Proverbs 23

Pagka ikaw ay nauupong kumain na kasalo ng isang pangulo, kilanlin mong maigi siya na nasa harap mo;

quando sederis ut comedas cum principe diligenter adtende quae posita sunt ante faciem tuam

At maglagay ka ng sundang sa iyong lalamunan, kung ikaw ay taong bigay sa pagkain.

et statue cultrum in gutture tuo si tamen habes in potestate animam tuam

Huwag kang mapagnais ng kaniyang mga masarap na pagkain; yamang mga marayang pagkain.

ne desideres de cibis eius in quo est panis mendacii

Huwag kang mainip sa pagyaman; tumigil ka sa iyong sariling karunungan.

noli laborare ut diteris sed prudentiae tuae pone modum

Iyo bang itititig ang iyong mga mata sa wala? Sapagka't ang mga kayamanan, ay tunay na nagsisipagpakpak, gaya ng aguila na lumilipad sa dakong langit.

ne erigas oculos tuos ad opes quas habere non potes quia facient sibi pinnas quasi aquilae et avolabunt in caelum

Huwag mong kanin ang tinapay niya na may masamang mata, ni nasain mo man ang kaniyang mga masarap na pagkain:

ne comedas cum homine invido et ne desideres cibos eius

Sapagka't kung ano ang iniisip niya sa loob niya, ay gayon siya: kumain ka at uminom ka, sabi niya sa iyo; nguni't ang puso niya ay hindi sumasaiyo.

quoniam in similitudinem arioli et coniectoris aestimat quod ignorat comede et bibe dicet tibi et mens eius non est tecum

Ang subo na iyong kinain ay iyong isusuka, at iyong iwawala ang iyong mga matamis na salita.

cibos quos comederas evomes et perdes pulchros sermones tuos

Huwag kang magsalita sa pakinig ng mangmang; sapagka't kaniyang hahamakin ang karunungan ng iyong mga salita.

in auribus insipientium ne loquaris quia despicient doctrinam eloquii tui

Huwag mong baguhin ang dating muhon ng lupa; at huwag mong pasukin ang mga bukid ng ulila:

ne adtingas terminos parvulorum et agrum pupillorum ne introeas

Sapagka't ang kanilang Manunubos ay malakas; ipaglalaban niya ang kanilang usap sa iyo.

propinquus enim eorum Fortis est et ipse iudicabit contra te causam illorum

Ihilig mo ang iyong puso sa turo, at ang iyong mga pakinig sa mga salita ng kaalaman.

ingrediatur ad doctrinam cor tuum et aures tuae ad verba scientiae

Huwag mong ipagkait ang saway sa bata: sapagka't kung iyong hampasin siya ng pamalo, siya'y hindi mamamatay.

noli subtrahere a puero disciplinam si enim percusseris eum virga non morietur

Iyong hahampasin siya ng pamalo, at ililigtas mo ang kaniyang kaluluwa sa Sheol.

tu virga percuties eum et animam eius de inferno liberabis

Anak ko, kung ang iyong puso ay magpakapantas, ang puso ko'y matutuwa sa makatuwid baga'y ang akin:

fili mi si sapiens fuerit animus tuus gaudebit tecum cor meum

Oo, ang aking puso ay magagalak pagka ang iyong mga labi ay nangagsasalita ng matuwid na mga bagay.

et exultabunt renes mei cum locuta fuerint rectum labia tua

Huwag managhili ang iyong puso sa mga makasalanan: kundi lumagay ka sa Panginoon buong araw:

non aemuletur cor tuum peccatores sed in timore Domini esto tota die

Sapagka't tunay na may kagantihan; at ang iyong pagasa ay hindi mahihiwalay.

quia habebis spem in novissimo et praestolatio tua non auferetur

Makinig ka, anak ko, at ikaw ay magpakapantas, at patnubayan mo ang iyong puso sa daan.

audi fili mi et esto sapiens et dirige in via animum tuum

Huwag kang mapasama sa mga mapaglango; sa mga mayamong mangangain ng karne:

noli esse in conviviis potatorum nec in comesationibus eorum qui carnes ad vescendum conferunt

Sapagka't ang manglalasing at ang mayamo ay darating sa karalitaan: at ang antok ay magbibihis sa tao ng pagkapulubi.

quia vacantes potibus et dantes symbola consumentur et vestietur pannis dormitatio

Dinggin mo ang iyong ama na naging anak ka, at huwag mong hamakin ang iyong ina kung siya'y tumanda.

audi patrem tuum qui genuit te et ne contemnas cum senuerit mater tua

Bumili ka ng katotohanan at huwag mong ipagbili: Oo karunungan, at turo, at pag-uunawa.

veritatem eme et noli vendere sapientiam et doctrinam et intellegentiam

Ang ama ng matuwid ay magagalak na lubos: at siyang nagkaanak ng pantas na anak ay magagalak sa kaniya.

exultat gaudio pater iusti qui sapientem genuit laetabitur in eo

Mangatuwa ang iyong ama at ang iyong ina, at magalak siyang nanganak sa iyo.

gaudeat pater tuus et mater tua et exultet quae genuit te

Anak ko, ibigay mo sa akin ang iyong puso, at malugod ang iyong mga mata sa aking mga daan.

praebe fili mi cor tuum mihi et oculi tui vias meas custodiant

Sapagka't ang isang patutot ay isang malalim na lubak; at ang babaing di kilala ay makipot na lungaw.

fovea enim profunda est meretrix et puteus angustus aliena

Oo, siya'y bumabakay na parang tulisan, at nagdaragdag ng mga magdaraya sa gitna ng mga tao.

insidiatur in via quasi latro et quos incautos viderit interficit

Sinong may ay? sinong may kapanglawan? sinong may pakikipagtalo? sinong may daing? sino ang may sugat na walang kadahilanan? sino ang may maningas na mata?

cui vae cuius patri vae cui rixae cui foveae cui sine causa vulnera cui suffusio oculorum

Silang nangaghihintay sa alak; silang nagsisiyaon upang humanap ng pinaghalong alak.

nonne his qui morantur in vino et student calicibus epotandis

Huwag kang tumingin sa alak pagka mapula, pagka nagbibigay ng kaniyang kulay sa saro,

ne intuearis vinum quando flavescit cum splenduerit in vitro color eius ingreditur blande

Sa huli ay kumakagat ito na parang ahas, at tumutukang parang ulupong.

sed in novissimo mordebit ut coluber et sicut regulus venena diffundet

Ang iyong mga mata ay titingin ng mga katuwang bagay, at ang iyong puso ay nagbabadya ng mga magdarayang bagay.

oculi tui videbunt extraneas et cor tuum loquetur perversa

Oo, ikaw ay magiging parang nahihiga sa gitna ng dagat, o parang nahihiga sa dulo ng isang palo ng sasakyan.

et eris sicut dormiens in medio mari et quasi sopitus gubernator amisso clavo

Kanilang pinalo ako, iyong sasalitain, at hindi ako nasaktan; kanilang hinampas ako, at hindi ko naramdaman: kailan gigising ako? aking hahanapin pa uli.

et dices verberaverunt me sed non dolui traxerunt me et ego non sensi quando evigilabo et rursum vina repperiam