Proverbs 23

Bir önderle yemeğe oturduğunda Önüne konulana dikkat et.

When thou sittest to eat with a ruler, consider diligently what is before thee:

İştahına yenilecek olursan, Daya bıçağı kendi boğazına.

And put a knife to thy throat, if thou be a man given to appetite.

Onun lezzetli yemeklerini çekmesin canın, Böyle yemeğin ardında hile olabilir.

Be not desirous of his dainties: for they are deceitful meat.

Zengin olmak için didinip durma, Çıkar bunu aklından.

Labour not to be rich: cease from thine own wisdom.

Servet göz açıp kapayana dek yok olur, Kanatlanıp kartal gibi göklere uçar.

Wilt thou set thine eyes upon that which is not? for riches certainly make themselves wings; they fly away as an eagle toward heaven.

Cimrinin verdiği yemeği yeme, Lezzetli yemeklerini çekmesin canın.

Eat thou not the bread of him that hath an evil eye, neither desire thou his dainty meats:

Çünkü yediğin her şeyin hesabını tutar, “Ye, iç” der sana, Ama yüreği senden yana değildir.

For as he thinketh in his heart, so is he: Eat and drink, saith he to thee; but his heart is not with thee.

Yediğin azıcık yemeği kusarsın, Söylediğin güzel sözler de boşa gider.

The morsel which thou hast eaten shalt thou vomit up, and lose thy sweet words.

Akılsıza öğüt vermeye kalkma, Çünkü senin sözlerindeki sağduyuyu küçümser.

Speak not in the ears of a fool: for he will despise the wisdom of thy words.

Eski sınır taşlarının yerini değiştirme, Öksüzlerin toprağına el sürme.

Remove not the old landmark; and enter not into the fields of the fatherless:

Çünkü onların Velisi güçlüdür Ve onların davasını sana karşı O yürütür.

For their redeemer is mighty; he shall plead their cause with thee.

Uyarıları zihnine işle, Bilgi dolu sözlere kulak ver.

Apply thine heart unto instruction, and thine ears to the words of knowledge.

Çocuğunu terbiye etmekten geri kalma, Onu değnekle dövsen de ölmez.

Withhold not correction from the child: for if thou beatest him with the rod, he shall not die.

Onu değnekle döversen, Canını ölüler diyarından kurtarırsın.

Thou shalt beat him with the rod, and shalt deliver his soul from hell.

Oğlum, bilge yürekli olursan, Benim yüreğim de sevinir.

My son, if thine heart be wise, my heart shall rejoice, even mine.

Dudakların doğru konuştuğunda Gönlüm de coşar.

Yea, my reins shall rejoice, when thy lips speak right things.

Günahkârlara imrenmektense, Sürekli RAB korkusunda yaşa.

Let not thine heart envy sinners: but be thou in the fear of the LORD all the day long.

Böylece bir geleceğin olur Ve umudun boşa çıkmaz.

For surely there is an end; and thine expectation shall not be cut off.

Oğlum, dinle ve bilge ol, Yüreğini doğru yolda tut.

Hear thou, my son, and be wise, and guide thine heart in the way.

Aşırı şarap içenlerle, Ete düşkün oburlarla arkadaşlık etme.

Be not among winebibbers; among riotous eaters of flesh:

Çünkü ayyaş ve obur kişi yoksullaşır, Uyuşukluk da insana paçavra giydirir.

For the drunkard and the glutton shall come to poverty: and drowsiness shall clothe a man with rags.

Sana yaşam veren babanın sözlerine kulak ver, Yaşlandığı zaman anneni hor görme.

Hearken unto thy father that begat thee, and despise not thy mother when she is old.

Gerçeği satın al ve satma; Bilgeliği, terbiyeyi, aklı da.

Buy the truth, and sell it not; also wisdom, and instruction, and understanding.

Doğru kişinin babası coştukça coşar, Bilgece davranan oğulun babası sevinir.

The father of the righteous shall greatly rejoice: and he that begetteth a wise child shall have joy of him.

Annenle baban seninle coşsun, Seni doğuran sevinsin.

Thy father and thy mother shall be glad, and she that bare thee shall rejoice.

Oğlum, beni yürekten dinle, Gözünü gittiğim yoldan ayırma.

My son, give me thine heart, and let thine eyes observe my ways.

Çünkü fahişe derin bir çukur, Ahlaksız kadın dar bir kuyudur.

For a whore is a deep ditch; and a strange woman is a narrow pit.

Evet, soyguncu gibi pusuda bekler Ve birçok erkeği yoldan çıkarır.

She also lieth in wait as for a prey, and increaseth the transgressors among men.

Ah çeken kim? Vah çeken kim? Kimdir çekişip duran? Yakınan kim? Boş yere yaralanan kim? Gözleri kanlı olan kim?

Who hath woe? who hath sorrow? who hath contentions? who hath babbling? who hath wounds without cause? who hath redness of eyes?

İçmeye oturup kalkamayanlar, Karışık şarapları denemeye gidenlerdir.

They that tarry long at the wine; they that go to seek mixed wine.

Şarabın kızıl rengine, Kadehte ışımasına, Boğazdan aşağı süzülüvermesine bakma.

Look not thou upon the wine when it is red, when it giveth his colour in the cup, when it moveth itself aright.

Sonunda yılan gibi ısırır, Engerek gibi sokar.

At the last it biteth like a serpent, and stingeth like an adder.

Gözlerin garip şeyler görür, Aklından ahlaksızlıklar geçer.

Thine eyes shall behold strange women, and thine heart shall utter perverse things.

Kendini kâh denizin ortasında, Kâh gemi direğinin tepesinde yatıyor sanırsın.

Yea, thou shalt be as he that lieth down in the midst of the sea, or as he that lieth upon the top of a mast.

“Dövdüler beni ama incinmedim, Vurdular ama farketmedim” dersin, “Yeniden içmek için ne zaman ayılacağım?”

They have stricken me, shalt thou say, and I was not sick; they have beaten me, and I felt it not: when shall I awake? I will seek it yet again.