Proverbs 1

Sentencoj de Salomono, filo de David, reĝo de Izrael:

Salamonnak, Dávid fiának, Izráel királyának példabeszédei,

Por scii saĝon kaj moralinstruon; Por kompreni parolojn de prudento;

Bölcseség és erkölcsnek tanulására, értelmes beszédek megértésére;

Por ricevi instruon pri saĝo, Vero, justo, kaj honesto;

Okos fenyítéknek, igazságnak és ítéletnek és becsületességnek megnyerésére;

Por doni al la malkleruloj spriton, Al la junulo scion kaj singardemon.

Együgyűeknek eszesség, gyermeknek tudomány és meggondolás adására.

Saĝulo aŭdu kaj plimultigu sian scion, Kaj prudentulo akiros gvidajn kapablojn,

Hallja a bölcs és öregbítse az ő tanulságát, és az értelmes szerezzen érett tanácsokat.

Por kompreni sentencon kaj retoraĵon, La vortojn de saĝuloj kaj iliajn enigmojn.

Példabeszédnek és példázatnak, bölcsek beszédeinek és találós meséinek megértésére.

La timo antaŭ la Eternulo estas la komenco de sciado. Saĝon kaj instruon malpiuloj malestimas.

Az Úrnak félelme feje a bölcseségnek; a bölcseséget és erkölcsi tanítást a bolondok megútálják.

Aŭskultu, mia filo, la instruon de via patro, Kaj ne forĵetu la ordonon de via patrino;

Hallgasd, fiam, a te atyádnak erkölcsi tanítását, és a te anyádnak oktatását el ne hagyd.

Ĉar ili estas bela krono por via kapo, Kaj ornamo por via kolo.

Mert kedves ékesség lesz a te fejednek, és aranyláncz a te nyakadra.

Mia filo, se pekuloj vin logos, Ne sekvu ilin.

Fiam, ha a bűnösök el akarnak csábítani téged: ne fogadd beszédöket.

Se ili diros: Iru kun ni, Ni embuskos por mortigi, Ni senkaŭze insidos senkulpulojn;

Ha azt mondják: jere mi velünk, leselkedjünk vér után, rejtezzünk el az ártatlan ellen ok nélkül;

Kiel Ŝeol ni englutos ilin vivajn, Kaj la piulojn kiel irantajn en la tombon;

Nyeljük el azokat, mint a sír elevenen, és egészen, mint a kik mélységbe szállottak;

Ni trovos diversajn grandvaloraĵojn, Ni plenigos niajn domojn per rabaĵo;

Minden drága marhát nyerünk, megtöltjük a mi házainkat zsákmánnyal;

Vi lotos meze inter ni, Unu monujo estos por ni ĉiuj:

Sorsodat vesd közénk; egy erszényünk legyen mindnyájunknak:

Mia filo, ne iru la vojon kune kun ili; Gardu vian piedon de ilia vojstreko,

Fiam, ne járj egy úton ezekkel, tartóztasd meg lábaidat ösvényüktől;

Ĉar iliaj piedoj kuras al malbono, Kaj rapidas, por verŝi sangon.

Mert lábaik a gonoszra futnak, és sietnek a vérnek ontására.

Ĉar vane estas metata reto Antaŭ la okuloj de ĉiu birdo.

Mert hiába vetik ki a hálót minden szárnyas állat szemei előtt:

Kaj ili embuskas sian propran sangon, Ili insidas siajn proprajn animojn.

Ezek mégis vérök árán is ólálkodnak, lelkök árán is leselkednek;

Tiaj estas la vojoj de ĉiu, kiu avidas rabakiron; Ĝi forprenas la vivon de sia posedanto.

Ilyen az útja minden kapzsi embernek: gazdájának életét veszi el.

La saĝo krias sur la strato; Ĝi aŭdigas sian voĉon sur la placoj;

A bölcseség künn szerül-szerte kiált; az utczákon zengedezteti az ő szavát.

Ĝi vokas en la ĉefaj kunvenejoj, ĉe la pordegaj enirejoj; En la urbo ĝi diras siajn parolojn.

Lármás utczafőkön kiált a kapuk bemenetelin, a városban szólja az ő beszédit.

Ĝis kiam, ho malkleruloj, vi amos nescion? Kaj al blasfemantoj plaĉos blasfemado, Kaj senprudentuloj malamos scion?

Míglen szeretitek, oh ti együgyűek az együgyűséget, és gyönyörködnek a csúfolók csúfolásban, és gyűlölik a balgatagok a tudományt?!

Returnu vin al mia predikado; Jen mi eligos al vi mian spiriton, Mi sciigos al vi miajn vortojn.

Térjetek az én dorgálásomhoz; ímé közlöm veletek az én lelkemet, tudtotokra adom az én beszédimet néktek.

Ĉar mi vokis, kaj vi rifuzis; Mi etendis mian manon, kaj neniu atentis;

Mivelhogy hívtalak *titeket,* és vonakodtatok, kiterjesztém az én kezemet, és senki eszébe nem vette;

Kaj vi forĵetis ĉiujn miajn konsilojn, Kaj miajn predikojn vi ne deziris:

És elhagytátok minden én tanácsomat, és az én feddésemmel nem gondoltatok:

Tial ankaŭ mi ridos ĉe via malfeliĉo; Mi mokos, kiam timo vin atakos.

Én is a ti nyomorúságtokon nevetek, megcsúfollak, mikor eljő az, a mitől féltek.

Kiam la timo atakos vin kiel uragano, Kaj via malfeliĉo venos kiel ventego, Kiam venos al vi mizero kaj sufero:

Mikor eljő, mint a vihar, az, a mitől féltek, és a ti nyomorúságtok, mint a forgószél elközelget: mikor eljő ti reátok a nyomorgatás és a szorongatás.

Tiam ili min vokos, sed mi ne respondos; Ili min serĉos, sed min ne trovos.

Akkor segítségül hívnak engem, de nem hallgatom meg: keresnek engem, de meg nem találnak.

Tial ke ili malamis scion, Kaj timon antaŭ la Eternulo ili ne deziris havi,

Azért hogy gyűlölték a bölcseséget, és az Úrnak félelmét nem választották.

Ili ne deziris miajn konsilojn, Ili malestimis ĉiujn miajn predikojn:

Nem engedtek az én tanácsomnak; megvetették minden én feddésemet.

Ili manĝu la fruktojn de sia agado, Kaj ili satiĝu de siaj pripensoj.

Esznek azért az ő útjoknak gyümölcséből, és az ő tanácsokból megelégednek.

Ĉar la kapricoj de la malsaĝuloj ilin mortigas, Kaj la senzorgeco de la senorduloj ilin pereigas.

Mert az együgyűeknek pártossága megöli őket, és a balgatagoknak szerencséje elveszti őket.

Sed kiu min aŭskultas, tiu loĝos sendanĝere, Kaj estos trankvila, kaj ne timos malbonon.

A ki pedig hallgat engem, lakozik bátorságosan, és csendes lesz a gonosznak félelmétől.