Proverbs 23

وقتی با حاکم غذا می‌خوری، به‌خاطر داشته باش که با چه کسی نشسته‌ای.

Dacă stai la masă la unul din cei mari, ia seama ce ai dinainte:

اگر شخص پُرخوری هستی، خودت را کنترل کن

pune-ţi un cuţit în gît, dacă eşti prea lacom.

و حریص غذاهای لذیذ او نباش، زیرا ممکن است تو را فریب بدهد.

Nu pofti mîncările lui alese, căci sînt o hrană înşelătoare.

عاقل باش و برای کسب ثروت، خود را خسته نکن،

Nu te chinui ca să te îmbogăţeşti, nu-ţi pune priceperea în aceasta.

زیرا ثروت پایدار نیست و مانند عقاب می‌پرد و ناپدید می‌شود.

Abia ţi-ai aruncat ochii spre ea şi nu mai este; căci bogăţia îşi face aripi, şi, ca vulturul, îşi ia sborul spre ceruri.

از سفرهٔ شخص خسیس غذا نخور و برای خوراکهای لذیذ او حریص نباش،

Nu mînca pînea celui pismaş, şi nu pofti mîncările lui alese,

زیرا او حساب هرچه را که بخوری در فکر خود نگاه می‌دارد. او تعارف می‌کند و می‌گوید: «بخور و بنوش»، امّا این را از صمیم دل نمی‌گوید.

căci el este ca unul care îşi face socotelile în suflet. ,,Mănîncă şi bea``, îţi va zice el; dar inima lui nu este cu tine.

لقمه‌ای را که خورده‌ای استفراغ خواهی کرد و تشکّرات تو برباد خواهد رفت.

Bucata pe care ai mîncat -o, o vei vărsa, şi cuvintele plăcute pe cari le vei spune, sînt perdute.

آدم احمق را نصیحت نکن، زیرا او سخنان حکیمانهٔ تو را بی‌اهمیّت می‌شمارد.

Nu vorbi la urechea celui nebun, căci el nesocoteşte cuvintele tale înţelepte.

حدود زمین خود را که از قدیم تعیین شده، تغییر نده و زمین یتیمان را بزور نگیر،

Nu muta hotarul văduvei, şi nu intra în ogorul orfanilor,

زیرا پشتیبان ایشان قوی است و به داد آنها می‌رسد.

căci răzbunătorul lor este puternic: El le va apăra pricina împotriva ta.

وقتی معلّم تو را تعلیم می‌دهد، از صمیم دل به سخنان آموزندهٔ او گوش بده.

Deschide-ţi inima la învăţătură, şi urechile la cuvintele ştiinţei.

از تأدیب کردن فرزند خویش کوتاهی نکن، زیرا تنبیه او را نمی‌کشد،

Nu cruţa copilul de mustrare, căci dacă -l vei lovi cu nuiaua, nu va muri.

بلکه جان او را از هلاکت نجات می‌دهد.

Lovindu -l cu nuiaua, îi scoţi sufletul din locuinţa morţilor.

فرزندم، اگر حکمت بیاموزی، دل من شاد می‌شود،

Fiule, dacă-ţi va fi inima înţeleaptă, inima mea se va bucura;

و هنگامی‌که سخن راست بگویی، تمام وجودم شادمان می‌گردد.

şi lăuntrul meu se va veseli, cînd buzele tale vor spune ce este bine.

به شریران حسادت نورز، بلکه آرزوی تو اطاعت از خداوند باشد؛

Să nu-ţi pizmuiască inima pe cei păcătoşi, ci să aibă totdeauna frică de Domnul;

زیرا در این صورت آیندهٔ خوبی خواهی داشت و امید تو برباد نخواهد رفت.

căci este o răsplată, şi nu ţi se va tăia nădejdea.

فرزندم، عاقل باش و به سخنانم گوش بده. در راه راست قدم بردار

Ascultă, fiule, şi fii înţelept; îndreaptă-ţi inima pe calea cea dreaptă.

و با میگساران و شکم‌پرستان معاشرت نکن،

Nu fi printre ceice beau vin, nici printre ceice se îmbuibează cu carne.

زیرا کسانی‌که کارشان فقط خوردن و خوابیدن است، فقیر و محتاج می‌شوند.

Căci beţivul şi cel ce se dedă la îmbuibare sărăcesc, şi aţipirea te face să porţi zdrenţe.

به نصیحت پدرت که تو را به وجود آورده است، گوش بده و مادرت را هنگامی‌که پیر می‌شود، خوار نشمار.

Asculă pe tatăl tău, care te -a născut, şi nu nesocoti pe mamă-ta, cînd a îmbătrînit.

در پی حقیقت باش و حکمت و ادب و دانش را کسب کن و به هیچ قیمتی آنها را از دست نده.

Cumpără adevărul, şi nu -l vinde, înţelepciunea, învăţătura şi priceperea.

فرزندی درستکار و دانا باش تا باعث خوشی و خشنودی پدر و مادرت شوی.

Tatăl celui neprihănit se veseleşte, şi cel ce dă naştere unui înţelept se bucură.

فرزندی درستکار و دانا باش تا باعث خوشی و خشنودی پدر و مادرت شوی.

Să se bucure tatăl tău şi mama ta, să se veselească cea care te -a născut.

فرزندم، سخنان مرا بشنو و زندگی مرا سرمشق خود قرار ده.

Fiule, dă-mi inima ta, şi să găsească plăcere ochii tăi în căile Mele.

بدان که زن بدکاره دام خطرناکی است.

Căci curva este o groapă adîncă, şi străina o fîntînă strîmtă.

او مانند راهزن در کمین قربانی‌های خود می‌نشیند و به تعداد مردم خیانتکار می‌افزاید.

Ea pîndeşte ca un hoţ, şi măreşte între oameni numărul celor stricaţi.

مصیبت و بدبختی نصیب چه کسی می‌شود؟ چه کسی همیشه جنگ و دعوا برپا می‌کند؟ چه کسی بی‌جهت زخمی می‌شود و چشمانش تار می‌گردد؟

Ale cui sînt vaietele? Ale cui sînt oftările? Ale cui sînt neînţelegerile? Ale cui sînt plîngerile? Ale cui sînt rănirile fără pricină? Ai cui sînt ochii roşi?

کسی‌که دایم شراب می‌خورد و به دنبال میگساری می‌رود.

Ale celor ce întîrzie la vin, şi se duc să golească paharul cu vin amestecat.

پس فریفتهٔ شراب سرخ‌فام نشو که در جام به تو چشمک می‌زند و بعد آهسته از گلویت پایین می‌رود.

Nu te uita la vin cînd curge roş şi face mărgăritare în pahar; el alunecă uşor,

در آخر، همچون مار، تو را خواهد گزید و مانند افعی تو را نیش خواهد زد.

dar pe urmă ca un şarpe muşcă şi înţeapă ca un basilisc.

چشمانت چیزهای عجیب و غریب می‌بینند و گرفتار وهم و خیال می‌گردی.

Ochii ţi se vor uita după femeile altora, şi inima îţi va vorbi prostii.

مانند کسی می‌شوی که در دریا خوابیده و با امواج آن دست و پنجه نرم می‌کند.

Vei fi ca un om culcat în mijlocul mării, ca un om culcat pe vîrful unui catarg.

می‌گویی: «مرا زدند، امّا دردی را احساس نمی‌کنم. چه وقت به هوش می‌آیم تا یک پیالهٔ دیگر بنوشم؟»

,,M'a lovit... dar nu mă doare!... M'a bătut... dar nu simt nimic! Cînd... mă voi trezi? Mai vreau vin!``