Proverbs 23

Ki te noho tahi korua ko te rangatira ki te kai, ata whakaaroa marietia tera i tou aroaro:
Quando te assentares a comer com um governador, atenta bem para aquele que está diante de ti;
Whakapakia he maripi ki tou korokoro, ki te mea he tangata kakai koe.
e põe uma faca à tua garganta, se fores homem de grande apetite.
Kaua e hiahia ki ana mea reka: he kai tinihanga hoki era.
Não cobices os seus manjares gostosos, porque é comida enganadora.
Kaua e taruke ki te mea taonga: kati tau mea ki tou matauranga.
Não te fatigues para seres rico; dá de mão à tua própria sabedoria:
E anga mai ranei ou kanohi ki taua mea korekore nei? He pono hoki ka whai parirau te taonga, koia ano kei te ekara, rere ana whaka te rangi.
Fitando tu os olhos nas riquezas, elas se vão; pois fazem para si asas, como a águia, voam para o céu.
Kaua e kainga te kai a te tangata kanohi kino, kei minamina hoki koe ki ana mea reka.
Não comas o pão do avarento, nem cobices os seus manjares gostosos.
Ko tana hoki e mea ai i roto i a ia, pera tonu ia: E kai, e inu; koia tana kupu ki a koe; kahore ia ona ngakau ki a koe.
Porque, como ele pensa consigo mesmo, assim é; ele te diz: Come e bebe; mas o seu coração não está contigo.
Ko te kongakonga i kainga e koe, ka ruakina e koe, ka maumauria ano hoki au kupu reka.
Vomitarás o bocado que comeste, e perderás as tuas suaves palavras.
Kaua e korero ki nga taringa o te kuware; ka whakahawea hoki ia ki te whakaaro nui o au kupu.
Não fales aos ouvidos do tolo; porque desprezará a sabedoria das tuas palavras.
Kei whakanekehia e koe te rohe tawhito; kei haere koe ki nga mara a te pani:
Não removas os limites antigos; nem entres nos campos dos órfãos,
No te mea he kaha to ratou kaiwhakaora; ka tohea e ia ta ratou tohe ki a koe.
porque o seu redentor é forte; ele lhes pleiteará a causa contra ti.
Anga atu tou ngakau ki te ako, me ou taringa ki nga kupu o te matauranga.
Aplica o teu coração à instrução, e os teus ouvidos às palavras do conhecimento.
Kaua e tohungia te whiu ki te tamaiti: ki te patua hoki ia e koe ki te rakau, e kore ia e mate.
Não retires da criança a disciplina; porque, fustigando-a tu com a vara, nem por isso morrerá.
Tatatia ia e koe ki te rakau, a ka whakaorangia e koe tona wairua i te reinga.
Tu a fustigarás com a vara e livrarás a sua alma da cova.
E taku tama, ki te whakaaro nui tou ngakau, ka koa hoki toku ngakau, ae ra, toku nei ano:
Filho meu, se o teu coração for sábio, alegrar-se-á o meu coração, sim, ó, meu próprio;
Ae ra, ka hari oku whatumanawa, ina korero ou ngutu i nga mea tika.
e exultará o meu coração, quando os teus lábios falarem coisas retas.
Kei hae tou ngakau ki te hunga hara; engari kia wehi koe ki a Ihowa, a pau noa te ra.
Não tenhas inveja dos pecadores; antes conserva-te no temor do Senhor todo o dia.
He pono hoki tera ano he whakautu; e kore ano hoki tau i tumanako ai e hatepea atu.
Porque deveras terás uma recompensa; não será malograda a tua esperança.
Whakarongo ra, e taku tama, kia whai whakaaro hoki koe, a whakatikaia tou ngakau i te ara.
Ouve tu, filho meu, e sê sábio; e dirige no caminho o teu coração.
Kei uru ki te hunga kakai waina; ki te hunga pukukai kikokiko:
Não estejas entre os beberrões de vinho, nem entre os comilões de carne.
No te mea ka tutuki tahi te tangata inu raua ko te tangata kakai ki te rawakore; he tawhetawhe hoki te kakahu a te momoe mo te tangata.
Porque o beberrão e o comilão caem em pobreza; e a sonolência cobrirá de trapos o homem.
Whakarongo ki tou papa nana koe; kaua hoki e whakahawea ki tou whaea ina ruruhi ia.
Ouve a teu pai, que te gerou; e não desprezes a tua mãe, quando ela envelhecer.
Hokona te pono, kaua hoki e whakawhitiwhitia; ae ra, te whakaaro nui, te ako hoki, me te matauranga.
Compra a verdade, e não a vendas; sim, a sabedoria, a disciplina, e o entendimento.
Nui atu hoki te koa o te papa o te tangata tika; a, ko te tangata e whanau he tama whakaaro nui mana, ka hari ia ki a ia.
Grandemente se regozijará o pai do justo; e quem gerar um filho sábio, nele se alegrará.
Kia hari tou papa raua ko tou whaea, ina, kia koa te wahine i whanau ai koe.
Alegrem-se teu pai e tua mãe, e regozije-se aquela que te deu à luz.
E taku tama, homai tou ngakau ki ahau, kia manako ano hoki ou kanohi ki aku ara.
Filho meu, dá-me o teu coração; e deleitem-se os teus olhos nos meus caminhos.
No te mea he rua hohonu te wahine kairau; he poka kuiti te wahine ke.
Porque cova profunda é a prostituta; e poço estreito é a aventureira.
Ae ra, ka whanga ia ano he kaipahua, a ka whakatokomahatia e ia nga tangata poka ke.
Também ela, como o salteador, se põe a espreitar; e multiplica entre os homens os prevaricadores.
Ko wai e aue? Ko wai e tangi? Ko wai e totohe? Ko wai e ngangautia? Ko wai e maru, he mea takekore? Ko wai e whero tonu ona kanohi?
Para quem são os ais? Para quem os pesares? Para quem as pelejas, para quem as queixas? Para quem as feridas sem causa? E para quem os olhos vermelhos?
Ko te hunga e noho roa ana ki te waina; ko te hunga e haere ana ki te rapu i te waina whakaranu.
Para os que se demoram perto do vinho, para os que andam buscando bebida misturada.
Kaua e titiro ki te waina i te mea e whero ana, ina puta tona kara i roto i te kapu, ina mania tona heke.
Não olhes para o vinho quando se mostra vermelho, quando resplandece no copo e se escoa suavemente.
Tona tukunga iho ano he nakahi e ngau ana, koia ano kei te wero a te neke.
No seu fim morderá como a cobra, e como o basilisco picará.
E kite hoki ou kanohi i nga mea rereke, a ka puta he kupu rereke i tou ngakau.
Os teus olhos verão coisas estranhas, e tu falarás perversidades.
Ae ra, ka rite koe ki te tangata e takoto ana i waenga moana, ki te tangata ranei e takoto ana i te tihi o te rewa.
Serás como o que se deita no meio do mar, e como o que dorme no topo do mastro.
A ka mea koe, Patua ana ahau e ratou, a kihai ahau i mamae; tatatia ana ahau e ratou, a kihai ahau i mohio: a hea ahau ara ake ai? Ka rapua ano e ahau.
E dirás: Espancaram-me, e não me doeu; bateram-me, e não o senti; quando virei a despertar? Ainda tornarei a buscá-lo outra vez.