Proverbs 23

When thou sittest to eat with a ruler, consider diligently what is before thee:

Bir önderle yemeğe oturduğunda Önüne konulana dikkat et.

And put a knife to thy throat, if thou be a man given to appetite.

İştahına yenilecek olursan, Daya bıçağı kendi boğazına.

Be not desirous of his dainties: for they are deceitful meat.

Onun lezzetli yemeklerini çekmesin canın, Böyle yemeğin ardında hile olabilir.

Labour not to be rich: cease from thine own wisdom.

Zengin olmak için didinip durma, Çıkar bunu aklından.

Wilt thou set thine eyes upon that which is not? for riches certainly make themselves wings; they fly away as an eagle toward heaven.

Servet göz açıp kapayana dek yok olur, Kanatlanıp kartal gibi göklere uçar.

Eat thou not the bread of him that hath an evil eye, neither desire thou his dainty meats:

Cimrinin verdiği yemeği yeme, Lezzetli yemeklerini çekmesin canın.

For as he thinketh in his heart, so is he: Eat and drink, saith he to thee; but his heart is not with thee.

Çünkü yediğin her şeyin hesabını tutar, “Ye, iç” der sana, Ama yüreği senden yana değildir.

The morsel which thou hast eaten shalt thou vomit up, and lose thy sweet words.

Yediğin azıcık yemeği kusarsın, Söylediğin güzel sözler de boşa gider.

Speak not in the ears of a fool: for he will despise the wisdom of thy words.

Akılsıza öğüt vermeye kalkma, Çünkü senin sözlerindeki sağduyuyu küçümser.

Remove not the old landmark; and enter not into the fields of the fatherless:

Eski sınır taşlarının yerini değiştirme, Öksüzlerin toprağına el sürme.

For their redeemer is mighty; he shall plead their cause with thee.

Çünkü onların Velisi güçlüdür Ve onların davasını sana karşı O yürütür.

Apply thine heart unto instruction, and thine ears to the words of knowledge.

Uyarıları zihnine işle, Bilgi dolu sözlere kulak ver.

Withhold not correction from the child: for if thou beatest him with the rod, he shall not die.

Çocuğunu terbiye etmekten geri kalma, Onu değnekle dövsen de ölmez.

Thou shalt beat him with the rod, and shalt deliver his soul from hell.

Onu değnekle döversen, Canını ölüler diyarından kurtarırsın.

My son, if thine heart be wise, my heart shall rejoice, even mine.

Oğlum, bilge yürekli olursan, Benim yüreğim de sevinir.

Yea, my reins shall rejoice, when thy lips speak right things.

Dudakların doğru konuştuğunda Gönlüm de coşar.

Let not thine heart envy sinners: but be thou in the fear of the LORD all the day long.

Günahkârlara imrenmektense, Sürekli RAB korkusunda yaşa.

For surely there is an end; and thine expectation shall not be cut off.

Böylece bir geleceğin olur Ve umudun boşa çıkmaz.

Hear thou, my son, and be wise, and guide thine heart in the way.

Oğlum, dinle ve bilge ol, Yüreğini doğru yolda tut.

Be not among winebibbers; among riotous eaters of flesh:

Aşırı şarap içenlerle, Ete düşkün oburlarla arkadaşlık etme.

For the drunkard and the glutton shall come to poverty: and drowsiness shall clothe a man with rags.

Çünkü ayyaş ve obur kişi yoksullaşır, Uyuşukluk da insana paçavra giydirir.

Hearken unto thy father that begat thee, and despise not thy mother when she is old.

Sana yaşam veren babanın sözlerine kulak ver, Yaşlandığı zaman anneni hor görme.

Buy the truth, and sell it not; also wisdom, and instruction, and understanding.

Gerçeği satın al ve satma; Bilgeliği, terbiyeyi, aklı da.

The father of the righteous shall greatly rejoice: and he that begetteth a wise child shall have joy of him.

Doğru kişinin babası coştukça coşar, Bilgece davranan oğulun babası sevinir.

Thy father and thy mother shall be glad, and she that bare thee shall rejoice.

Annenle baban seninle coşsun, Seni doğuran sevinsin.

My son, give me thine heart, and let thine eyes observe my ways.

Oğlum, beni yürekten dinle, Gözünü gittiğim yoldan ayırma.

For a whore is a deep ditch; and a strange woman is a narrow pit.

Çünkü fahişe derin bir çukur, Ahlaksız kadın dar bir kuyudur.

She also lieth in wait as for a prey, and increaseth the transgressors among men.

Evet, soyguncu gibi pusuda bekler Ve birçok erkeği yoldan çıkarır.

Who hath woe? who hath sorrow? who hath contentions? who hath babbling? who hath wounds without cause? who hath redness of eyes?

Ah çeken kim? Vah çeken kim? Kimdir çekişip duran? Yakınan kim? Boş yere yaralanan kim? Gözleri kanlı olan kim?

They that tarry long at the wine; they that go to seek mixed wine.

İçmeye oturup kalkamayanlar, Karışık şarapları denemeye gidenlerdir.

Look not thou upon the wine when it is red, when it giveth his colour in the cup, when it moveth itself aright.

Şarabın kızıl rengine, Kadehte ışımasına, Boğazdan aşağı süzülüvermesine bakma.

At the last it biteth like a serpent, and stingeth like an adder.

Sonunda yılan gibi ısırır, Engerek gibi sokar.

Thine eyes shall behold strange women, and thine heart shall utter perverse things.

Gözlerin garip şeyler görür, Aklından ahlaksızlıklar geçer.

Yea, thou shalt be as he that lieth down in the midst of the sea, or as he that lieth upon the top of a mast.

Kendini kâh denizin ortasında, Kâh gemi direğinin tepesinde yatıyor sanırsın.

They have stricken me, shalt thou say, and I was not sick; they have beaten me, and I felt it not: when shall I awake? I will seek it yet again.

“Dövdüler beni ama incinmedim, Vurdular ama farketmedim” dersin, “Yeniden içmek için ne zaman ayılacağım?”