Ecclesiastes 7

A good name is better than precious ointment; and the day of death than the day of one's birth.

Lepsze jest imię dobre, niżeli maść wyborna; a dzień śmierci, niż dzień narodzenia.

It is better to go to the house of mourning, than to go to the house of feasting: for that is the end of all men; and the living will lay it to his heart.

Lepiej iść do domu żałoby, niż iść do domu biesiady, przeto, iż tam widzimy koniec każdego człowieka, a żyjący składa to do serca swego.

Sorrow is better than laughter: for by the sadness of the countenance the heart is made better.

Lepszy jest smutek, niżeli śmiech; bo przez smutek twarzy naprawia się serce.

The heart of the wise is in the house of mourning; but the heart of fools is in the house of mirth.

Serce mądrych w domu żałoby; ale serce głupich w domu wesela.

It is better to hear the rebuke of the wise, than for a man to hear the song of fools.

Lepiej jest słuchać gromienia mądrego, niżeli słuchać pieśni głupich.

For as the crackling of thorns under a pot, so is the laughter of the fool: this also is vanity.

Bo jaki jest trzask ciernia pod garncem, tak jest śmiech głupiego; i toć jest marność.

Surely oppression maketh a wise man mad; and a gift destroyeth the heart.

Zaiste ucisk przywodzi mądrego do szaleństwa, a dar zaślepia serce.

Better is the end of a thing than the beginning thereof: and the patient in spirit is better than the proud in spirit.

Lepsze jest dokończenie rzeczy, niżeli początek jej; lepszy jest człowiek cierpliwego ducha, niż ducha wyniosłego.

Be not hasty in thy spirit to be angry: for anger resteth in the bosom of fools.

Nie bądź porywczy w duchu twym do gniewu; bo gniew w zanadrzyu głupich odpoczywa.

Say not thou, What is the cause that the former days were better than these? for thou dost not enquire wisely concerning this.

Nie mów: Cóż to jest, że dni pierwsze lepsze były, niż teraźniejsze? Bobyś się o tem nie mądrze pytał.

Wisdom is good with an inheritance: and by it there is profit to them that see the sun.

Dobra jest mądrość przy majętności,i jest pożteczna tym, którzy widzą słońce.

For wisdom is a defence, and money is a defence: but the excellency of knowledge is, that wisdom giveth life to them that have it.

Albowiem pod cieniem mądrości, i pod cieniem srebra odpoczywa człowiek, a wszakże przedniejsza jest umiejętność mądrości; bo przynosi żywot tym, którzy ją mają.

Consider the work of God: for who can make that straight, which he hath made crooked?

Przypatrz się sprawie Bożej; bo któż może wyprostować, co on skrzywi?

In the day of prosperity be joyful, but in the day of adversity consider: God also hath set the one over against the other, to the end that man should find nothing after him.

W dzień dobry zażywaj dobra, w dzień zły miej się na pieczy: boć ten uczynił Bóg przeciwko owemu, dlatego, aby nie doszedł człowiek tego, co nastanie po nim.

All things have I seen in the days of my vanity: there is a just man that perisheth in his righteousness, and there is a wicked man that prolongeth his life in his wickedness.

Tom wszystko widział za dni marności mojej: Bywa sprawiedliwy, który ginie z sprawiedliwością swoją; także bywa niezbożnik, który długo żyje we złości swojej.

Be not righteous over much; neither make thyself over wise: why shouldest thou destroy thyself?

Nie bądź nazbyt sprawiedliwym, ani nazbyt mądrym; przeczżebyś miał do zguby przychodzić?

Be not over much wicked, neither be thou foolish: why shouldest thou die before thy time?

Nie bądź nader niepobożnym, ani nazbyt głupim; przeczżebyś miał umrzeć przed czasem swoim?

It is good that thou shouldest take hold of this; yea, also from this withdraw not thine hand: for he that feareth God shall come forth of them all.

Dobra jest, abyś się owego trzymał, a tego się nie puszczał; kto się boi Boga, uchodzi tego wszystkiego.

Wisdom strengtheneth the wise more than ten mighty men which are in the city.

Mądrość umacnia mądrego więcej, niżeli dziesięć książąt, którzy są w mieście.

For there is not a just man upon earth, that doeth good, and sinneth not.

Zaiste niemasz człowieka sprawiedliwego na ziemi, któryby czynił dobrze, a nie grzeszył.

Also take no heed unto all words that are spoken; lest thou hear thy servant curse thee:

Nie do wszystkich też słów, które mówią ludzie przykładaj serca twego; i niech cię to nie obchodzi, choćciby i sługa twój złorzeczył.

For oftentimes also thine own heart knoweth that thou thyself likewise hast cursed others.

Boć wie serce twoje, żeś i ty częstokroć drugim złorzeczył.

All this have I proved by wisdom: I said, I will be wise; but it was far from me.

Wszystkiegom tego doświadczył mądrością, i rzekłem: Będę mądrym; aleć się mądrość oddaliła odemnie.

That which is far off, and exceeding deep, who can find it out?

A co dalekiego, i co bardzo głębokiego jest, któż to znajdzie?

I applied mine heart to know, and to search, and to seek out wisdom, and the reason of things, and to know the wickedness of folly, even of foolishness and madness:

Wszystkom ja przeszedł myślą swoją, abym poznał i wybadał się, i wynalazł mądrość i rozum, a żebym poznał niezbożność, głupstwo, i błąd, i szaleństwo.

And I find more bitter than death the woman, whose heart is snares and nets, and her hands as bands: whoso pleaseth God shall escape from her; but the sinner shall be taken by her.

I znalazłem rzecz gorzciejszą nad śmierć, to jest, taką niewiastę, której serce jest jako sieci i sidło, a ręce jej jako pęta. Kto się Bogu podoba, wolny będzie od niej; ale grzesznik będzie od niej pojmany.

Behold, this have I found, saith the preacher, counting one by one, to find out the account:

Otom to znalazł, (mówi kaznodzieja,) stosując jedno z drugiem, abym doszedł umiejętności.

Which yet my soul seeketh, but I find not: one man among a thousand have I found; but a woman among all those have I not found.

Czego zaś nad to szukała dusza moja, tedym nie znalazł. Męża jednego z tysiąca znalazłem; alem niewiasty między temi wszystkiemi nie znalazł.

Lo, this only have I found, that God hath made man upright; but they have sought out many inventions.

To tylko obacz, com znalazł, że stworzył Bóg człowieka dobrego; ale oni udali się za rozmaitemi myślami. Któż może z mądrym porównać? a kto może wyłożyć każdą rzecz?