Proverbs 23

Gdy siądziesz, abyś jadł z panem, uważaj pilnie, kto jest przed tobą;

Quando te assentares a comer com um governador, atenta bem para aquele que está diante de ti;

Inaczej wraziłbyś nóż w gardło swoje, jeźlibyś był chciwy pokarmu.

e põe uma faca à tua garganta, se fores homem de grande apetite.

Nie pragnij łakoci jego ; bo są pokarmem obłudnym.

Não cobices os seus manjares gostosos, porque é comida enganadora.

Nie staraj się, abyś się zbogacił; owszem, zaniechaj opatrzności twojej.

Não te fatigues para seres rico; dá de mão à tua própria sabedoria:

I miałżebyś obrócić oczy twoje na bogactwo, które prędko niszczeje? bo sobie uczyni skrzydła podobne orlim, i uleci do nieba.

Fitando tu os olhos nas riquezas, elas se vão; pois fazem para si asas, como a águia, voam para o céu.

Nie jedz chleba człowieka zazdrosnego, a nie żądaj łakoci jego.

Não comas o pão do avarento, nem cobices os seus manjares gostosos.

Albowiem jako on ciebie waży w myśli swej, tak ty waż pokarm jego. Mówić: Jedz i pij, ale serce jego nie jest z tobą.

Porque, como ele pensa consigo mesmo, assim é; ele te diz: Come e bebe; mas o seu coração não está contigo.

Sztuczkę twoję, którąś zjadł, zwrócisz, a utracisz wdzięczne słowa twoje.

Vomitarás o bocado que comeste, e perderás as tuas suaves palavras.

Przed głupim nie mów; albowiem wzgardzi roztropnością powieści twoich.

Não fales aos ouvidos do tolo; porque desprezará a sabedoria das tuas palavras.

Nie przenoś granicy starej, a na rolę sierotek nie wchodź.

Não removas os limites antigos; nem entres nos campos dos órfãos,

Bo obrońca ich możny; onci się podejmuje sprawy ich przeciwko tobie.

porque o seu redentor é forte; ele lhes pleiteará a causa contra ti.

Obróć do nauki serce twoje, a uszy twoje do powieści umiejętności.

Aplica o teu coração à instrução, e os teus ouvidos às palavras do conhecimento.

Nie odejmuj od młodego karności; bo jeźli go ubijesz rózgą, nie umrze.

Não retires da criança a disciplina; porque, fustigando-a tu com a vara, nem por isso morrerá.

Ty go bij rózgą, a duszę jego z piekła wyrwiesz.

Tu a fustigarás com a vara e livrarás a sua alma da cova.

Synu mój! będzieli mądre serce twoje, będzie się weseliło serce moje, serce moje we mnie;

Filho meu, se o teu coração for sábio, alegrar-se-á o meu coração, sim, ó, meu próprio;

I rozweselą się nerki moje, gdy będą mówiły wargi twoje, co jest prawego.

e exultará o meu coração, quando os teus lábios falarem coisas retas.

Niech nie zajrzy serce twoje grzesznikom; ale raczej chodż w bojańni Pańskiej na każdy dzień;

Não tenhas inveja dos pecadores; antes conserva-te no temor do Senhor todo o dia.

Bo iż jest zapłata, przeto nadzieja twoja nie będzie wykorzeniona.

Porque deveras terás uma recompensa; não será malograda a tua esperança.

Słuchaj, synu mój! a bądź mądry, i nawiedź na drogę serce twoje.

Ouve tu, filho meu, e sê sábio; e dirige no caminho o teu coração.

Nie bywaj między pijanicami wina, ani między żarłokami mięsa;

Não estejas entre os beberrões de vinho, nem entre os comilões de carne.

Boć pijanica i żarłok zubożeje, a ospały w łatach chodzić będzie.

Porque o beberrão e o comilão caem em pobreza; e a sonolência cobrirá de trapos o homem.

Słuchaj ojca twego, który cię spłodził, a nie pogardzaj matką twoją, gdy się zstarzeje.

Ouve a teu pai, que te gerou; e não desprezes a tua mãe, quando ela envelhecer.

Kupuj prawdę, a nie sprzedawaj jej; kupuj mądrość, umiejętność i rozum.

Compra a verdade, e não a vendas; sim, a sabedoria, a disciplina, e o entendimento.

Bardzo się raduje ojciec sprawiedliwego, a kto spłodził mądrego, weseli się z niego.

Grandemente se regozijará o pai do justo; e quem gerar um filho sábio, nele se alegrará.

Niech się tedy weseli ojciec twój, i matka twoja; i niech się rozraduje rodzicielka twoja.

Alegrem-se teu pai e tua mãe, e regozije-se aquela que te deu à luz.

Synu mój! daj mi serce twoje, a oczy twoje niechaj strzegą dróg moich.

Filho meu, dá-me o teu coração; e deleitem-se os teus olhos nos meus caminhos.

Bo nierządnica jest dół głęboki, a cudza żona jest studnia ciasna.

Porque cova profunda é a prostituta; e poço estreito é a aventureira.

Ona też jako zbojca zasadzki czyni, a zuchwalców między ludźmi rozmnaża.

Também ela, como o salteador, se põe a espreitar; e multiplica entre os homens os prevaricadores.

Komu biada? Komu niestety? Komu zwady? Komu krzyk? Komu rany daremne? Komu zapalenie oczów?

Para quem são os ais? Para quem os pesares? Para quem as pelejas, para quem as queixas? Para quem as feridas sem causa? E para quem os olhos vermelhos?

Tym, którzy siadają na winie; tym, którzy chodzą, szukając przyprawnego wina.

Para os que se demoram perto do vinho, para os que andam buscando bebida misturada.

Nie zapatruj się na wino, gdy się rumieni, i gdy wydaje w kubku łunę swoję, a prosto wyskakuje.

Não olhes para o vinho quando se mostra vermelho, quando resplandece no copo e se escoa suavemente.

Bo na koniec jako wąż ukąsi, a jako żmija uszczknie;

No seu fim morderá como a cobra, e como o basilisco picará.

Oczy twoje patrzyć będą na cudze żony, a serce twe będzie mówiło przewrotności;

Os teus olhos verão coisas estranhas, e tu falarás perversidades.

I będziesz jako ten, który leży w pośród morza, a jako ten, który śpi na wierzchu masztu;

Serás como o que se deita no meio do mar, e como o que dorme no topo do mastro.

Rzeczesz:Ubito mię, a nie stękałem, potłuczono mię, a nie czułem. Gdy się ocucę, udam się zaś do tego.

E dirás: Espancaram-me, e não me doeu; bateram-me, e não o senti; quando virei a despertar? Ainda tornarei a buscá-lo outra vez.