Proverbs 23

Pagka ikaw ay nauupong kumain na kasalo ng isang pangulo, kilanlin mong maigi siya na nasa harap mo;

Si tu es à table avec un grand, Fais attention à ce qui est devant toi;

At maglagay ka ng sundang sa iyong lalamunan, kung ikaw ay taong bigay sa pagkain.

Mets un couteau à ta gorge, Si tu as trop d'avidité.

Huwag kang mapagnais ng kaniyang mga masarap na pagkain; yamang mga marayang pagkain.

Ne convoite pas ses friandises: C'est un aliment trompeur.

Huwag kang mainip sa pagyaman; tumigil ka sa iyong sariling karunungan.

Ne te tourmente pas pour t'enrichir, N'y applique pas ton intelligence.

Iyo bang itititig ang iyong mga mata sa wala? Sapagka't ang mga kayamanan, ay tunay na nagsisipagpakpak, gaya ng aguila na lumilipad sa dakong langit.

Veux-tu poursuivre du regard ce qui va disparaître? Car la richesse se fait des ailes, Et comme l'aigle, elle prend son vol vers les cieux.

Huwag mong kanin ang tinapay niya na may masamang mata, ni nasain mo man ang kaniyang mga masarap na pagkain:

Ne mange pas le pain de celui dont le regard est malveillant, Et ne convoite pas ses friandises;

Sapagka't kung ano ang iniisip niya sa loob niya, ay gayon siya: kumain ka at uminom ka, sabi niya sa iyo; nguni't ang puso niya ay hindi sumasaiyo.

Car il est comme les pensées de son âme. Mange et bois, te dira-t-il; Mais son coeur n'est point avec toi.

Ang subo na iyong kinain ay iyong isusuka, at iyong iwawala ang iyong mga matamis na salita.

Tu vomiras le morceau que tu as mangé, Et tu auras perdu tes propos agréables.

Huwag kang magsalita sa pakinig ng mangmang; sapagka't kaniyang hahamakin ang karunungan ng iyong mga salita.

Ne parle pas aux oreilles de l'insensé, Car il méprise la sagesse de tes discours.

Huwag mong baguhin ang dating muhon ng lupa; at huwag mong pasukin ang mga bukid ng ulila:

Ne déplace pas la borne ancienne, Et n'entre pas dans le champ des orphelins;

Sapagka't ang kanilang Manunubos ay malakas; ipaglalaban niya ang kanilang usap sa iyo.

Car leur vengeur est puissant: Il défendra leur cause contre toi.

Ihilig mo ang iyong puso sa turo, at ang iyong mga pakinig sa mga salita ng kaalaman.

Ouvre ton coeur à l'instruction, Et tes oreilles aux paroles de la science.

Huwag mong ipagkait ang saway sa bata: sapagka't kung iyong hampasin siya ng pamalo, siya'y hindi mamamatay.

N'épargne pas la correction à l'enfant; Si tu le frappes de la verge, il ne mourra point.

Iyong hahampasin siya ng pamalo, at ililigtas mo ang kaniyang kaluluwa sa Sheol.

En le frappant de la verge, Tu délivres son âme du séjour des morts.

Anak ko, kung ang iyong puso ay magpakapantas, ang puso ko'y matutuwa sa makatuwid baga'y ang akin:

Mon fils, si ton coeur est sage, Mon coeur à moi sera dans la joie;

Oo, ang aking puso ay magagalak pagka ang iyong mga labi ay nangagsasalita ng matuwid na mga bagay.

Mes entrailles seront émues d'allégresse, Quand tes lèvres diront ce qui est droit.

Huwag managhili ang iyong puso sa mga makasalanan: kundi lumagay ka sa Panginoon buong araw:

Que ton coeur n'envie point les pécheurs, Mais qu'il ait toujours la crainte de l'Eternel;

Sapagka't tunay na may kagantihan; at ang iyong pagasa ay hindi mahihiwalay.

Car il est un avenir, Et ton espérance ne sera pas anéantie.

Makinig ka, anak ko, at ikaw ay magpakapantas, at patnubayan mo ang iyong puso sa daan.

Ecoute, mon fils, et sois sage; Dirige ton coeur dans la voie droite.

Huwag kang mapasama sa mga mapaglango; sa mga mayamong mangangain ng karne:

Ne sois pas parmi les buveurs de vin, Parmi ceux qui font excès des viandes:

Sapagka't ang manglalasing at ang mayamo ay darating sa karalitaan: at ang antok ay magbibihis sa tao ng pagkapulubi.

Car l'ivrogne et celui qui se livre à des excès s'appauvrissent, Et l'assoupissement fait porter des haillons.

Dinggin mo ang iyong ama na naging anak ka, at huwag mong hamakin ang iyong ina kung siya'y tumanda.

Ecoute ton père, lui qui t'a engendré, Et ne méprise pas ta mère, quand elle est devenue vieille.

Bumili ka ng katotohanan at huwag mong ipagbili: Oo karunungan, at turo, at pag-uunawa.

Acquiers la vérité, et ne la vends pas, La sagesse, l'instruction et l'intelligence.

Ang ama ng matuwid ay magagalak na lubos: at siyang nagkaanak ng pantas na anak ay magagalak sa kaniya.

Le père du juste est dans l'allégresse, Celui qui donne naissance à un sage aura de la joie.

Mangatuwa ang iyong ama at ang iyong ina, at magalak siyang nanganak sa iyo.

Que ton père et ta mère se réjouissent, Que celle qui t'a enfanté soit dans l'allégresse!

Anak ko, ibigay mo sa akin ang iyong puso, at malugod ang iyong mga mata sa aking mga daan.

Mon fils, donne-moi ton coeur, Et que tes yeux se plaisent dans mes voies.

Sapagka't ang isang patutot ay isang malalim na lubak; at ang babaing di kilala ay makipot na lungaw.

Car la prostituée est une fosse profonde, Et l'étrangère un puits étroit.

Oo, siya'y bumabakay na parang tulisan, at nagdaragdag ng mga magdaraya sa gitna ng mga tao.

Elle dresse des embûches comme un brigand, Et elle augmente parmi les hommes le nombre des perfides.

Sinong may ay? sinong may kapanglawan? sinong may pakikipagtalo? sinong may daing? sino ang may sugat na walang kadahilanan? sino ang may maningas na mata?

Pour qui les ah? pour qui les hélas? Pour qui les disputes? pour qui les plaintes? Pour qui les blessures sans raison? pour qui les yeux rouges?

Silang nangaghihintay sa alak; silang nagsisiyaon upang humanap ng pinaghalong alak.

Pour ceux qui s'attardent auprès du vin, Pour ceux qui vont déguster du vin mêlé.

Huwag kang tumingin sa alak pagka mapula, pagka nagbibigay ng kaniyang kulay sa saro,

Ne regarde pas le vin qui paraît d'un beau rouge, Qui fait des perles dans la coupe, Et qui coule aisément.

Sa huli ay kumakagat ito na parang ahas, at tumutukang parang ulupong.

Il finit par mordre comme un serpent, Et par piquer comme un basilic.

Ang iyong mga mata ay titingin ng mga katuwang bagay, at ang iyong puso ay nagbabadya ng mga magdarayang bagay.

Tes yeux se porteront sur des étrangères, Et ton coeur parlera d'une manière perverse.

Oo, ikaw ay magiging parang nahihiga sa gitna ng dagat, o parang nahihiga sa dulo ng isang palo ng sasakyan.

Tu seras comme un homme couché au milieu de la mer, Comme un homme couché sur le sommet d'un mât:

Kanilang pinalo ako, iyong sasalitain, at hindi ako nasaktan; kanilang hinampas ako, at hindi ko naramdaman: kailan gigising ako? aking hahanapin pa uli.

On m'a frappé,... je n'ai point de mal!... On m'a battu,... je ne sens rien!... Quand me réveillerai-je?... J'en veux encore!