Proverbs 25

Ecco altri proverbi di Salomone, raccolti dalla gente di Ezechia, re di Giuda.

Teć są przypowieści Salomonowe, które zebrali mężowie Ezechyjasza, króla Judzkiego.

E’ gloria di Dio nascondere le cose; ma la gloria dei re sta nell’investigarle.

Sława to Boża, taić sprawę; ale sława królów, wywiadywać się rzeczy.

L’altezza del cielo, la profondità della terra e il cuore dei re non si possono investigare.

Wysokość niebios, i głębokość ziemi, i serce królów nie są doścignione.

Togli dall’argento le scorie, e ne uscirà un vaso per l’artefice;

Odejm zużelicę od srebra, a wynijdzie odlewającemu naczynie kosztowne.

togli l’empio dalla presenza del re, e il suo trono sarà reso stabile dalla giustizia.

Odejm niezbożnika od oblicza królewskiego, a umocni się w sprawiedliwości stolica jego.

Non fare il vanaglorioso in presenza del re, e non ti porre nel luogo dei grandi;

Nie udawaj się za zacnego przed królem, a na miejscu wielmożnych nie stawaj;

poiché è meglio ti sia detto: "Sali qui", anziché essere abbassato davanti al principe che gli occhi tuoi hanno veduto.

Bo lepiej jest, iż ci rzeką: Postąp sam: a niżeliby cię zniżyć miano przed księciem; co widują oczy twoje.

Non t’affrettare a intentar processi, che alla fine tu non sappia che fare, quando il tuo prossimo t’avrà svergognato.

Nie pokwapiaj się do swaru, byś snać na ostatek nie wiedział, co masz czynić, gdyby cię zawstydził bliźni twój.

Difendi la tua causa contro il tuo prossimo, ma non rivelare il segreto d’un altro,

Prowadź do końca sprawę swoję z przyjacielem twoim, a tajemnicy drugiego nie objawiaj;

onde chi t’ode non t’abbia a vituperare, e la tua infamia non si cancelli più.

By cię snać nie zelżył ten, co cię słucha, a niesława twoja zostałaby na tobie.

Le parole dette a tempo son come pomi d’oro in vasi d’argento cesellato.

Jakie jest jabłko złote z wyrzezaniem srebrnem, takieć jest słowo do rzeczy powiedziane.

Per un orecchio docile, chi riprende con saviezza è un anello d’oro, un ornamento d’oro fino.

Ten, który mądrze napomina, jest u tego, co słucha, jako nausznica złota, i klejnot z szczerego złota.

Il messaggero fedele, per quelli che lo mandano, è come il fresco della neve al tempo della mèsse; esso ristora l’anima del suo padrone.

Jako zimno śnieżne czasu żniwa: tak poseł wierny tym, którzy go posyłają; bo dusze panów swych ochładza.

Nuvole e vento, ma punta pioggia; ecco l’uomo che si vanta falsamente della sua liberalità.

Człowiek, który się chlubi darem zmyślonym, jest jako wiatr i obłoki bez deszczu.

Con la pazienza si piega un principe, e la lingua dolce spezza dell’ossa.

Książę cierpliwością bywa zmiękczony, a język łagodny kości łamie.

Se trovi del miele, mangiane quanto ti basta; che, satollandotene, tu non abbia poi a vomitarlo.

Znajdzieszli miód, jedzże, ileć potrzeba, by snać objadłszy się go nie zwrócił.

Metti di rado il piede in casa del prossimo, ond’egli, stufandosi di te, non abbia ad odiarti.

Powściągnij nogę twoję od domu bliźniego twego, by snać będąc ciebie syt, nie miał cię w nienawiści.

L’uomo che attesta il falso contro il suo prossimo, è un martello, una spada, una freccia acuta.

Każdy, kto mówi fałszywe świadectwo przeciw bliźniemu swemu, jest jako młot, i miecz, i strzała ostra.

La fiducia in un perfido, nel dì della distretta, è un dente rotto, un piede slogato.

Ufność w człowieku przewrotnym jest w dzień ucisku jako ząb wyłamany i noga wywiniona.

Cantar delle canzoni a un cuor dolente è come togliersi l’abito in giorno di freddo, e mettere aceto sul nitro.

Jako ten, który zewłoczy odzienie czasu zimy, albo leje ocet na saletrę, taki jest ten, który śpiewa pieśni sercu smutnemu.

Se il tuo nemico ha fame, dagli del pane da mangiare: se ha sete, dagli dell’acqua da bere;

Jeźliżeby łaknął ten, co cię nienawidzi, nakarm go chlebem; a jeźliby pragnął, daj mu się napić wody;

ché, così, raunerai dei carboni accesi sul suo capo, e l’Eterno ti ricompenserà.

Bo węgle rozpalone zgromadzisz na głowę jego, a Pan ci nagrodzi.

Il vento del nord porta la pioggia, e la lingua che sparla di nascosto fa oscurare il viso.

Jako wiatr północny deszcz przynosi: tak przynosi twarz gniewliwą język uszczypliwy.

Meglio abitare sul canto d’un tetto, che in una gran casa con una moglie rissosa.

Lepiej mieszkać w kącie pod dachem, niżeli z żoną swarliwą w domu przestronnym.

Una buona notizia da paese lontano è come acqua fresca a persona stanca ed assetata.

Jako woda chłodna duszy pragnącej: tak wieść dobra z ziemi dalekiej.

Il giusto che vacilla davanti all’empio, è come una fontana torbida e una sorgente inquinata.

Jako źródło nogami pomącone, albo zdrój zepsuty: tak sprawiedliwy, który upada przed niezbożnym.

Mangiar troppo miele non è bene ma scrutare cose difficili è un onore.

Jako jeść wiele miodu nie jest rzecz dobra: tak szukanie własnej sławy jest niesławne.

L’uomo che non si sa padroneggiare, è una città smantellata, priva di mura.

Mąż, który nie ma mocy nad duchem swoim, jest jako miasto rozwalone bez muru.