Proverbs 1

Ang mga kawikaan ni Salomon na anak ni David na hari sa Israel:

Притчи на Соломон, син на Давид, цар на Израил,

Upang umalam ng karunungan at turo; upang bulayin ang mga salita ng pagkaunawa;

за познаване на мъдрост и наставление, за разбиране на думи на разум,

Upang tumanggap ng turo sa pantas na paguugali, sa katuwiran, at kahatulan, at karampatan;

за приемане на наставление за благоразумие, правда, съд и правота,

Upang magbigay ng katalinuhan sa musmos. Kaalaman at pagbubulay sa kabataan:

за даване на ум на простите, знание и разсъдливост на младежа.

Upang marinig ng pantas, at lumago sa ikatututo: at upang tamuhin ng taong may unawa ang magagaling na payo:

Мъдрият нека слуша и ще увеличи знание и разумният ще получи мъдър съвет,

Upang umunawa ng kawikaan at ng kahulugan; ng mga salita ng pantas, at ng kanilang malalabong sabi.

за да разбира притча и дълбока реч, думите на мъдрите и техните загадки.

Ang takot sa Panginoon ay pasimula ng kaalaman: nguni't ang mangmang ay humahamak sa karunungan at turo.

Страхът от ГОСПОДА е началото на познанието, а безумните презират мъдрост и наставление.

Anak ko, dinggin mo ang turo ng iyong ama, at huwag mong pabayaan ang kautusan ng iyong ina:

Сине мой, слушай наставлението на баща си и не отхвърляй закона на майка си,

Sapagka't sila'y magiging tali ng biyaya sa iyong ulo, at mga kuwintas sa ligid ng iyong leeg.

защото те ще бъдат благодатен венец за главата ти и огърлица за шията ти.

Anak ko, kung ikaw ay hikayatin ng mga makasalanan, huwag mong tulutan.

Сине мой, ако грешниците те примамват, не се съгласявай.

Kung kanilang sabihin, sumama ka sa amin, tayo'y magsibakay sa pagbububo ng dugo, tayo'y mangagkubli ng silo na walang anomang kadahilanan sa walang sala;

Ако кажат: Ела с нас, нека направим засада за кръв, нека причакаме без причина невинния,

Sila'y lamunin nating buhay na gaya ng Sheol. At buo, na gaya ng nagsibaba sa lungaw;

нека ги погълнем живи като Шеол и цели, като онези, които слизат в рова;

Tayo'y makakasumpong ng lahat na mahalagang pag-aari, ating pupunuin ang ating mga bahay ng samsam;

ще намерим всякакви скъпоценни притежания, ще напълним къщите си с плячка;

Ikaw ay makikipagsapalaran sa gitna namin; magkakaroon tayong lahat ng isang supot:

хвърли жребия си сред нас, една кесия ще имаме всички!

Anak ko, huwag kang lumakad sa daan na kasama nila; pigilin mo ang iyong paa sa kanilang landas:

Сине мой, не ходи с тях в пътя, възпирай крака си от тяхната пътека,

Sapagka't ang kanilang mga paa ay nagsisitakbo sa kasamaan, at sila'y nangagmamadali sa pagbububo ng dugo.

защото краката им тичат към зло и бързат да проливат кръв.

Sapagka't walang kabuluhang naladlad ang silo, sa paningin ng alin mang ibon:

Защото напразно се простира мрежа пред очите на която и да било птица.

At binabakayan ng mga ito ang kanilang sariling dugo, kanilang ipinagkukubli ng silo ang kanilang sariling mga buhay.

Но тези поставят засада против своята си кръв, причакват своите си души.

Ganyan ang mga lakad ng bawa't sakim sa pakinabang; na nagaalis ng buhay ng mga may-ari niyaon.

Такива са пътищата на всеки, който ламти за нечестна придобивка — тя отнема живота на своя притежател.

Karunungan ay humihiyaw na malakas sa lansangan; kaniyang inilalakas ang kaniyang tinig sa mga luwal na dako;

Мъдростта вика навън, издига гласа си по площадите,

Siya'y humihiyaw sa mga pangulong dako na pinaglilipunan; sa pasukan ng mga pintuang-bayan, sa bayan, kaniyang binibigkas ang kaniyang mga salita:

провиква се на най-шумните места, при входовете на портите, в града говори думите си:

Hanggang kailan kayong mga musmos, magsisiibig sa inyong kamusmusan? At ang mga nanunuya ay maliligaya sa panunuya, at ang mga mangmang ay mangagtatanim sa kaalaman?

Докога, пр'ости, ще обичате невежеството и присмивачите ще се наслаждават на присмиванията си, и безумните ще мразят знанието?

Magsibalik kayo sa aking saway: narito, aking ibubuhos ang aking espiritu sa inyo.

Обърнете се към моето изобличение! Ето, аз ще излея духа си на вас, ще ви известя словата си.

Sapagka't ako'y tumawag, at kayo'y tumanggi: aking iniunat ang aking kamay, at walang makinig;

Понеже аз виках, а вие отказахте, простирах ръката си, а никой не обърна внимание,

Kundi inyong iniuwi sa wala ang buo kong payo, at hindi ninyo inibig ang aking saway:

и отхвърлихте всичките ми съвети, и не искахте изобличението ми,

Ako naman ay tatawa sa kaarawan ng inyong kasakunaan: ako'y manunuya pagka ang inyong takot ay dumarating;

то аз също ще се смея на вашето нещастие, ще се присмея, когато дойде вашият ужас,

Pagka ang iyong takot ay dumarating na parang bagyo. At ang inyong kasakunaan ay dumarating na parang ipoipo; pagka ang hirap at hapis ay dumating sa inyo.

когато дойде вашият ужас като буря и нещастието ви връхлети като вихрушка, когато притеснение и страх дойдат върху вас.

Kung magkagayo'y tatawag sila sa akin, nguni't hindi ako sasagot; hahanapin nila akong masikap, nguni't hindi nila ako masusumpungan:

Тогава те ще ме призоват, но аз няма да отговоря; ревностно ще ме търсят, но няма да ме намерят.

Sapagka't kanilang ipinagtanim ang kaalaman, at hindi pinili ang takot sa Panginoon.

Понеже намразиха знанието и не избраха страха от ГОСПОДА,

Ayaw sila ng aking payo; kanilang hinamak ang buo kong pagsaway:

не приеха съвета ми и презряха цялото ми изобличение,

Kaya't sila'y magsisikain ng bunga ng kanilang sariling lakad, at mabubusog ng kanilang sariling mga kagagawan.

затова ще ядат от плодовете на своя си път и ще се наситят от своите си измислици.

Sapagka't papatayin sila ng pagtalikod ng musmos, at ang pagkawalang balisa ng mga mangmang ay ang sisira sa kanila.

Защото отстъплението на простите ще ги убие и безгрижието на безумните ще ги погуби.

Nguni't ang nakikinig sa akin ay tatahang tiwasay. At tatahimik na walang takot sa kasamaan.

Но който ме слуша, ще живее безопасно и ще бъде спокоен, без да се бои от зло.