Proverbs 22

DE más estima es la buena fama que las muchas riquezas; Y la buena gracia más que la plata y el oro.

نیکنامی از ثروت هنگفت بهتر است و محبوبیت از طلا و نقره.

El rico y el pobre se encontraron: Á todos ellos hizo JEHOVÁ.

فقیر و ثروتمند یک وجه مشترک دارند: هردوی آنها را خداوند آفریده است.

El avisado ve el mal, y escóndese: Mas los simples pasan, y reciben el daño.

شخص باهوش خطر را می‌بیند و از آن دوری می‌کند، امّا آدم نادان به سوی آن می‌رود و خود را گرفتار می‌سازد.

Riquezas, y honra, y vida, Son la remuneración de la humildad y del temor de JEHOVÁ.

نتیجهٔ فروتنی و اطاعت از خداوند، ثروت و احترام و عمر طولانی است.

Espinas y lazos hay en el camino del perverso: El que guarda su alma se alejará de ellos.

راه شریران پر از خارها و دامهاست. اگر جان خود را دوست داری از رفتن به آن راه خودداری کن.

Instruye al niño en su carrera: Aun cuando fuere viejo no se apartará de ella.

کودک را در راهی که باید برود، تربیت نما و او تا آخر عمر از آن منحرف نخواهد شد.

El rico se enseñoreará de los pobres; Y el que toma prestado, siervo es del que empresta.

فقیر، اسیر ثروتمند است و کسی‌که قرض می‌گیرد، غلام قرض‌دهنده.

El que sembrare iniquidad, iniquidad segará: Y consumiráse la vara de su ira.

هر که ظلم بکارد، همان را درو خواهد کرد و قدرتش درهم خواهد شکست.

El ojo misericordioso será bendito, Porque dió de su pan al indigente.

شخص سخاوتمند برکت خواهد یافت، چون خوراک خود را با فقرا تقسیم می‌کند.

Echa fuera al escarnecedor, y saldrá la contienda, Y cesará el pleito y la afrenta.

شخص مسخره‌کننده را بیرون انداز تا دشمنی و کشمکش و فحاشی خاتمه یابد.

El que ama la limpieza de corazón, Por la gracia de sus labios su amigo será el rey.

کسی‌که قلب پاک و کلام دلنشین را دوست داشته باشد، حتّی پادشاه هم او را دوست خواهد داشت.

Los ojos de JEHOVÁ miran por la ciencia; Mas él trastorna las cosas de los prevaricadores.

خداوند حافظ راستی است و سخنان دروغ را باطل می‌سازد.

Dice el perezoso: El león está fuera; En mitad de las calles seré muerto.

آدم تنبل در خانه می‌ماند و می‌گوید: «اگر بیرون بروم، شیر مرا خواهد خورد.»

Sima profunda es la boca de las extrañas: Aquel contra el cual estuviere JEHOVÁ airado, caerá en ella.

سخنان زن بدکار مانند یک دام، خطرناک است و هرکسی که مورد غضب خداوند باشد، در آن گرفتار می‌شود.

La necedad está ligada en el corazón del muchacho; Mas la vara de la corrección la hará alejar de él.

حماقت در وجود کودک نهفته است، امّا تنبیه آن را از او بیرون می‌کند.

El que oprime al pobre para aumentarse él, Y que da al rico, ciertamente será pobre.

کسی‌که به‌خاطر نفع خود به فقرا ظلم کند و به ثروتمندان هدیه بدهد، سرانجام گرفتار فقر خواهد شد.

Inclina tu oído, y oye las palabras de los sabios, Y pon tu corazón á mi sabiduría:

به سخنان مردان حکیم که به تو یاد می‌دهم، گوش بده و آنها را یاد بگیر،

Porque es cosa deleitable, si las guardares en tus entrañas; Y que juntamente sean ordenadas en tus labios.

زیرا یادآوری و بیان آنها تو را شادمان می‌سازد.

Para que tu confianza sea en JEHOVÁ, Te las he hecho saber hoy á ti también.

این سخنان را امروز به تو تعلیم می‌دهم تا اعتماد تو بر خداوند باشد.

¿No te he escrito tres veces En consejos y ciencia,

من این سی مَثَل را که پر از حکمت و نصیحت است، برای تو نوشته‌ام

Para hacerte saber la certidumbre de las razones verdaderas, Para que puedas responder razones de verdad á los que á ti enviaren?

تا حقیقت را همان‌طور که هست به تو یاد بدهم و تو نیز آن را به کسانی‌که از تو می‌پرسند، تعلیم دهی.

No robes al pobre, porque es pobre, Ni quebrantes en la puerta al afligido:

به شخص فقیری که پشتیبانی ندارد، ظلم نکن و حق بیچارگان را در دادگاه پایمال نساز.

Porque JEHOVÁ juzgará la causa de ellos, Y despojará el alma de aquellos que los despojaren.

زیرا خداوند به داد آنها می‌رسد و کسانی را که به آنها ظلم کرده‌اند، به سزای کارهایشان می‌رساند.

No te entrometas con el iracundo, Ni te acompañes con el hombre de enojos;

با اشخاص تندخو که زود خشمگین می‌شوند معاشرت نکن،

Porque no aprendas sus maneras, Y tomes lazo para tu alma.

مبادا تو نیز مانند آنها شوی و زندگی خود را تباه کنی.

No estés entre los que tocan la mano, Entre los que fían por deudas.

ضامن کسی نشو و تعهّد نکن که او قرض خود را ادا خواهد کرد،

Si no tuvieres para pagar, ¿Por qué han de quitar tu cama de debajo de ti?

زیرا اگر مجبور به پرداخت قرض او شوی و نتوانی آن را بپردازی، رختخوابت را از زیرت بیرون می‌کشند.

No traspases el término antiguo Que pusieron tus padres.

حدود زمین خود را که اجدادت از قدیم تعیین کرده‌اند، به نفع خود تغییر نده.

¿Has visto hombre solícito en su obra? delante de los reyes estará; No estará delante de los de baja suerte.

آیا شخصی را که در کار خود مهارت دارد، می‌بینی؟ او نزد مردمِ عادی باقی نخواهد ماند، بلکه در حضور پادشاهان خدمت خواهد کرد.