Proverbs 1

Sentencoj de Salomono, filo de David, reĝo de Izrael:

Притчи на Соломон, син на Давид, цар на Израил,

Por scii saĝon kaj moralinstruon; Por kompreni parolojn de prudento;

за познаване на мъдрост и наставление, за разбиране на думи на разум,

Por ricevi instruon pri saĝo, Vero, justo, kaj honesto;

за приемане на наставление за благоразумие, правда, съд и правота,

Por doni al la malkleruloj spriton, Al la junulo scion kaj singardemon.

за даване на ум на простите, знание и разсъдливост на младежа.

Saĝulo aŭdu kaj plimultigu sian scion, Kaj prudentulo akiros gvidajn kapablojn,

Мъдрият нека слуша и ще увеличи знание и разумният ще получи мъдър съвет,

Por kompreni sentencon kaj retoraĵon, La vortojn de saĝuloj kaj iliajn enigmojn.

за да разбира притча и дълбока реч, думите на мъдрите и техните загадки.

La timo antaŭ la Eternulo estas la komenco de sciado. Saĝon kaj instruon malpiuloj malestimas.

Страхът от ГОСПОДА е началото на познанието, а безумните презират мъдрост и наставление.

Aŭskultu, mia filo, la instruon de via patro, Kaj ne forĵetu la ordonon de via patrino;

Сине мой, слушай наставлението на баща си и не отхвърляй закона на майка си,

Ĉar ili estas bela krono por via kapo, Kaj ornamo por via kolo.

защото те ще бъдат благодатен венец за главата ти и огърлица за шията ти.

Mia filo, se pekuloj vin logos, Ne sekvu ilin.

Сине мой, ако грешниците те примамват, не се съгласявай.

Se ili diros: Iru kun ni, Ni embuskos por mortigi, Ni senkaŭze insidos senkulpulojn;

Ако кажат: Ела с нас, нека направим засада за кръв, нека причакаме без причина невинния,

Kiel Ŝeol ni englutos ilin vivajn, Kaj la piulojn kiel irantajn en la tombon;

нека ги погълнем живи като Шеол и цели, като онези, които слизат в рова;

Ni trovos diversajn grandvaloraĵojn, Ni plenigos niajn domojn per rabaĵo;

ще намерим всякакви скъпоценни притежания, ще напълним къщите си с плячка;

Vi lotos meze inter ni, Unu monujo estos por ni ĉiuj:

хвърли жребия си сред нас, една кесия ще имаме всички!

Mia filo, ne iru la vojon kune kun ili; Gardu vian piedon de ilia vojstreko,

Сине мой, не ходи с тях в пътя, възпирай крака си от тяхната пътека,

Ĉar iliaj piedoj kuras al malbono, Kaj rapidas, por verŝi sangon.

защото краката им тичат към зло и бързат да проливат кръв.

Ĉar vane estas metata reto Antaŭ la okuloj de ĉiu birdo.

Защото напразно се простира мрежа пред очите на която и да било птица.

Kaj ili embuskas sian propran sangon, Ili insidas siajn proprajn animojn.

Но тези поставят засада против своята си кръв, причакват своите си души.

Tiaj estas la vojoj de ĉiu, kiu avidas rabakiron; Ĝi forprenas la vivon de sia posedanto.

Такива са пътищата на всеки, който ламти за нечестна придобивка — тя отнема живота на своя притежател.

La saĝo krias sur la strato; Ĝi aŭdigas sian voĉon sur la placoj;

Мъдростта вика навън, издига гласа си по площадите,

Ĝi vokas en la ĉefaj kunvenejoj, ĉe la pordegaj enirejoj; En la urbo ĝi diras siajn parolojn.

провиква се на най-шумните места, при входовете на портите, в града говори думите си:

Ĝis kiam, ho malkleruloj, vi amos nescion? Kaj al blasfemantoj plaĉos blasfemado, Kaj senprudentuloj malamos scion?

Докога, пр'ости, ще обичате невежеството и присмивачите ще се наслаждават на присмиванията си, и безумните ще мразят знанието?

Returnu vin al mia predikado; Jen mi eligos al vi mian spiriton, Mi sciigos al vi miajn vortojn.

Обърнете се към моето изобличение! Ето, аз ще излея духа си на вас, ще ви известя словата си.

Ĉar mi vokis, kaj vi rifuzis; Mi etendis mian manon, kaj neniu atentis;

Понеже аз виках, а вие отказахте, простирах ръката си, а никой не обърна внимание,

Kaj vi forĵetis ĉiujn miajn konsilojn, Kaj miajn predikojn vi ne deziris:

и отхвърлихте всичките ми съвети, и не искахте изобличението ми,

Tial ankaŭ mi ridos ĉe via malfeliĉo; Mi mokos, kiam timo vin atakos.

то аз също ще се смея на вашето нещастие, ще се присмея, когато дойде вашият ужас,

Kiam la timo atakos vin kiel uragano, Kaj via malfeliĉo venos kiel ventego, Kiam venos al vi mizero kaj sufero:

когато дойде вашият ужас като буря и нещастието ви връхлети като вихрушка, когато притеснение и страх дойдат върху вас.

Tiam ili min vokos, sed mi ne respondos; Ili min serĉos, sed min ne trovos.

Тогава те ще ме призоват, но аз няма да отговоря; ревностно ще ме търсят, но няма да ме намерят.

Tial ke ili malamis scion, Kaj timon antaŭ la Eternulo ili ne deziris havi,

Понеже намразиха знанието и не избраха страха от ГОСПОДА,

Ili ne deziris miajn konsilojn, Ili malestimis ĉiujn miajn predikojn:

не приеха съвета ми и презряха цялото ми изобличение,

Ili manĝu la fruktojn de sia agado, Kaj ili satiĝu de siaj pripensoj.

затова ще ядат от плодовете на своя си път и ще се наситят от своите си измислици.

Ĉar la kapricoj de la malsaĝuloj ilin mortigas, Kaj la senzorgeco de la senorduloj ilin pereigas.

Защото отстъплението на простите ще ги убие и безгрижието на безумните ще ги погуби.

Sed kiu min aŭskultas, tiu loĝos sendanĝere, Kaj estos trankvila, kaj ne timos malbonon.

Но който ме слуша, ще живее безопасно и ще бъде спокоен, без да се бои от зло.