Proverbs 23

Kiam vi sidiĝos, por manĝi kun reganto, Rigardu bone, kio estas antaŭ vi;

Wenn du dich hinsetzest, um mit einem Herrscher zu speisen, so beachte wohl, wen du vor dir hast;

Kaj vi metu tranĉilon al via gorĝo, Se vi estas avidulo.

und setze ein Messer an deine Kehle, wenn du gierig bist.

Ne deziru liajn bongustajn manĝojn; Ĉar ĝi estas trompa pano.

Laß dich nicht gelüsten nach seinen Leckerbissen, denn sie sind eine trügliche Speise.

Ne penu riĉiĝi; Forlasu vian pripensadon.

Bemühe dich nicht, reich zu werden, laß ab von deiner Klugheit.

Ĉu vi direktos viajn okulojn al ĝi? ĝi jam ne ekzistos; Ĉar riĉeco faras al si flugilojn kiel aglo, kaj forflugas al la ĉielo.

Willst du deine Augen darauf hinfliegen lassen, und siehe, fort ist es? Denn sicherlich schafft es sich Flügel gleich dem Adler, der gen Himmel fliegt.

Ne manĝu panon de malbondeziranto, Kaj ne deziru liajn bongustajn manĝojn.

Iß nicht das Brot des Scheelsehenden, und laß dich nicht gelüsten nach seinen Leckerbissen.

Ĉar kiaj estas la pensoj en lia animo, tia li ankaŭ estas: Manĝu kaj trinku, li diros al vi, Sed lia koro ne estas kun vi.

Denn wie er es abmißt in seiner Seele, so ist er. "Iß und trink!", spricht er zu dir, aber sein Herz ist nicht mit dir.

La pecon, kiun vi manĝis, vi elvomos; Kaj vane vi perdis viajn agrablajn vortojn.

Deinen Bissen, den du gegessen hast, mußt du ausspeien, und deine freundlichen Worte wirst du verlieren.

En la orelojn de malsaĝulo ne parolu; Ĉar li malŝatos la saĝecon de viaj vortoj.

Rede nicht zu den Ohren eines Toren, denn er wird die Einsicht deiner Worte verachten.

Ne forŝovu la antikvajn limojn, Kaj sur la kampon de orfoj ne iru.

Verrücke nicht die alte Grenze, und dringe nicht ein in die Felder der Waisen.

Ĉar ilia Liberiganto estas forta; Li defendos ilian aferon kontraŭ vi.

Denn ihr Erlöser ist stark; er wird ihren Rechtsstreit wider dich führen.

Elmetu vian koron al instruo Kaj viajn orelojn al paroloj de prudento.

Bringe dein Herz her zur Unterweisung, und deine Ohren zu den Worten der Erkenntnis.

Ne malvolu puni knabon: Se vi batos lin per kano, li ne mortos.

Entziehe dem Knaben nicht die Züchtigung; wenn du ihn mit der Rute schlägst, wird er nicht sterben.

Vi batos lin per kano, Kaj lian animon vi savos de Ŝeol.

Du schlägst ihn mit der Rute, und du errettest seine Seele von dem Scheol.

Mia filo, se via koro estos saĝa, Tiam ĝojos ankaŭ mia koro.

Mein Sohn, wenn dein Herz weise ist, so wird auch mein Herz sich freuen;

Kaj mia internaĵo ĝojos, Kiam viaj lipoj parolos ĝustaĵon.

und meine Nieren werden frohlocken, wenn deine Lippen Geradheit reden.

Via koro sin tiru ne al pekuloj, Sed al timo antaŭ la Eternulo ĉiutage.

Dein Herz beneide nicht die Sünder, sondern beeifere sich jeden Tag um die Furcht Jehovas.

Ĉar ekzistas estonteco, Kaj via espero ne perdiĝos.

Wahrlich, es gibt ein Ende, und deine Hoffnung wird nicht vernichtet werden.

Aŭskultu vi, mia filo, kaj estu saĝa, Kaj direktu vian koron al la ĝusta vojo.

Höre du, mein Sohn, und werde weise, und leite dein Herz geradeaus auf dem Wege.

Ne estu inter la drinkantoj de vino, Inter tiuj, kiuj manĝas tro da viando;

Sei nicht unter Weinsäufern, noch unter denen, die Fleisch verprassen;

Ĉar drinkemulo kaj manĝegemulo malriĉiĝos, Kaj dormemulo havos sur si ĉifonaĵojn.

denn ein Säufer und ein Schlemmer verarmen, und Schlummer kleidet in Lumpen.

Aŭskultu vian patron, kiu vin naskigis, Kaj ne malŝatu vian patrinon, kiam ŝi maljuniĝos.

Höre auf deinen Vater, der dich gezeugt hat, und verachte deine Mutter nicht, wenn sie alt geworden ist.

Veron aĉetu, kaj ne vendu saĝon Kaj instruon kaj prudenton.

Kaufe Wahrheit und verkaufe sie nicht, Weisheit und Unterweisung und Verstand.

Grandan ĝojon havas patro de virtulo, Kaj naskinto de saĝulo ĝojos pro li.

Hoch frohlockt der Vater eines Gerechten; und wer einen Weisen gezeugt hat, der freut sich seiner.

Via patro kaj via patrino ĝojos, Kaj via naskintino triumfos.

Freuen mögen sich dein Vater und deine Mutter, und frohlocken, die dich geboren!

Donu, mia filo, vian koron al mi, Kaj al viaj okuloj plaĉu miaj vojoj.

Gib mir, mein Sohn, dein Herz, und laß deine Augen Gefallen haben an meinen Wegen!

Ĉar malĉastulino estas profunda foso, Kaj fremda edzino estas malvasta puto.

Denn die Hure ist eine tiefe Grube und die Fremde ein enger Brunnen;

Ŝi embuskas kiel rabisto, Kaj kolektas ĉirkaŭ si perfidulojn.

ja, sie lauert auf wie ein Räuber, und sie mehrt die Treulosen unter den Menschen.

Ĉe kiu estas ploro? ĉe kiu estas ĝemoj? ĉe kiu estas malpaco? Ĉe kiu estas plendoj? ĉe kiu estas senkaŭzaj batoj? Ĉe kiu estas malklaraj okuloj?

Wer hat Ach, wer hat Weh, wer Zänkereien, wer Klage, wer Wunden ohne Ursache? wer Trübung der Augen?

Ĉe tiuj, kiuj sidas malfrue ĉe vino, Ĉe tiuj, kiuj venas, por gustumi aroman trinkaĵon.

Die spät beim Weine sitzen, die einkehren, um Mischtrank zu kosten.

Ne rigardu la vinon, kiel ruĝa ĝi estas, Kiel ĝi brilas en la pokalo, kiel glate ĝi eniras:

Sieh den Wein nicht an, wenn er sich rot zeigt, wenn er im Becher blinkt, leicht hinuntergleitet.

En la fino ĝi mordas kiel serpento Kaj pikas kiel vipuro.

Sein Ende ist, daß er beißt wie eine Schlange und sticht wie ein Basilisk.

Viaj okuloj vidos fremdaĵojn, Kaj via koro parolos malĝustaĵojn.

Deine Augen werden Seltsames sehen, und dein Herz wird verkehrte Dinge reden.

Kaj vi estos kiel dormanto meze de la maro, Kaj kiel dormanto sur la supro de masto.

Und du wirst sein wie einer, der im Herzen des Meeres liegt, und wie einer, der da liegt auf der Spitze eines Mastes.

Ili batis min, sed ĝi min ne doloris; Ili frapis min, sed mi ne sentis; Kiam mi vekiĝos, mi denove tion serĉos.

"Man hat mich geschlagen, es schmerzte mich nicht; man hat mich geprügelt, ich fühlte es nicht. Wann werde ich aufwachen? Ich will es wieder tun, will ihn abermals aufsuchen."