Proverbs 23

Kiam vi sidiĝos, por manĝi kun reganto, Rigardu bone, kio estas antaŭ vi;

Mikor leülsz enni az uralkodóval, szorgalmasan reá vigyázz, ki van előtted.

Kaj vi metu tranĉilon al via gorĝo, Se vi estas avidulo.

És kést tégy a torkodra, ha mértékletlen vagy.

Ne deziru liajn bongustajn manĝojn; Ĉar ĝi estas trompa pano.

Ne kivánd az ő csemegéit; mert ezek hazug étkek.

Ne penu riĉiĝi; Forlasu vian pripensadon.

Ne fáraszd magadat ebben, hogy meggazdagulj; *ez ilyen testi* eszességedtől szünjél meg.

Ĉu vi direktos viajn okulojn al ĝi? ĝi jam ne ekzistos; Ĉar riĉeco faras al si flugilojn kiel aglo, kaj forflugas al la ĉielo.

Avagy a te szemeidet veted-é arra? holott az semmi, mert olyan szárnyakat szerez magának nagy hamar, mint a saskeselyű, és az ég felé elrepül!

Ne manĝu panon de malbondeziranto, Kaj ne deziru liajn bongustajn manĝojn.

Ne egyél az irígy szeműnek étkéből, és ne kivánd az ő csemegéit;

Ĉar kiaj estas la pensoj en lia animo, tia li ankaŭ estas: Manĝu kaj trinku, li diros al vi, Sed lia koro ne estas kun vi.

Mert mint a ki számítgatja *a falatot* magában, olyan ő: egyél és igyál, azt mondja te néked; de azért nem jó akarattal van tehozzád.

La pecon, kiun vi manĝis, vi elvomos; Kaj vane vi perdis viajn agrablajn vortojn.

A te falatodat, a melyet megettél, kihányod; és a te ékes beszédidet csak hiába vesztegeted.

En la orelojn de malsaĝulo ne parolu; Ĉar li malŝatos la saĝecon de viaj vortoj.

A bolondnak hallására ne szólj; mert megútálja a te beszédidnek bölcseségét.

Ne forŝovu la antikvajn limojn, Kaj sur la kampon de orfoj ne iru.

Ne mozdítsd meg a régi határt, és az árváknak mezeibe ne kapj;

Ĉar ilia Liberiganto estas forta; Li defendos ilian aferon kontraŭ vi.

Mert az ő megváltójuk erős, az forgatja az ő ügyöket ellened!

Elmetu vian koron al instruo Kaj viajn orelojn al paroloj de prudento.

Add a te elmédet az erkölcsi tanításra, és a te füleidet a bölcs beszédekre.

Ne malvolu puni knabon: Se vi batos lin per kano, li ne mortos.

Ne vond el a gyermektől a fenyítéket; ha megvered őt vesszővel, meg nem hal.

Vi batos lin per kano, Kaj lian animon vi savos de Ŝeol.

Te vesszővel vered meg őt: és az ő lelkét a pokolból ragadod ki.

Mia filo, se via koro estos saĝa, Tiam ĝojos ankaŭ mia koro.

Szerelmes fiam, ha bölcs lesz a te elméd, örvendez a lelkem nékem is.

Kaj mia internaĵo ĝojos, Kiam viaj lipoj parolos ĝustaĵon.

És vígadoznak az én veséim, a te ajkaidnak igazmondásán.

Via koro sin tiru ne al pekuloj, Sed al timo antaŭ la Eternulo ĉiutage.

Ne irígykedjék a te szíved a bűnösökre; hanem az Úr félelmében *légy* egész napon;

Ĉar ekzistas estonteco, Kaj via espero ne perdiĝos.

Mert *ennek* bizonyos vége van; a te várakozásod meg nem csalatkozik.

Aŭskultu vi, mia filo, kaj estu saĝa, Kaj direktu vian koron al la ĝusta vojo.

Hallgass te, fiam, *engem,* hogy légy bölcs, és jártasd ez úton szívedet.

Ne estu inter la drinkantoj de vino, Inter tiuj, kiuj manĝas tro da viando;

Ne légy azok közül való, a kik borral dőzsölnek; azok közül, a kik hússal dobzódnak.

Ĉar drinkemulo kaj manĝegemulo malriĉiĝos, Kaj dormemulo havos sur si ĉifonaĵojn.

Mert a részeges és dobzódó szegény lesz, és rongyokba öltöztet az aluvás.

Aŭskultu vian patron, kiu vin naskigis, Kaj ne malŝatu vian patrinon, kiam ŝi maljuniĝos.

Hallgasd a te atyádat, a ki nemzett téged; és meg ne útáld a te anyádat, mikor megvénhedik.

Veron aĉetu, kaj ne vendu saĝon Kaj instruon kaj prudenton.

Szerezz igazságot, és el ne adj; bölcseséget és erkölcsöt és eszességet.

Grandan ĝojon havas patro de virtulo, Kaj naskinto de saĝulo ĝojos pro li.

Igen örül az igaznak atyja, és a bölcsnek szülője annak vígadoz.

Via patro kaj via patrino ĝojos, Kaj via naskintino triumfos.

Vígadjon a te atyád és a te anyád, és örvendezzen a te szülőd.

Donu, mia filo, vian koron al mi, Kaj al viaj okuloj plaĉu miaj vojoj.

Adjad, fiam, a te szívedet nékem, és a te szemeid az én útaimat megőrizzék.

Ĉar malĉastulino estas profunda foso, Kaj fremda edzino estas malvasta puto.

Mert mély verem a tisztátalan asszony, és szoros kút az idegen asszony.

Ŝi embuskas kiel rabisto, Kaj kolektas ĉirkaŭ si perfidulojn.

És az, mint a tolvaj leselkedik, és az emberek közt a hitetleneket szaporítja.

Ĉe kiu estas ploro? ĉe kiu estas ĝemoj? ĉe kiu estas malpaco? Ĉe kiu estas plendoj? ĉe kiu estas senkaŭzaj batoj? Ĉe kiu estas malklaraj okuloj?

Kinek jaj? kinek oh jaj? kinek versengések? kinek panasz? kinek ok nélkül való sebek? kinek szemeknek veressége?

Ĉe tiuj, kiuj sidas malfrue ĉe vino, Ĉe tiuj, kiuj venas, por gustumi aroman trinkaĵon.

A bornál mulatóknak, a kik mennek a jó bor kutatására.

Ne rigardu la vinon, kiel ruĝa ĝi estas, Kiel ĝi brilas en la pokalo, kiel glate ĝi eniras:

Ne nézd a bort, mily veres színt játszik, mint mutatja a pohárban az ő csillogását; könnyen alá csuszamlik,

En la fino ĝi mordas kiel serpento Kaj pikas kiel vipuro.

Végre, mint a kígyó, megmar, és mint a mérges kígyó, megcsíp.

Viaj okuloj vidos fremdaĵojn, Kaj via koro parolos malĝustaĵojn.

A te szemeid nézik az idegen asszonyt, és a te elméd gondol gonoszságot.

Kaj vi estos kiel dormanto meze de la maro, Kaj kiel dormanto sur la supro de masto.

És olyan leszel, mint a ki fekszik a tenger közepiben, és a ki fekszik az árbóczfának tetején.

Ili batis min, sed ĝi min ne doloris; Ili frapis min, sed mi ne sentis; Kiam mi vekiĝos, mi denove tion serĉos.

Ütöttek engem, nékem nem fájt; vertek, nem éreztem! Mikor ébredek fel? Akkor folytatom, ismét megkeresem azt.