Proverbs 1

Sprüche Salomos, des Sohnes Davids, des Königs von Israel:

امثال سلیمان، پسر داوود، پادشاه ‌اسرائیل.

um Weisheit und Unterweisung zu kennen, um Worte des Verstandes zu verstehen,

این مثلها به شما کمک می‌کنند تا حکمت و نصیحت مفید را تشخیص داده و سخنان پر معنی را بفهمید.

um zu empfangen einsichtsvolle Unterweisung, Gerechtigkeit und Recht und Geradheit;

آنها می‌توانند به شما یاد دهند که چگونه عاقلانه و با عدالت و انصاف زندگی کنید.

um Einfältigen Klugheit zu geben, dem Jüngling Erkenntnis und Besonnenheit.

آنها می‌توانند به اشخاص بی‌تجربه، ذکاوت ببخشند و به جوانان، کاردانی.

Der Weise wird hören und an Kenntnis zunehmen, und der Verständige wird sich weisen Rat erwerben;

این مثلها حتّی می‌توانند حکمت دانایان را افزون نموده و تحصیل‌کردگان را راهنمایی نمایند تا بتوانند اسرار پیچیدهٔ مثلها و معماهای دانایان را درک نمایند.

um einen Spruch zu verstehen und verschlungene Rede, Worte der Weisen und ihre Rätsel. -

این مثلها حتّی می‌توانند حکمت دانایان را افزون نموده و تحصیل‌کردگان را راهنمایی نمایند تا بتوانند اسرار پیچیدهٔ مثلها و معماهای دانایان را درک نمایند.

Die Furcht Jehovas ist der Erkenntnis Anfang; die Narren verachten Weisheit und Unterweisung.

ترس از خداوند، ابتدای حکمت است. امّا مردم احمق توجهی به آن نمی‌نمایند و علم را رد می‌کنند.

Höre, mein Sohn, die Unterweisung deines Vaters, und verlaß nicht die Belehrung deiner Mutter!

ای فرزند من، نصیحت پدر خود را بشنو و تعالیم مادرت را فراموش مکن.

Denn sie werden ein anmutiger Kranz sein deinem Haupte und ein Geschmeide deinem Halse. -

تعالیم و نصایح آنها مانند تاج عزّت و جلال بر سرت و گردنبند زیبایی و شکوه بر گردنت خواهند بود.

Mein Sohn, wenn Sünder dich locken, so willige nicht ein.

ای فرزند من، وقتی گناهکاران کوشش می‌کنند تو را فریب دهند، تسلیم نشو.

Wenn sie sagen: Geh mit uns, wir wollen auf Blut lauern, wollen den Unschuldigen nachstellen ohne Ursache;

اگر بگویند: «بیا با هم متّحد شویم تا یک نفر را بکشیم و کمین کنیم تا خون بی‌گناهان را بریزیم،

wir wollen sie lebendig verschlingen wie der Scheol, und unverletzt, gleich denen, welche plötzlich in die Grube hinabfahren;

بیا تا مثل قبر آنها را زنده‌زنده ببلعیم و مانند مرگ بر سر آنها نازل شویم،

wir werden allerlei kostbares Gut erlangen, werden unsere Häuser mit Beute füllen;

هرگونه اموال گرانبها به دست می‌آوریم و خانه‌های خود را از اموال دزدی پر می‌کنیم.

du sollst dein Los mitten unter uns werfen, wir alle werden einen Beutel haben:

بیا جزو دستهٔ ما باش تا هرچه بدزدیم با هم قسمت کنیم.»

Mein Sohn, wandle nicht mit ihnen auf dem Wege, halte deinen Fuß zurück von ihrem Pfade;

ای فرزند من، با آنها همراه مشو و از ایشان دوری کن.

denn ihre Füße laufen dem Bösen zu, und sie eilen, Blut zu vergießen.

چون پاهای ایشان به سوی شرارت می‌دود و برای ریختن خون می‌شتابند.

Denn vergeblich wird das Netz ausgespannt vor den Augen alles Geflügelten;

گذاشتن دام در مقابل چشمان پرنده کار بیهوده‌ای است.

sie aber lauern auf ihr eigenes Blut, stellen ihren eigenen Seelen nach.

امّا این قبیل افراد، برای خود دام می‌گسترانند، دامی که در آن هلاک خواهند شد.

So sind die Pfade aller derer, welche der Habsucht frönen: sie nimmt ihrem eigenen Herrn das Leben.

دزدی، عاقبت باعث هلاکت دزد می‌شود. عاقبت کسانی‌که با قتل و غارت زندگی می‌کنند، مرگ و نابودی است.

Die Weisheit schreit draußen, sie läßt auf den Straßen ihre Stimme erschallen.

حکمت در کوچه‌ها و در خیابانها با صدای بلند، همه را صدا می‌زند.

Sie ruft an der Ecke lärmender Plätze; an den Eingängen der Tore, in der Stadt redet sie ihre Worte:

در دروازهٔ شهرها و هر جایی که مردم دور هم جمع می‌شوند فریاد می‌کند:

Bis wann, ihr Einfältigen, wollt ihr Einfältigkeit lieben, und werden Spötter ihre Lust haben an Spott, und Toren Erkenntnis hassen?

«ای مردم احمق تا کی می‌خواهید احمق باشید؟ تا کی می‌خواهید از مسخره کردن دانایی لذّت ببرید؟ آیا شما هرگز خواهید آموخت؟

Wendet euch um zu meiner Zucht! Siehe, ich will euch meinen Geist hervorströmen lassen, will euch kundtun meine Reden. -

وقتی شما را صدا می‌‌زنم، گوش دهید. پندهای خوبی می‌دهم و آنچه می‌دانم به شما می‌آموزم.

Weil ich gerufen, und ihr euch geweigert habt, meine Hand ausgestreckt, und niemand aufgemerkt hat,

چندین بار شما را صدا کردم ولی نیامدید. دستهای خود را به طرف شما دراز کردم، اعتنا نکردید.

und ihr all meinen Rat verworfen, und meine Zucht nicht gewollt habt:

نصایح مرا قبول نکردید و نخواستید که شما را اصلاح کنم.

so werde auch ich bei eurem Unglück lachen, werde spotten, wenn euer Schrecken kommt;

پس وقتی گرفتار شوید، به شما می‌خندم و هنگامی‌که دچار ترس و وحشت شوید، شما را مسخره می‌کنم.

wenn euer Schrecken kommt wie ein Unwetter, und euer Unglück hereinbricht wie ein Sturm, wenn Bedrängnis und Angst über euch kommen.

وقتی ترس مثل توفان به شما حمله کند و مصیبت مانند گردباد دور شما را بگیرد، وقتی‌که به تنگدستی و پریشانی دچار شوید.

Dann werden sie zu mir rufen, und ich werde nicht antworten; sie werden mich eifrig suchen, und mich nicht finden:

آنگاه مرا صدا خواهید کرد، ولی جواب نخواهم داد. همه‌جا به دنبال من خواهید گشت ولی مرا پیدا نخواهید کرد.

darum, daß sie Erkenntnis gehaßt und die Furcht Jehovas nicht erwählt,

زیرا شما هرگز به حکمت توجّه نکردید و از خداوند اطاعت ننمودید.

nicht eingewilligt haben in meinen Rat, verschmäht alle meine Zucht.

هرگز با من مشورت نکردید و به نصیحتهای من توجّه ننمودید.

Und sie werden essen von der Frucht ihres Weges, und von ihren Ratschlägen sich sättigen.

بنابراین، آنچه کاشته‌اید درو خواهید کرد و کارهای شما، شما را گرفتار می‌سازد.

Denn die Abtrünnigkeit der Einfältigen wird sie töten, und die Sorglosigkeit der Toren sie umbringen;

مردم نادان که حکمت را قبول نمی‌کنند، نابود می‌شوند و بی‌توجّهی ایشان، آنها را هلاک خواهد کرد.

wer aber auf mich hört, wird sicher wohnen, und wird ruhig sein vor des Übels Schrecken.

امّا کسانی‌که به من گوش دهند در آرامش زندگی خواهند کرد و از هیچ چیزی نخواهند ترسید.»