Proverbs 23

Gdy siądziesz, abyś jadł z panem, uważaj pilnie, kto jest przed tobą;
وقتی با حاکم غذا می‌خوری، به‌خاطر داشته باش که با چه کسی نشسته‌ای.
Inaczej wraziłbyś nóż w gardło swoje, jeźlibyś był chciwy pokarmu.
اگر شخص پُرخوری هستی، خودت را کنترل کن
Nie pragnij łakoci jego ; bo są pokarmem obłudnym.
و حریص غذاهای لذیذ او نباش، زیرا ممکن است تو را فریب بدهد.
Nie staraj się, abyś się zbogacił; owszem, zaniechaj opatrzności twojej.
عاقل باش و برای کسب ثروت، خود را خسته نکن،
I miałżebyś obrócić oczy twoje na bogactwo, które prędko niszczeje? bo sobie uczyni skrzydła podobne orlim, i uleci do nieba.
زیرا ثروت پایدار نیست و مانند عقاب می‌پرد و ناپدید می‌شود.
Nie jedz chleba człowieka zazdrosnego, a nie żądaj łakoci jego.
از سفرهٔ شخص خسیس غذا نخور و برای خوراکهای لذیذ او حریص نباش،
Albowiem jako on ciebie waży w myśli swej, tak ty waż pokarm jego. Mówić: Jedz i pij, ale serce jego nie jest z tobą.
زیرا او حساب هرچه را که بخوری در فکر خود نگاه می‌دارد. او تعارف می‌کند و می‌گوید: «بخور و بنوش»، امّا این را از صمیم دل نمی‌گوید.
Sztuczkę twoję, którąś zjadł, zwrócisz, a utracisz wdzięczne słowa twoje.
لقمه‌ای را که خورده‌ای استفراغ خواهی کرد و تشکّرات تو برباد خواهد رفت.
Przed głupim nie mów; albowiem wzgardzi roztropnością powieści twoich.
آدم احمق را نصیحت نکن، زیرا او سخنان حکیمانهٔ تو را بی‌اهمیّت می‌شمارد.
Nie przenoś granicy starej, a na rolę sierotek nie wchodź.
حدود زمین خود را که از قدیم تعیین شده، تغییر نده و زمین یتیمان را بزور نگیر،
Bo obrońca ich możny; onci się podejmuje sprawy ich przeciwko tobie.
زیرا پشتیبان ایشان قوی است و به داد آنها می‌رسد.
Obróć do nauki serce twoje, a uszy twoje do powieści umiejętności.
وقتی معلّم تو را تعلیم می‌دهد، از صمیم دل به سخنان آموزندهٔ او گوش بده.
Nie odejmuj od młodego karności; bo jeźli go ubijesz rózgą, nie umrze.
از تأدیب کردن فرزند خویش کوتاهی نکن، زیرا تنبیه او را نمی‌کشد،
Ty go bij rózgą, a duszę jego z piekła wyrwiesz.
بلکه جان او را از هلاکت نجات می‌دهد.
Synu mój! będzieli mądre serce twoje, będzie się weseliło serce moje, serce moje we mnie;
فرزندم، اگر حکمت بیاموزی، دل من شاد می‌شود،
I rozweselą się nerki moje, gdy będą mówiły wargi twoje, co jest prawego.
و هنگامی‌که سخن راست بگویی، تمام وجودم شادمان می‌گردد.
Niech nie zajrzy serce twoje grzesznikom; ale raczej chodż w bojańni Pańskiej na każdy dzień;
به شریران حسادت نورز، بلکه آرزوی تو اطاعت از خداوند باشد؛
Bo iż jest zapłata, przeto nadzieja twoja nie będzie wykorzeniona.
زیرا در این صورت آیندهٔ خوبی خواهی داشت و امید تو برباد نخواهد رفت.
Słuchaj, synu mój! a bądź mądry, i nawiedź na drogę serce twoje.
فرزندم، عاقل باش و به سخنانم گوش بده. در راه راست قدم بردار
Nie bywaj między pijanicami wina, ani między żarłokami mięsa;
و با میگساران و شکم‌پرستان معاشرت نکن،
Boć pijanica i żarłok zubożeje, a ospały w łatach chodzić będzie.
زیرا کسانی‌که کارشان فقط خوردن و خوابیدن است، فقیر و محتاج می‌شوند.
Słuchaj ojca twego, który cię spłodził, a nie pogardzaj matką twoją, gdy się zstarzeje.
به نصیحت پدرت که تو را به وجود آورده است، گوش بده و مادرت را هنگامی‌که پیر می‌شود، خوار نشمار.
Kupuj prawdę, a nie sprzedawaj jej; kupuj mądrość, umiejętność i rozum.
در پی حقیقت باش و حکمت و ادب و دانش را کسب کن و به هیچ قیمتی آنها را از دست نده.
Bardzo się raduje ojciec sprawiedliwego, a kto spłodził mądrego, weseli się z niego.
فرزندی درستکار و دانا باش تا باعث خوشی و خشنودی پدر و مادرت شوی.
Niech się tedy weseli ojciec twój, i matka twoja; i niech się rozraduje rodzicielka twoja.
فرزندی درستکار و دانا باش تا باعث خوشی و خشنودی پدر و مادرت شوی.
Synu mój! daj mi serce twoje, a oczy twoje niechaj strzegą dróg moich.
فرزندم، سخنان مرا بشنو و زندگی مرا سرمشق خود قرار ده.
Bo nierządnica jest dół głęboki, a cudza żona jest studnia ciasna.
بدان که زن بدکاره دام خطرناکی است.
Ona też jako zbojca zasadzki czyni, a zuchwalców między ludźmi rozmnaża.
او مانند راهزن در کمین قربانی‌های خود می‌نشیند و به تعداد مردم خیانتکار می‌افزاید.
Komu biada? Komu niestety? Komu zwady? Komu krzyk? Komu rany daremne? Komu zapalenie oczów?
مصیبت و بدبختی نصیب چه کسی می‌شود؟ چه کسی همیشه جنگ و دعوا برپا می‌کند؟ چه کسی بی‌جهت زخمی می‌شود و چشمانش تار می‌گردد؟
Tym, którzy siadają na winie; tym, którzy chodzą, szukając przyprawnego wina.
کسی‌که دایم شراب می‌خورد و به دنبال میگساری می‌رود.
Nie zapatruj się na wino, gdy się rumieni, i gdy wydaje w kubku łunę swoję, a prosto wyskakuje.
پس فریفتهٔ شراب سرخ‌فام نشو که در جام به تو چشمک می‌زند و بعد آهسته از گلویت پایین می‌رود.
Bo na koniec jako wąż ukąsi, a jako żmija uszczknie;
در آخر، همچون مار، تو را خواهد گزید و مانند افعی تو را نیش خواهد زد.
Oczy twoje patrzyć będą na cudze żony, a serce twe będzie mówiło przewrotności;
چشمانت چیزهای عجیب و غریب می‌بینند و گرفتار وهم و خیال می‌گردی.
I będziesz jako ten, który leży w pośród morza, a jako ten, który śpi na wierzchu masztu;
مانند کسی می‌شوی که در دریا خوابیده و با امواج آن دست و پنجه نرم می‌کند.
Rzeczesz:Ubito mię, a nie stękałem, potłuczono mię, a nie czułem. Gdy się ocucę, udam się zaś do tego.
می‌گویی: «مرا زدند، امّا دردی را احساس نمی‌کنم. چه وقت به هوش می‌آیم تا یک پیالهٔ دیگر بنوشم؟»