Proverbs 25

Teć są przypowieści Salomonowe, które zebrali mężowie Ezechyjasza, króla Judzkiego.

Voici encore des Proverbes de Salomon, recueillis par les gens d'Ezéchias, roi de Juda.

Sława to Boża, taić sprawę; ale sława królów, wywiadywać się rzeczy.

La gloire de Dieu, c'est de cacher les choses; La gloire des rois, c'est de sonder les choses.

Wysokość niebios, i głębokość ziemi, i serce królów nie są doścignione.

Les cieux dans leur hauteur, la terre dans sa profondeur, Et le coeur des rois, sont impénétrables.

Odejm zużelicę od srebra, a wynijdzie odlewającemu naczynie kosztowne.

Ote de l'argent les scories, Et il en sortira un vase pour le fondeur.

Odejm niezbożnika od oblicza królewskiego, a umocni się w sprawiedliwości stolica jego.

Ote le méchant de devant le roi, Et son trône s'affermira par la justice.

Nie udawaj się za zacnego przed królem, a na miejscu wielmożnych nie stawaj;

Ne t'élève pas devant le roi, Et ne prends pas la place des grands;

Bo lepiej jest, iż ci rzeką: Postąp sam: a niżeliby cię zniżyć miano przed księciem; co widują oczy twoje.

Car il vaut mieux qu'on te dise: Monte-ici! Que si l'on t'abaisse devant le prince que tes yeux voient.

Nie pokwapiaj się do swaru, byś snać na ostatek nie wiedział, co masz czynić, gdyby cię zawstydził bliźni twój.

Ne te hâte pas d'entrer en contestation, De peur qu'à la fin tu ne saches que faire, Lorsque ton prochain t'aura outragé.

Prowadź do końca sprawę swoję z przyjacielem twoim, a tajemnicy drugiego nie objawiaj;

Défends ta cause contre ton prochain, Mais ne révèle pas le secret d'un autre,

By cię snać nie zelżył ten, co cię słucha, a niesława twoja zostałaby na tobie.

De peur qu'en l'apprenant il ne te couvre de honte, Et que ta mauvaise renommée ne s'efface pas.

Jakie jest jabłko złote z wyrzezaniem srebrnem, takieć jest słowo do rzeczy powiedziane.

Comme des pommes d'or sur des ciselures d'argent, Ainsi est une parole dite à propos.

Ten, który mądrze napomina, jest u tego, co słucha, jako nausznica złota, i klejnot z szczerego złota.

Comme un anneau d'or et une parure d'or fin, Ainsi pour une oreille docile est le sage qui réprimande.

Jako zimno śnieżne czasu żniwa: tak poseł wierny tym, którzy go posyłają; bo dusze panów swych ochładza.

Comme la fraîcheur de la neige au temps de la moisson, Ainsi est un messager fidèle pour celui qui l'envoie; Il restaure l'âme de son maître.

Człowiek, który się chlubi darem zmyślonym, jest jako wiatr i obłoki bez deszczu.

Comme des nuages et du vent sans pluie, Ainsi est un homme se glorifiant à tort de ses libéralités.

Książę cierpliwością bywa zmiękczony, a język łagodny kości łamie.

Par la lenteur à la colère on fléchit un prince, Et une langue douce peut briser des os.

Znajdzieszli miód, jedzże, ileć potrzeba, by snać objadłszy się go nie zwrócił.

Si tu trouves du miel, n'en mange que ce qui te suffit, De peur que tu n'en sois rassasié et que tu ne le vomisses.

Powściągnij nogę twoję od domu bliźniego twego, by snać będąc ciebie syt, nie miał cię w nienawiści.

Mets rarement le pied dans la maison de ton prochain, De peur qu'il ne soit rassasié de toi et qu'il ne te haïsse.

Każdy, kto mówi fałszywe świadectwo przeciw bliźniemu swemu, jest jako młot, i miecz, i strzała ostra.

Comme une massue, une épée et une flèche aiguë, Ainsi est un homme qui porte un faux témoignage contre son prochain.

Ufność w człowieku przewrotnym jest w dzień ucisku jako ząb wyłamany i noga wywiniona.

Comme une dent cassée et un pied qui chancelle, Ainsi est la confiance en un perfide au jour de la détresse.

Jako ten, który zewłoczy odzienie czasu zimy, albo leje ocet na saletrę, taki jest ten, który śpiewa pieśni sercu smutnemu.

Oter son vêtement dans un jour froid, Répandre du vinaigre sur du nitre, C'est dire des chansons à un coeur attristé.

Jeźliżeby łaknął ten, co cię nienawidzi, nakarm go chlebem; a jeźliby pragnął, daj mu się napić wody;

Si ton ennemi a faim, donne-lui du pain à manger; S'il a soif, donne-lui de l'eau à boire.

Bo węgle rozpalone zgromadzisz na głowę jego, a Pan ci nagrodzi.

Car ce sont des charbons ardents que tu amasses sur sa tête, Et l'Eternel te récompensera.

Jako wiatr północny deszcz przynosi: tak przynosi twarz gniewliwą język uszczypliwy.

Le vent du nord enfante la pluie, Et la langue mystérieuse un visage irrité.

Lepiej mieszkać w kącie pod dachem, niżeli z żoną swarliwą w domu przestronnym.

Mieux vaut habiter à l'angle d'un toit, Que de partager la demeure d'une femme querelleuse.

Jako woda chłodna duszy pragnącej: tak wieść dobra z ziemi dalekiej.

Comme de l'eau fraîche pour une personne fatiguée, Ainsi est une bonne nouvelle venant d'une terre lointaine.

Jako źródło nogami pomącone, albo zdrój zepsuty: tak sprawiedliwy, który upada przed niezbożnym.

Comme une fontaine troublée et une source corrompue, Ainsi est le juste qui chancelle devant le méchant.

Jako jeść wiele miodu nie jest rzecz dobra: tak szukanie własnej sławy jest niesławne.

Il n'est pas bon de manger beaucoup de miel, Mais rechercher la gloire des autres est un honneur.

Mąż, który nie ma mocy nad duchem swoim, jest jako miasto rozwalone bez muru.

Comme une ville forcée et sans murailles, Ainsi est l'homme qui n'est pas maître de lui-même.