Genesis 41

Tam iki yıl sonra firavun bir düş gördü: Nil Irmağı’nın kıyısında duruyordu.

And it came to pass at the end of two full years, that Pharaoh dreamed: and, behold, he stood by the river.

Irmaktan güzel ve semiz yedi inek çıktı. Sazlar arasında otlamaya başladılar.

And, behold, there came up out of the river seven well favoured kine and fatfleshed; and they fed in a meadow.

Sonra yedi çirkin ve cılız inek çıktı. Irmağın kıyısında öbür ineklerin yanında durdular.

And, behold, seven other kine came up after them out of the river, ill favoured and leanfleshed; and stood by the other kine upon the brink of the river.

Çirkin ve cılız inekler güzel ve semiz yedi ineği yiyince, firavun uyandı.

And the ill favoured and leanfleshed kine did eat up the seven well favoured and fat kine. So Pharaoh awoke.

Yine uykuya daldı, bu kez başka bir düş gördü: Bir sapta yedi güzel ve dolgun başak bitti.

And he slept and dreamed the second time: and, behold, seven ears of corn came up upon one stalk, rank and good.

Sonra, cılız ve doğu rüzgarıyla kavrulmuş yedi başak daha bitti.

And, behold, seven thin ears and blasted with the east wind sprung up after them.

Cılız başaklar, yedi güzel ve dolgun başağı yuttular. Firavun uyandı, düş gördüğünü anladı.

And the seven thin ears devoured the seven rank and full ears. And Pharaoh awoke, and, behold, it was a dream.

Sabah uyandığında kaygılıydı. Bütün Mısırlı büyücüleri, bilgeleri çağırttı. Onlara gördüğü düşleri anlattı. Ama hiçbiri firavunun düşlerini yorumlayamadı.

And it came to pass in the morning that his spirit was troubled; and he sent and called for all the magicians of Egypt, and all the wise men thereof: and Pharaoh told them his dream; but there was none that could interpret them unto Pharaoh.

Bu arada baş saki firavuna, “Bugün suçumu itiraf etmeliyim” dedi,

Then spake the chief butler unto Pharaoh, saying, I do remember my faults this day:

“Kullarına –bana ve fırıncıbaşına– öfkelenince bizi zindana, muhafız birliği komutanının evine kapattın.

Pharaoh was wroth with his servants, and put me in ward in the captain of the guard's house, both me and the chief baker:

Bir gece ikimiz de düş gördük. Düşlerimiz farklı anlamlar taşıyordu.

And we dreamed a dream in one night, I and he; we dreamed each man according to the interpretation of his dream.

Orada bizimle birlikte muhafız birliği komutanının kölesi İbrani bir genç vardı. Gördüğümüz düşleri ona anlattık. Bize bir bir yorumladı.

And there was there with us a young man, an Hebrew, servant to the captain of the guard; and we told him, and he interpreted to us our dreams; to each man according to his dream he did interpret.

Her şey onun yorumladığı gibi çıktı: Ben görevime döndüm, fırıncıbaşıysa asıldı.”

And it came to pass, as he interpreted to us, so it was; me he restored unto mine office, and him he hanged.

Firavun Yusuf’u çağırttı. Hemen onu zindandan çıkardılar. Yusuf tıraş olup giysilerini değiştirdikten sonra firavunun huzuruna çıktı.

Then Pharaoh sent and called Joseph, and they brought him hastily out of the dungeon: and he shaved himself, and changed his raiment, and came in unto Pharaoh.

Firavun Yusuf’a, “Bir düş gördüm” dedi, “Ama kimse yorumlayamadı. Duyduğun her düşü yorumlayabildiğini işittim.”

And Pharaoh said unto Joseph, I have dreamed a dream, and there is none that can interpret it: and I have heard say of thee, that thou canst understand a dream to interpret it.

Yusuf, “Ben yorumlayamam” dedi, “Firavuna en uygun yorumu Tanrı yapacaktır.”

And Joseph answered Pharaoh, saying, It is not in me: God shall give Pharaoh an answer of peace.

Firavun Yusuf’a anlatmaya başladı: “Düşümde bir ırmak kıyısında duruyordum.

And Pharaoh said unto Joseph, In my dream, behold, I stood upon the bank of the river:

Irmaktan semiz ve güzel yedi inek çıktı. Sazlar arasında otlamaya başladılar.

And, behold, there came up out of the river seven kine, fatfleshed and well favoured; and they fed in a meadow:

Sonra arık, çirkin, cılız yedi inek daha çıktı. Mısır’da onlar kadar çirkin inek görmedim.

And, behold, seven other kine came up after them, poor and very ill favoured and leanfleshed, such as I never saw in all the land of Egypt for badness:

Cılız ve çirkin inekler ilk çıkan yedi semiz ineği yedi.

And the lean and the ill favoured kine did eat up the first seven fat kine:

Ancak kötü görünüşleri değişmedi. Sanki bir şey yememiş gibi görünüyorlardı. Sonra uyandım.

And when they had eaten them up, it could not be known that they had eaten them; but they were still ill favoured, as at the beginning. So I awoke.

“Bir de düşümde bir sapta dolgun ve güzel yedi başak bittiğini gördüm.

And I saw in my dream, and, behold, seven ears came up in one stalk, full and good:

Sonra solgun, cılız, doğu rüzgarının kavurduğu yedi başak daha bitti.

And, behold, seven ears, withered, thin, and blasted with the east wind, sprung up after them:

Cılız başaklar yedi güzel başağı yuttular. Büyücülere bunu anlattım. Ama hiçbiri yorumlayamadı.”

And the thin ears devoured the seven good ears: and I told this unto the magicians; but there was none that could declare it to me.

Yusuf, “Efendim, iki düş de aynı anlamı taşıyor” dedi, “Tanrı ne yapacağını sana bildirmiş.

And Joseph said unto Pharaoh, The dream of Pharaoh is one: God hath shewed Pharaoh what he is about to do.

Yedi güzel inek yedi yıl demektir. Yedi güzel başak da yedi yıldır. Aynı anlama geliyor.

The seven good kine are seven years; and the seven good ears are seven years: the dream is one.

Daha sonra çıkan yedi cılız, çirkin inek ve doğu rüzgarının kavurduğu yedi solgun başaksa yedi yıl kıtlık olacağı anlamına gelir.

And the seven thin and ill favoured kine that came up after them are seven years; and the seven empty ears blasted with the east wind shall be seven years of famine.

“Söylediğim gibi, Tanrı ne yapacağını sana göstermiş.

This is the thing which I have spoken unto Pharaoh: What God is about to do he sheweth unto Pharaoh.

Mısır’da yedi yıl bolluk olacak.

Behold, there come seven years of great plenty throughout all the land of Egypt:

Sonra yedi yıl öyle bir kıtlık olacak ki, bolluk yılları hiç anımsanmayacak. Çünkü kıtlık ülkeyi kasıp kavuracak.

And there shall arise after them seven years of famine; and all the plenty shall be forgotten in the land of Egypt; and the famine shall consume the land;

Ardından gelen kıtlık bolluğu unutturacak, çünkü çok şiddetli olacak.

And the plenty shall not be known in the land by reason of that famine following; for it shall be very grievous.

Bu konuda iki kez düş görmenin anlamı, Tanrı’nın kesin kararını verdiğini ve en kısa zamanda uygulayacağını gösteriyor.

And for that the dream was doubled unto Pharaoh twice; it is because the thing is established by God, and God will shortly bring it to pass.

“Şimdi firavunun akıllı, bilgili bir adam bulup onu Mısır’ın başına getirmesi gerekir.

Now therefore let Pharaoh look out a man discreet and wise, and set him over the land of Egypt.

Ülke çapında adamlar görevlendirmeli, bunlar yedi bolluk yılı boyunca ürünlerin beşte birini toplamalı.

Let Pharaoh do this, and let him appoint officers over the land, and take up the fifth part of the land of Egypt in the seven plenteous years.

Gelecek verimli yılların bütün yiyeceğini toplasınlar, firavunun yönetimi altında kentlerde depolayıp korusunlar.

And let them gather all the food of those good years that come, and lay up corn under the hand of Pharaoh, and let them keep food in the cities.

Bu yiyecek, gelecek yedi kıtlık yılı boyunca Mısır’da ihtiyat olarak kullanılacak, ülke kıtlıktan kırılmayacak.”

And that food shall be for store to the land against the seven years of famine, which shall be in the land of Egypt; that the land perish not through the famine.

Bu öneri firavunla görevlilerine iyi göründü.

And the thing was good in the eyes of Pharaoh, and in the eyes of all his servants.

Firavun görevlilerine, “Bu adam gibi Tanrı Ruhu’na sahip birini bulabilir miyiz?” diye sordu.

And Pharaoh said unto his servants, Can we find such a one as this is, a man in whom the Spirit of God is?

Sonra Yusuf’a, “Madem Tanrı bütün bunları sana açıkladı, senden daha akıllısı, bilgilisi yoktur” dedi,

And Pharaoh said unto Joseph, Forasmuch as God hath shewed thee all this, there is none so discreet and wise as thou art:

[] “Sarayımın yönetimini sana vereceğim. Bütün halkım buyruklarına uyacak. Tahttan başka senden üstünlüğüm olmayacak.

Thou shalt be over my house, and according unto thy word shall all my people be ruled: only in the throne will I be greater than thou.

Seni bütün Mısır’a yönetici atıyorum.”

And Pharaoh said unto Joseph, See, I have set thee over all the land of Egypt.

Sonra mührünü parmağından çıkarıp Yusuf’un parmağına taktı. Ona ince ketenden giysi giydirdi. Boynuna altın zincir taktı.

And Pharaoh took off his ring from his hand, and put it upon Joseph's hand, and arrayed him in vestures of fine linen, and put a gold chain about his neck;

Onu kendi yardımcısının arabasına bindirdi. Yusuf’un önünde, “Yol açın!” diye bağırdılar. Böylece firavun ona bütün Mısır’ın yönetimini verdi.

And he made him to ride in the second chariot which he had; and they cried before him, Bow the knee: and he made him ruler over all the land of Egypt.

Firavun Yusuf’a, “Firavun benim” dedi, “Ama Mısır’da senden izinsiz kimse elini ayağını oynatmayacak.”

And Pharaoh said unto Joseph, I am Pharaoh, and without thee shall no man lift up his hand or foot in all the land of Egypt.

Yusuf’un adını Safenat-Paneah koydu. On Kenti’nin kâhini Potifera’nın kızı Asenat’ı da ona karı olarak verdi. Yusuf ülkeyi boydan boya dolaştı.

And Pharaoh called Joseph's name Zaphnath–paaneah; and he gave him to wife Asenath the daughter of Poti–pherah priest of On. And Joseph went out over all the land of Egypt.

Yusuf firavunun hizmetine girdiğinde otuz yaşındaydı. Firavunun huzurundan ayrıldıktan sonra bütün Mısır’ı dolaştı.

And Joseph was thirty years old when he stood before Pharaoh king of Egypt. And Joseph went out from the presence of Pharaoh, and went throughout all the land of Egypt.

Yedi bolluk yılı boyunca toprak çok ürün verdi.

And in the seven plenteous years the earth brought forth by handfuls.

Yusuf Mısır’da yedi yıl içinde yetişen bütün ürünleri toplayıp kentlerde depoladı. Her kente o kentin çevresindeki tarlalarda yetişen ürünleri koydu.

And he gathered up all the food of the seven years, which were in the land of Egypt, and laid up the food in the cities: the food of the field, which was round about every city, laid he up in the same.

Denizin kumu kadar çok buğday depoladı; öyle ki, ölçmekten vazgeçti. Çünkü buğday ölçülemeyecek kadar çoktu.

And Joseph gathered corn as the sand of the sea, very much, until he left numbering; for it was without number.

Kıtlık yılları başlamadan, On Kenti’nin kâhini Potifera’nın kızı Asenat Yusuf’a iki erkek çocuk doğurdu.

And unto Joseph were born two sons before the years of famine came, which Asenath the daughter of Poti–pherah priest of On bare unto him.

Yusuf ilk oğlunun adını Manaşşe koydu. “Tanrı bana bütün acılarımı ve babamın ailesini unutturdu” dedi.

And Joseph called the name of the firstborn Manasseh: For God, said he, hath made me forget all my toil, and all my father's house.

“Tanrı sıkıntı çektiğim ülkede beni verimli kıldı” diyerek ikinci oğlunun adını Efrayim koydu.

And the name of the second called he Ephraim: For God hath caused me to be fruitful in the land of my affliction.

Mısır’da yedi bolluk yılı sona erdi.

And the seven years of plenteousness, that was in the land of Egypt, were ended.

[] Yusuf’un söylemiş olduğu gibi yedi kıtlık yılı başgösterdi. Bütün ülkelerde kıtlık vardı, ama Mısır’ın her yanında yiyecek bulunuyordu.

And the seven years of dearth began to come, according as Joseph had said: and the dearth was in all lands; but in all the land of Egypt there was bread.

[] Mısırlılar aç kalınca, yiyecek için firavuna yakardılar. Firavun, “Yusuf’a gidin” dedi, “O size ne derse öyle yapın.”

And when all the land of Egypt was famished, the people cried to Pharaoh for bread: and Pharaoh said unto all the Egyptians, Go unto Joseph; what he saith to you, do.

Kıtlık bütün ülkeyi sarınca, Yusuf depoları açıp Mısırlılar’a buğday satmaya başladı. Çünkü kıtlık Mısır’ı boydan boya kavuruyordu.

And the famine was over all the face of the earth: And Joseph opened all the storehouses, and sold unto the Egyptians; and the famine waxed sore in the land of Egypt.

Bütün ülkelerden insanlar da buğday satın almak için Mısır’a, Yusuf’a geliyordu. Çünkü kıtlık bütün dünyayı sarmıştı ve şiddetliydi.

And all countries came into Egypt to Joseph for to buy corn; because that the famine was so sore in all lands.