up alive as the grave; and whole, as those that go down into the pit:

Ni trovos diversajn grandvaloraĵojn, Ni plenigos niajn domojn per rabaĵo;

We shall find all precious substance, we shall fill our houses with spoil:

Vi lotos meze inter ni, Unu monujo estos por ni ĉiuj:

Cast in thy lot among us; let us all have one purse:

Mia filo, ne iru la vojon kune kun ili; Gardu vian piedon de ilia vojstreko,

My son, walk not thou in the way with them; refrain thy foot from their path:

Ĉar iliaj piedoj kuras al malbono, Kaj rapidas, por verŝi sangon.

For their feet run to evil, and make haste to shed blood.

Ĉar vane estas metata reto Antaŭ la okuloj de ĉiu birdo.

Surely in vain the net is spread in the sight of any bird.

Kaj ili embuskas sian propran sangon, Ili insidas siajn proprajn animojn.

And they lay wait for their own blood; they lurk privily for their own lives.

Tiaj estas la vojoj de ĉiu, kiu avidas rabakiron; Ĝi forprenas la vivon de sia posedanto.

So are the ways of every one that is greedy of gain; which taketh away the life of the owners thereof.

La saĝo krias sur la strato; Ĝi aŭdigas sian voĉon sur la placoj;

Wisdom crieth without; she uttereth her voice in the streets:

Ĝi vokas en la ĉefaj kunvenejoj, ĉe la pordegaj enirejoj; En la urbo ĝi diras siajn parolojn.

She crieth in the chief place of concourse, in the openings of the gates: in the city she uttereth her words, saying,

Ĝis kiam, ho malkleruloj, vi amos nescion? Kaj al blasfemantoj plaĉos blasfemado, Kaj senprudentuloj malamos scion?

How long, ye simple ones, will ye love simplicity? and the scorners delight in their scorning, and fools hate knowledge?

Returnu vin al mia predikado; Jen mi eligos al vi mian spiriton, Mi sciigos al vi miajn vortojn.

Turn you at my reproof: behold, I will pour out my spirit unto you, I will make known my words unto you.

Ĉar mi vokis, kaj vi rifuzis; Mi etendis mian manon, kaj neniu atentis;

Because I have called, and ye refused; I have stretched out my hand, and no man regarded;

Kaj vi forĵetis ĉiujn miajn konsilojn, Kaj miajn predikojn vi ne deziris:

But ye have set at nought all my counsel, and would none of my reproof:

Tial ankaŭ mi ridos ĉe via malfeliĉo; Mi mokos, kiam timo vin atakos.

I also will laugh at your calamity; I will mock when your fear cometh;

Kiam la timo atakos vin kiel uragano, Kaj via malfeliĉo venos kiel ventego, Kiam venos al vi mizero kaj sufero:

When your fear cometh as desolation, and your destruction cometh as a whirlwind; when distress and anguish cometh upon you.

Tiam ili min vokos, sed mi ne respondos; Ili min serĉos, sed min ne trovos.

Then shall they call upon me, but I will not answer; they shall seek me early, but they shall not find me:

Tial ke ili malamis scion, Kaj timon antaŭ la Eternulo ili ne deziris havi,

For that they hated knowledge, and did not choose the fear of the LORD:

Ili ne deziris miajn konsilojn, Ili malestimis ĉiujn miajn predikojn:

They would none of my counsel: they despised all my reproof.

Ili manĝu la fruktojn de sia agado, Kaj ili satiĝu de siaj pripensoj.

Therefore shall they eat of the fruit of their own way, and be filled with their own devices.

Ĉar la kapricoj de la malsaĝuloj ilin mortigas, Kaj la senzorgeco de la senorduloj ilin pereigas.

For the turning away of the simple shall slay them, and the prosperity of fools shall destroy them.

Sed kiu min aŭskultas, tiu loĝos sendanĝere, Kaj estos trankvila, kaj ne timos malbonon.

But whoso hearkeneth unto me shall dwell safely, and shall be quiet from fear of evil.