Proverbs 23

Pagka ikaw ay nauupong kumain na kasalo ng isang pangulo, kilanlin mong maigi siya na nasa harap mo;

Quando te assentares a comer com um governador, atenta bem para aquele que está diante de ti;

At maglagay ka ng sundang sa iyong lalamunan, kung ikaw ay taong bigay sa pagkain.

e põe uma faca à tua garganta, se fores homem de grande apetite.

Huwag kang mapagnais ng kaniyang mga masarap na pagkain; yamang mga marayang pagkain.

Não cobices os seus manjares gostosos, porque é comida enganadora.

Huwag kang mainip sa pagyaman; tumigil ka sa iyong sariling karunungan.

Não te fatigues para seres rico; dá de mão à tua própria sabedoria:

Iyo bang itititig ang iyong mga mata sa wala? Sapagka't ang mga kayamanan, ay tunay na nagsisipagpakpak, gaya ng aguila na lumilipad sa dakong langit.

Fitando tu os olhos nas riquezas, elas se vão; pois fazem para si asas, como a águia, voam para o céu.

Huwag mong kanin ang tinapay niya na may masamang mata, ni nasain mo man ang kaniyang mga masarap na pagkain:

Não comas o pão do avarento, nem cobices os seus manjares gostosos.

Sapagka't kung ano ang iniisip niya sa loob niya, ay gayon siya: kumain ka at uminom ka, sabi niya sa iyo; nguni't ang puso niya ay hindi sumasaiyo.

Porque, como ele pensa consigo mesmo, assim é; ele te diz: Come e bebe; mas o seu coração não está contigo.

Ang subo na iyong kinain ay iyong isusuka, at iyong iwawala ang iyong mga matamis na salita.

Vomitarás o bocado que comeste, e perderás as tuas suaves palavras.

Huwag kang magsalita sa pakinig ng mangmang; sapagka't kaniyang hahamakin ang karunungan ng iyong mga salita.

Não fales aos ouvidos do tolo; porque desprezará a sabedoria das tuas palavras.

Huwag mong baguhin ang dating muhon ng lupa; at huwag mong pasukin ang mga bukid ng ulila:

Não removas os limites antigos; nem entres nos campos dos órfãos,

Sapagka't ang kanilang Manunubos ay malakas; ipaglalaban niya ang kanilang usap sa iyo.

porque o seu redentor é forte; ele lhes pleiteará a causa contra ti.

Ihilig mo ang iyong puso sa turo, at ang iyong mga pakinig sa mga salita ng kaalaman.

Aplica o teu coração à instrução, e os teus ouvidos às palavras do conhecimento.

Huwag mong ipagkait ang saway sa bata: sapagka't kung iyong hampasin siya ng pamalo, siya'y hindi mamamatay.

Não retires da criança a disciplina; porque, fustigando-a tu com a vara, nem por isso morrerá.

Iyong hahampasin siya ng pamalo, at ililigtas mo ang kaniyang kaluluwa sa Sheol.

Tu a fustigarás com a vara e livrarás a sua alma da cova.

Anak ko, kung ang iyong puso ay magpakapantas, ang puso ko'y matutuwa sa makatuwid baga'y ang akin:

Filho meu, se o teu coração for sábio, alegrar-se-á o meu coração, sim, ó, meu próprio;

Oo, ang aking puso ay magagalak pagka ang iyong mga labi ay nangagsasalita ng matuwid na mga bagay.

e exultará o meu coração, quando os teus lábios falarem coisas retas.

Huwag managhili ang iyong puso sa mga makasalanan: kundi lumagay ka sa Panginoon buong araw:

Não tenhas inveja dos pecadores; antes conserva-te no temor do Senhor todo o dia.

Sapagka't tunay na may kagantihan; at ang iyong pagasa ay hindi mahihiwalay.

Porque deveras terás uma recompensa; não será malograda a tua esperança.

Makinig ka, anak ko, at ikaw ay magpakapantas, at patnubayan mo ang iyong puso sa daan.

Ouve tu, filho meu, e sê sábio; e dirige no caminho o teu coração.

Huwag kang mapasama sa mga mapaglango; sa mga mayamong mangangain ng karne:

Não estejas entre os beberrões de vinho, nem entre os comilões de carne.

Sapagka't ang manglalasing at ang mayamo ay darating sa karalitaan: at ang antok ay magbibihis sa tao ng pagkapulubi.

Porque o beberrão e o comilão caem em pobreza; e a sonolência cobrirá de trapos o homem.

Dinggin mo ang iyong ama na naging anak ka, at huwag mong hamakin ang iyong ina kung siya'y tumanda.

Ouve a teu pai, que te gerou; e não desprezes a tua mãe, quando ela envelhecer.

Bumili ka ng katotohanan at huwag mong ipagbili: Oo karunungan, at turo, at pag-uunawa.

Compra a verdade, e não a vendas; sim, a sabedoria, a disciplina, e o entendimento.

Ang ama ng matuwid ay magagalak na lubos: at siyang nagkaanak ng pantas na anak ay magagalak sa kaniya.

Grandemente se regozijará o pai do justo; e quem gerar um filho sábio, nele se alegrará.

Mangatuwa ang iyong ama at ang iyong ina, at magalak siyang nanganak sa iyo.

Alegrem-se teu pai e tua mãe, e regozije-se aquela que te deu à luz.

Anak ko, ibigay mo sa akin ang iyong puso, at malugod ang iyong mga mata sa aking mga daan.

Filho meu, dá-me o teu coração; e deleitem-se os teus olhos nos meus caminhos.

Sapagka't ang isang patutot ay isang malalim na lubak; at ang babaing di kilala ay makipot na lungaw.

Porque cova profunda é a prostituta; e poço estreito é a aventureira.

Oo, siya'y bumabakay na parang tulisan, at nagdaragdag ng mga magdaraya sa gitna ng mga tao.

Também ela, como o salteador, se põe a espreitar; e multiplica entre os homens os prevaricadores.

Sinong may ay? sinong may kapanglawan? sinong may pakikipagtalo? sinong may daing? sino ang may sugat na walang kadahilanan? sino ang may maningas na mata?

Para quem são os ais? Para quem os pesares? Para quem as pelejas, para quem as queixas? Para quem as feridas sem causa? E para quem os olhos vermelhos?

Silang nangaghihintay sa alak; silang nagsisiyaon upang humanap ng pinaghalong alak.

Para os que se demoram perto do vinho, para os que andam buscando bebida misturada.

Huwag kang tumingin sa alak pagka mapula, pagka nagbibigay ng kaniyang kulay sa saro,

Não olhes para o vinho quando se mostra vermelho, quando resplandece no copo e se escoa suavemente.

Sa huli ay kumakagat ito na parang ahas, at tumutukang parang ulupong.

No seu fim morderá como a cobra, e como o basilisco picará.

Ang iyong mga mata ay titingin ng mga katuwang bagay, at ang iyong puso ay nagbabadya ng mga magdarayang bagay.

Os teus olhos verão coisas estranhas, e tu falarás perversidades.

Oo, ikaw ay magiging parang nahihiga sa gitna ng dagat, o parang nahihiga sa dulo ng isang palo ng sasakyan.

Serás como o que se deita no meio do mar, e como o que dorme no topo do mastro.

Kanilang pinalo ako, iyong sasalitain, at hindi ako nasaktan; kanilang hinampas ako, at hindi ko naramdaman: kailan gigising ako? aking hahanapin pa uli.

E dirás: Espancaram-me, e não me doeu; bateram-me, e não o senti; quando virei a despertar? Ainda tornarei a buscá-lo outra vez.