Proverbs 22

Lepsze jest dobre imię, niż bogactwa wielkie; a przyjaźń lepsza, niż srebro i złoto.

Nomo bona estas pli preferinda, ol granda riĉeco; Kaj bona estimo, ol arĝento kaj oro.

Bogaty i ubogi spotkali się z sobą; ale Pan jest obydwóch stworzycielem.

Riĉulo kaj malriĉulo renkontiĝas: Ilin ambaŭ kreis la Eternulo.

Ostrożny widząc złe ukrywa się; ale prostacy wprost idąc wpadają w szkodę.

Prudentulo antaŭvidas malbonon, kaj kaŝiĝas; Sed naivuloj antaŭenpaŝas, kaj difektiĝas.

Pokory i bojaźni Pańskiej nagrodą jest bogactwo, i sława i żywot.

Por humileco kaj timo antaŭ la Eternulo Oni ricevas riĉecon kaj honoron kaj vivon.

Ciernie i sidła są na drodze przewrotnego; kto strzeże duszy swej, oddala się od nich.

Dornoj kaj retoj estas sur la vojo de malbonagulo; Kiu gardas sian animon, tiu malproksimiĝas de ili.

Ćwicz młodego według potrzeby drogi jego; bo gdy się zstarzeje, nie odstąpi od niej.

Instruu knabon konforme al lia vojo, Kaj eĉ maljuniĝinte li ne dekliniĝos de ĝi.

Bogaty nad ubogimi panuje; ale ten, co pożycza, sługą bywa tego, który mu pożycza.

Riĉulo regas super malriĉuloj, Kaj kiu prunteprenas, tiu estas sklavo de la pruntedoninto.

Kto sieje nieprawość, żąć będzie utrapienie, a rózga gniewu jego ustanie.

Kiu semas maljustaĵon, tiu rikoltos suferon, Kaj la kano de lia krueleco rompiĝos.

Oko dobrotliwe, toć będzie ubłogosławione; bo udziela chleba swego ubogiemu.

Bonokululo estos benata; Ĉar li donas el sia pano al malriĉulo.

Wyrzuć naśmiewcę, a ustanie zwada; owszem uspokoi się swar i pohańbienie.

Forpelu blasfemulon, kaj foriros malpaco, Kaj ĉesiĝos malkonsento kaj ofendo.

Kto miłuje czystość serca, a jest wdzięczność w wargach jego, temu król przyjacielem będzie.

Kiu amas purecon de koro kaj agrable parolas, Al tiu la reĝo estas amiko.

Oczy Pańskie strzegą umiejętności; ale przedsięwzięcia przewrotnego podwraca.

La okuloj de la Eternulo gardas la prudenton; Sed la vortojn de maliculo Li renversas.

Leniwiec mówi: Lew na dworzu, w pośród ulicy bym był zabity.

Mallaborulo diras: Leono estas ekstere, Mi povus esti mortigita meze de la strato.

Usta obcych niewiast są dół głęboki; na kogo się Pan gniewa, wpadnie tam.

La buŝo de malĉastulino estas profunda foso; Kiun la Eternulo koleras, tiu tien enfalas.

Głupstwo przywiązane jest do serca młodego; ale rózga karności oddali je od niego.

Malsaĝeco forte sidas en la koro de knabo; Sed vergo punanta ĝin elpelas el ĝi.

Kto ciemięży ubogiego, aby sobie przysporzył, także kto daje bogatemu: pewnie zubożeje.

Kiu premas malriĉulon, por pligrandigi sian riĉecon, Tiu donas al riĉulo, por ke li malriĉiĝu.

Nakłoń ucha twego, a słuchaj słów mądrych, a serce twoje przyłóż ku nauce mojej;

Klinu vian orelon kaj aŭskultu vortojn de saĝuloj, Kaj direktu vian koron al mia instruo;

Boć to będzie uciechą, gdy je zachowasz w sercu twojem, gdy będą społem sporządzone w wargach twoich;

Ĉar ili estos agrablaj, se vi gardos ilin en via interno; Ili estos ĉiuj pretaj sur viaj lipoj.

Aby było w Panu ufanie twoje; oznajmujęć to dziś, a ty tak czyń.

Ke al la Eternulo estu via fido, Tion mi instruis al vi hodiaŭ.

Izalim ci nie napisał znamienitych rzeczy z strony rad i umiejętności,

Ĉu mi ne skribis al vi tion trifoje Kun konsiloj kaj scio,

Abym ci do wiadomości podał pewność powieści prawdziwych, abyś umiał odnosić słowa prawdy tym, którzy cię posłali.

Por sciigi al vi la ĝustecon de la paroloj de vero, Por ke vi transdonu la parolojn de vero al tiuj, kiuj vin sendis?

Nie odzieraj nędznego, przeto że nędzny jest; ani ubogiego w bramie uciskaj.

Ne prirabu malriĉulon, pro tio, ke li estas malriĉa; Kaj ne premu senhavulon ĉe la pordego;

Albowiem Pan się podejmie sprawy ich, i wydrze duszę tym, którzy im wydzierają.

Ĉar la Eternulo defendos ilian aferon Kaj dispremos iliajn premantojn.

Nie bądź przyjacielem gniewliwemu, a z mężem popędliwym nie obcuj,

Ne amikiĝu kun homo kolerema, Kaj ne komunikiĝu kun homo flamiĝema;

Byś snać nie przywykł ścieszkom jego, a nie włożył sidła na duszę swoję.

Ke vi ne lernu lian vojon Kaj ne ricevu reton por via animo.

Nie bywaj między tymi, którzy ręczą; ani między rękojmiami za długi;

Ne estu inter tiuj, kiuj firmigas per mano, Kiuj garantias por ŝuldoj.

Bo jeźlibyś nie miał czem zapłacić, przeczżeby kto miał brać pościel twoją pod tobą?

Se vi ne havos per kio pagi, Oni ja prenos vian litaĵon de sub vi.

Nie przenoś starej granicy, którą uczynili ojcowie twoi.

Ne forŝovu la antikvajn limojn, Kiujn faris viaj patroj.

Widziałżeś męża rątszego w sprawach swoich? Takowyć przed królami staje, a nie staje przed podłymi.

Se vi vidas homon lertan en sia profesio, li staros antaŭ reĝoj; Li ne staros antaŭ maleminentuloj.