Proverbs 25

TAMBIÉN éstos son proverbios de Salomón, los cuales copiaron los varones de Ezechîas, rey de Judá.

Teć są przypowieści Salomonowe, które zebrali mężowie Ezechyjasza, króla Judzkiego.

Gloria de Dios es encubrir la palabra; Mas honra del rey es escudriñar la palabra.

Sława to Boża, taić sprawę; ale sława królów, wywiadywać się rzeczy.

Para la altura de los cielos, y para la profundidad de la tierra, Y para el corazón de los reyes, no hay investigación.

Wysokość niebios, i głębokość ziemi, i serce królów nie są doścignione.

Quita las escorias de la plata, Y saldrá vaso al fundidor.

Odejm zużelicę od srebra, a wynijdzie odlewającemu naczynie kosztowne.

Aparta al impío de la presencia del rey, Y su trono se afirmará en justicia.

Odejm niezbożnika od oblicza królewskiego, a umocni się w sprawiedliwości stolica jego.

No te alabes delante del rey, Ni estés en el lugar de los grandes:

Nie udawaj się za zacnego przed królem, a na miejscu wielmożnych nie stawaj;

Porque mejor es que se te diga, Sube acá, Que no que seas humillado delante del príncipe Que miraron tus ojos.

Bo lepiej jest, iż ci rzeką: Postąp sam: a niżeliby cię zniżyć miano przed księciem; co widują oczy twoje.

No salgas á pleito presto, No sea que no sepas qué hacer al fin, Después que tu prójimo te haya dejado confuso.

Nie pokwapiaj się do swaru, byś snać na ostatek nie wiedział, co masz czynić, gdyby cię zawstydził bliźni twój.

Trata tu causa con tu compañero Y no descubras el secreto á otro.

Prowadź do końca sprawę swoję z przyjacielem twoim, a tajemnicy drugiego nie objawiaj;

No sea que te deshonre el que lo oyere, Y tu infamia no pueda repararse.

By cię snać nie zelżył ten, co cię słucha, a niesława twoja zostałaby na tobie.

Manzana de oro con figuras de plata Es la palabra dicha como conviene.

Jakie jest jabłko złote z wyrzezaniem srebrnem, takieć jest słowo do rzeczy powiedziane.

Como zarcillo de oro y joyel de oro fino, Es el que reprende al sabio que tiene oído dócil.

Ten, który mądrze napomina, jest u tego, co słucha, jako nausznica złota, i klejnot z szczerego złota.

Como frío de nieve en tiempo de la siega, Así es el mensajero fiel á los que lo envían: Pues al alma de su señor da refrigerio.

Jako zimno śnieżne czasu żniwa: tak poseł wierny tym, którzy go posyłają; bo dusze panów swych ochładza.

Como nubes y vientos sin lluvia, Así es el hombre que se jacta de vana liberalidad.

Człowiek, który się chlubi darem zmyślonym, jest jako wiatr i obłoki bez deszczu.

Con larga paciencia se aplaca el príncipe; Y la lengua blanda quebranta los huesos.

Książę cierpliwością bywa zmiękczony, a język łagodny kości łamie.

¿Hallaste la miel? come lo que te basta; No sea que te hartes de ella, y la vomites.

Znajdzieszli miód, jedzże, ileć potrzeba, by snać objadłszy się go nie zwrócił.

Detén tu pie de la casa de tu vecino, Porque harto de ti no te aborrezca.

Powściągnij nogę twoję od domu bliźniego twego, by snać będąc ciebie syt, nie miał cię w nienawiści.

Martillo y cuchillo y saeta aguda, Es el hombre que habla contra su prójimo falso testimonio.

Każdy, kto mówi fałszywe świadectwo przeciw bliźniemu swemu, jest jako młot, i miecz, i strzała ostra.

Diente quebrado y pie resbalador, Es la confianza en el prevaricador en tiempo de angustia.

Ufność w człowieku przewrotnym jest w dzień ucisku jako ząb wyłamany i noga wywiniona.

El que canta canciones al corazón afligido, Es como el que quita la ropa en tiempo de frío, ó el que sobre el jabón echa vinagre.

Jako ten, który zewłoczy odzienie czasu zimy, albo leje ocet na saletrę, taki jest ten, który śpiewa pieśni sercu smutnemu.

Si el que te aborrece tuviere hambre, dale de comer pan; Y si tuviere sed, dale de beber agua:

Jeźliżeby łaknął ten, co cię nienawidzi, nakarm go chlebem; a jeźliby pragnął, daj mu się napić wody;

Porque ascuas allegas sobre su cabeza, Y JEHOVÁ te lo pagará.

Bo węgle rozpalone zgromadzisz na głowę jego, a Pan ci nagrodzi.

El viento del norte ahuyenta la lluvia, Y el rostro airado la lengua detractora.

Jako wiatr północny deszcz przynosi: tak przynosi twarz gniewliwą język uszczypliwy.

Mejor es estar en un rincón de casa, Que con la mujer rencillosa en espaciosa casa.

Lepiej mieszkać w kącie pod dachem, niżeli z żoną swarliwą w domu przestronnym.

Como el agua fría al alma sedienta, Así son las buenas nuevas de lejanas tierras.

Jako woda chłodna duszy pragnącej: tak wieść dobra z ziemi dalekiej.

Como fuente turbia y manantial corrompido, Es el justo que cae delante del impío.

Jako źródło nogami pomącone, albo zdrój zepsuty: tak sprawiedliwy, który upada przed niezbożnym.

Comer mucha miel no es bueno: Ni el buscar la propia gloria es gloria.

Jako jeść wiele miodu nie jest rzecz dobra: tak szukanie własnej sławy jest niesławne.

Como ciudad derribada y sin muro, Es el hombre cuyo espíritu no tiene rienda.

Mąż, który nie ma mocy nad duchem swoim, jest jako miasto rozwalone bez muru.