Proverbs 23

quando sederis ut comedas cum principe diligenter adtende quae posita sunt ante faciem tuam

Pagka ikaw ay nauupong kumain na kasalo ng isang pangulo, kilanlin mong maigi siya na nasa harap mo;

et statue cultrum in gutture tuo si tamen habes in potestate animam tuam

At maglagay ka ng sundang sa iyong lalamunan, kung ikaw ay taong bigay sa pagkain.

ne desideres de cibis eius in quo est panis mendacii

Huwag kang mapagnais ng kaniyang mga masarap na pagkain; yamang mga marayang pagkain.

noli laborare ut diteris sed prudentiae tuae pone modum

Huwag kang mainip sa pagyaman; tumigil ka sa iyong sariling karunungan.

ne erigas oculos tuos ad opes quas habere non potes quia facient sibi pinnas quasi aquilae et avolabunt in caelum

Iyo bang itititig ang iyong mga mata sa wala? Sapagka't ang mga kayamanan, ay tunay na nagsisipagpakpak, gaya ng aguila na lumilipad sa dakong langit.

ne comedas cum homine invido et ne desideres cibos eius

Huwag mong kanin ang tinapay niya na may masamang mata, ni nasain mo man ang kaniyang mga masarap na pagkain:

quoniam in similitudinem arioli et coniectoris aestimat quod ignorat comede et bibe dicet tibi et mens eius non est tecum

Sapagka't kung ano ang iniisip niya sa loob niya, ay gayon siya: kumain ka at uminom ka, sabi niya sa iyo; nguni't ang puso niya ay hindi sumasaiyo.

cibos quos comederas evomes et perdes pulchros sermones tuos

Ang subo na iyong kinain ay iyong isusuka, at iyong iwawala ang iyong mga matamis na salita.

in auribus insipientium ne loquaris quia despicient doctrinam eloquii tui

Huwag kang magsalita sa pakinig ng mangmang; sapagka't kaniyang hahamakin ang karunungan ng iyong mga salita.

ne adtingas terminos parvulorum et agrum pupillorum ne introeas

Huwag mong baguhin ang dating muhon ng lupa; at huwag mong pasukin ang mga bukid ng ulila:

propinquus enim eorum Fortis est et ipse iudicabit contra te causam illorum

Sapagka't ang kanilang Manunubos ay malakas; ipaglalaban niya ang kanilang usap sa iyo.

ingrediatur ad doctrinam cor tuum et aures tuae ad verba scientiae

Ihilig mo ang iyong puso sa turo, at ang iyong mga pakinig sa mga salita ng kaalaman.

noli subtrahere a puero disciplinam si enim percusseris eum virga non morietur

Huwag mong ipagkait ang saway sa bata: sapagka't kung iyong hampasin siya ng pamalo, siya'y hindi mamamatay.

tu virga percuties eum et animam eius de inferno liberabis

Iyong hahampasin siya ng pamalo, at ililigtas mo ang kaniyang kaluluwa sa Sheol.

fili mi si sapiens fuerit animus tuus gaudebit tecum cor meum

Anak ko, kung ang iyong puso ay magpakapantas, ang puso ko'y matutuwa sa makatuwid baga'y ang akin:

et exultabunt renes mei cum locuta fuerint rectum labia tua

Oo, ang aking puso ay magagalak pagka ang iyong mga labi ay nangagsasalita ng matuwid na mga bagay.

non aemuletur cor tuum peccatores sed in timore Domini esto tota die

Huwag managhili ang iyong puso sa mga makasalanan: kundi lumagay ka sa Panginoon buong araw:

quia habebis spem in novissimo et praestolatio tua non auferetur

Sapagka't tunay na may kagantihan; at ang iyong pagasa ay hindi mahihiwalay.

audi fili mi et esto sapiens et dirige in via animum tuum

Makinig ka, anak ko, at ikaw ay magpakapantas, at patnubayan mo ang iyong puso sa daan.

noli esse in conviviis potatorum nec in comesationibus eorum qui carnes ad vescendum conferunt

Huwag kang mapasama sa mga mapaglango; sa mga mayamong mangangain ng karne:

quia vacantes potibus et dantes symbola consumentur et vestietur pannis dormitatio

Sapagka't ang manglalasing at ang mayamo ay darating sa karalitaan: at ang antok ay magbibihis sa tao ng pagkapulubi.

audi patrem tuum qui genuit te et ne contemnas cum senuerit mater tua

Dinggin mo ang iyong ama na naging anak ka, at huwag mong hamakin ang iyong ina kung siya'y tumanda.

veritatem eme et noli vendere sapientiam et doctrinam et intellegentiam

Bumili ka ng katotohanan at huwag mong ipagbili: Oo karunungan, at turo, at pag-uunawa.

exultat gaudio pater iusti qui sapientem genuit laetabitur in eo

Ang ama ng matuwid ay magagalak na lubos: at siyang nagkaanak ng pantas na anak ay magagalak sa kaniya.

gaudeat pater tuus et mater tua et exultet quae genuit te

Mangatuwa ang iyong ama at ang iyong ina, at magalak siyang nanganak sa iyo.

praebe fili mi cor tuum mihi et oculi tui vias meas custodiant

Anak ko, ibigay mo sa akin ang iyong puso, at malugod ang iyong mga mata sa aking mga daan.

fovea enim profunda est meretrix et puteus angustus aliena

Sapagka't ang isang patutot ay isang malalim na lubak; at ang babaing di kilala ay makipot na lungaw.

insidiatur in via quasi latro et quos incautos viderit interficit

Oo, siya'y bumabakay na parang tulisan, at nagdaragdag ng mga magdaraya sa gitna ng mga tao.

cui vae cuius patri vae cui rixae cui foveae cui sine causa vulnera cui suffusio oculorum

Sinong may ay? sinong may kapanglawan? sinong may pakikipagtalo? sinong may daing? sino ang may sugat na walang kadahilanan? sino ang may maningas na mata?

nonne his qui morantur in vino et student calicibus epotandis

Silang nangaghihintay sa alak; silang nagsisiyaon upang humanap ng pinaghalong alak.

ne intuearis vinum quando flavescit cum splenduerit in vitro color eius ingreditur blande

Huwag kang tumingin sa alak pagka mapula, pagka nagbibigay ng kaniyang kulay sa saro,

sed in novissimo mordebit ut coluber et sicut regulus venena diffundet

Sa huli ay kumakagat ito na parang ahas, at tumutukang parang ulupong.

oculi tui videbunt extraneas et cor tuum loquetur perversa

Ang iyong mga mata ay titingin ng mga katuwang bagay, at ang iyong puso ay nagbabadya ng mga magdarayang bagay.

et eris sicut dormiens in medio mari et quasi sopitus gubernator amisso clavo

Oo, ikaw ay magiging parang nahihiga sa gitna ng dagat, o parang nahihiga sa dulo ng isang palo ng sasakyan.

et dices verberaverunt me sed non dolui traxerunt me et ego non sensi quando evigilabo et rursum vina repperiam

Kanilang pinalo ako, iyong sasalitain, at hindi ako nasaktan; kanilang hinampas ako, at hindi ko naramdaman: kailan gigising ako? aking hahanapin pa uli.