Proverbs 23

Gdy siądziesz, abyś jadł z panem, uważaj pilnie, kto jest przed tobą;

Mikor leülsz enni az uralkodóval, szorgalmasan reá vigyázz, ki van előtted.

Inaczej wraziłbyś nóż w gardło swoje, jeźlibyś był chciwy pokarmu.

És kést tégy a torkodra, ha mértékletlen vagy.

Nie pragnij łakoci jego ; bo są pokarmem obłudnym.

Ne kivánd az ő csemegéit; mert ezek hazug étkek.

Nie staraj się, abyś się zbogacił; owszem, zaniechaj opatrzności twojej.

Ne fáraszd magadat ebben, hogy meggazdagulj; *ez ilyen testi* eszességedtől szünjél meg.

I miałżebyś obrócić oczy twoje na bogactwo, które prędko niszczeje? bo sobie uczyni skrzydła podobne orlim, i uleci do nieba.

Avagy a te szemeidet veted-é arra? holott az semmi, mert olyan szárnyakat szerez magának nagy hamar, mint a saskeselyű, és az ég felé elrepül!

Nie jedz chleba człowieka zazdrosnego, a nie żądaj łakoci jego.

Ne egyél az irígy szeműnek étkéből, és ne kivánd az ő csemegéit;

Albowiem jako on ciebie waży w myśli swej, tak ty waż pokarm jego. Mówić: Jedz i pij, ale serce jego nie jest z tobą.

Mert mint a ki számítgatja *a falatot* magában, olyan ő: egyél és igyál, azt mondja te néked; de azért nem jó akarattal van tehozzád.

Sztuczkę twoję, którąś zjadł, zwrócisz, a utracisz wdzięczne słowa twoje.

A te falatodat, a melyet megettél, kihányod; és a te ékes beszédidet csak hiába vesztegeted.

Przed głupim nie mów; albowiem wzgardzi roztropnością powieści twoich.

A bolondnak hallására ne szólj; mert megútálja a te beszédidnek bölcseségét.

Nie przenoś granicy starej, a na rolę sierotek nie wchodź.

Ne mozdítsd meg a régi határt, és az árváknak mezeibe ne kapj;

Bo obrońca ich możny; onci się podejmuje sprawy ich przeciwko tobie.

Mert az ő megváltójuk erős, az forgatja az ő ügyöket ellened!

Obróć do nauki serce twoje, a uszy twoje do powieści umiejętności.

Add a te elmédet az erkölcsi tanításra, és a te füleidet a bölcs beszédekre.

Nie odejmuj od młodego karności; bo jeźli go ubijesz rózgą, nie umrze.

Ne vond el a gyermektől a fenyítéket; ha megvered őt vesszővel, meg nem hal.

Ty go bij rózgą, a duszę jego z piekła wyrwiesz.

Te vesszővel vered meg őt: és az ő lelkét a pokolból ragadod ki.

Synu mój! będzieli mądre serce twoje, będzie się weseliło serce moje, serce moje we mnie;

Szerelmes fiam, ha bölcs lesz a te elméd, örvendez a lelkem nékem is.

I rozweselą się nerki moje, gdy będą mówiły wargi twoje, co jest prawego.

És vígadoznak az én veséim, a te ajkaidnak igazmondásán.

Niech nie zajrzy serce twoje grzesznikom; ale raczej chodż w bojańni Pańskiej na każdy dzień;

Ne irígykedjék a te szíved a bűnösökre; hanem az Úr félelmében *légy* egész napon;

Bo iż jest zapłata, przeto nadzieja twoja nie będzie wykorzeniona.

Mert *ennek* bizonyos vége van; a te várakozásod meg nem csalatkozik.

Słuchaj, synu mój! a bądź mądry, i nawiedź na drogę serce twoje.

Hallgass te, fiam, *engem,* hogy légy bölcs, és jártasd ez úton szívedet.

Nie bywaj między pijanicami wina, ani między żarłokami mięsa;

Ne légy azok közül való, a kik borral dőzsölnek; azok közül, a kik hússal dobzódnak.

Boć pijanica i żarłok zubożeje, a ospały w łatach chodzić będzie.

Mert a részeges és dobzódó szegény lesz, és rongyokba öltöztet az aluvás.

Słuchaj ojca twego, który cię spłodził, a nie pogardzaj matką twoją, gdy się zstarzeje.

Hallgasd a te atyádat, a ki nemzett téged; és meg ne útáld a te anyádat, mikor megvénhedik.

Kupuj prawdę, a nie sprzedawaj jej; kupuj mądrość, umiejętność i rozum.

Szerezz igazságot, és el ne adj; bölcseséget és erkölcsöt és eszességet.

Bardzo się raduje ojciec sprawiedliwego, a kto spłodził mądrego, weseli się z niego.

Igen örül az igaznak atyja, és a bölcsnek szülője annak vígadoz.

Niech się tedy weseli ojciec twój, i matka twoja; i niech się rozraduje rodzicielka twoja.

Vígadjon a te atyád és a te anyád, és örvendezzen a te szülőd.

Synu mój! daj mi serce twoje, a oczy twoje niechaj strzegą dróg moich.

Adjad, fiam, a te szívedet nékem, és a te szemeid az én útaimat megőrizzék.

Bo nierządnica jest dół głęboki, a cudza żona jest studnia ciasna.

Mert mély verem a tisztátalan asszony, és szoros kút az idegen asszony.

Ona też jako zbojca zasadzki czyni, a zuchwalców między ludźmi rozmnaża.

És az, mint a tolvaj leselkedik, és az emberek közt a hitetleneket szaporítja.

Komu biada? Komu niestety? Komu zwady? Komu krzyk? Komu rany daremne? Komu zapalenie oczów?

Kinek jaj? kinek oh jaj? kinek versengések? kinek panasz? kinek ok nélkül való sebek? kinek szemeknek veressége?

Tym, którzy siadają na winie; tym, którzy chodzą, szukając przyprawnego wina.

A bornál mulatóknak, a kik mennek a jó bor kutatására.

Nie zapatruj się na wino, gdy się rumieni, i gdy wydaje w kubku łunę swoję, a prosto wyskakuje.

Ne nézd a bort, mily veres színt játszik, mint mutatja a pohárban az ő csillogását; könnyen alá csuszamlik,

Bo na koniec jako wąż ukąsi, a jako żmija uszczknie;

Végre, mint a kígyó, megmar, és mint a mérges kígyó, megcsíp.

Oczy twoje patrzyć będą na cudze żony, a serce twe będzie mówiło przewrotności;

A te szemeid nézik az idegen asszonyt, és a te elméd gondol gonoszságot.

I będziesz jako ten, który leży w pośród morza, a jako ten, który śpi na wierzchu masztu;

És olyan leszel, mint a ki fekszik a tenger közepiben, és a ki fekszik az árbóczfának tetején.

Rzeczesz:Ubito mię, a nie stękałem, potłuczono mię, a nie czułem. Gdy się ocucę, udam się zaś do tego.

Ütöttek engem, nékem nem fájt; vertek, nem éreztem! Mikor ébredek fel? Akkor folytatom, ismét megkeresem azt.