Proverbs 23

כי תשב ללחום את מושל בין תבין את אשר לפניך׃

Gdy siądziesz, abyś jadł z panem, uważaj pilnie, kto jest przed tobą;

ושמת שכין בלעך אם בעל נפש אתה׃

Inaczej wraziłbyś nóż w gardło swoje, jeźlibyś był chciwy pokarmu.

אל תתאו למטעמותיו והוא לחם כזבים׃

Nie pragnij łakoci jego ; bo są pokarmem obłudnym.

אל תיגע להעשיר מבינתך חדל׃

Nie staraj się, abyś się zbogacił; owszem, zaniechaj opatrzności twojej.

התעוף עיניך בו ואיננו כי עשה יעשה לו כנפים כנשר ועיף השמים׃

I miałżebyś obrócić oczy twoje na bogactwo, które prędko niszczeje? bo sobie uczyni skrzydła podobne orlim, i uleci do nieba.

אל תלחם את לחם רע עין ואל תתאו למטעמתיו׃

Nie jedz chleba człowieka zazdrosnego, a nie żądaj łakoci jego.

כי כמו שער בנפשו כן הוא אכל ושתה יאמר לך ולבו בל עמך׃

Albowiem jako on ciebie waży w myśli swej, tak ty waż pokarm jego. Mówić: Jedz i pij, ale serce jego nie jest z tobą.

פתך אכלת תקיאנה ושחת דבריך הנעימים׃

Sztuczkę twoję, którąś zjadł, zwrócisz, a utracisz wdzięczne słowa twoje.

באזני כסיל אל תדבר כי יבוז לשכל מליך׃

Przed głupim nie mów; albowiem wzgardzi roztropnością powieści twoich.

אל תסג גבול עולם ובשדי יתומים אל תבא׃

Nie przenoś granicy starej, a na rolę sierotek nie wchodź.

כי גאלם חזק הוא יריב את ריבם אתך׃

Bo obrońca ich możny; onci się podejmuje sprawy ich przeciwko tobie.

הביאה למוסר לבך ואזנך לאמרי דעת׃

Obróć do nauki serce twoje, a uszy twoje do powieści umiejętności.

אל תמנע מנער מוסר כי תכנו בשבט לא ימות׃

Nie odejmuj od młodego karności; bo jeźli go ubijesz rózgą, nie umrze.

אתה בשבט תכנו ונפשו משאול תציל׃

Ty go bij rózgą, a duszę jego z piekła wyrwiesz.

בני אם חכם לבך ישמח לבי גם אני׃

Synu mój! będzieli mądre serce twoje, będzie się weseliło serce moje, serce moje we mnie;

ותעלזנה כליותי בדבר שפתיך מישרים׃

I rozweselą się nerki moje, gdy będą mówiły wargi twoje, co jest prawego.

אל יקנא לבך בחטאים כי אם ביראת יהוה כל היום׃

Niech nie zajrzy serce twoje grzesznikom; ale raczej chodż w bojańni Pańskiej na każdy dzień;

כי אם יש אחרית ותקותך לא תכרת׃

Bo iż jest zapłata, przeto nadzieja twoja nie będzie wykorzeniona.

שמע אתה בני וחכם ואשר בדרך לבך׃

Słuchaj, synu mój! a bądź mądry, i nawiedź na drogę serce twoje.

אל תהי בסבאי יין בזללי בשר למו׃

Nie bywaj między pijanicami wina, ani między żarłokami mięsa;

כי סבא וזולל יורש וקרעים תלביש נומה׃

Boć pijanica i żarłok zubożeje, a ospały w łatach chodzić będzie.

שמע לאביך זה ילדך ואל תבוז כי זקנה אמך׃

Słuchaj ojca twego, który cię spłodził, a nie pogardzaj matką twoją, gdy się zstarzeje.

אמת קנה ואל תמכר חכמה ומוסר ובינה׃

Kupuj prawdę, a nie sprzedawaj jej; kupuj mądrość, umiejętność i rozum.

גול יגול אבי צדיק יולד חכם וישמח בו׃

Bardzo się raduje ojciec sprawiedliwego, a kto spłodził mądrego, weseli się z niego.

ישמח אביך ואמך ותגל יולדתך׃

Niech się tedy weseli ojciec twój, i matka twoja; i niech się rozraduje rodzicielka twoja.

תנה בני לבך לי ועיניך דרכי תרצנה׃

Synu mój! daj mi serce twoje, a oczy twoje niechaj strzegą dróg moich.

כי שוחה עמקה זונה ובאר צרה נכריה׃

Bo nierządnica jest dół głęboki, a cudza żona jest studnia ciasna.

אף היא כחתף תארב ובוגדים באדם תוסף׃

Ona też jako zbojca zasadzki czyni, a zuchwalców między ludźmi rozmnaża.

למי אוי למי אבוי למי מדונים למי שיח למי פצעים חנם למי חכללות עינים׃

Komu biada? Komu niestety? Komu zwady? Komu krzyk? Komu rany daremne? Komu zapalenie oczów?

למאחרים על היין לבאים לחקר ממסך׃

Tym, którzy siadają na winie; tym, którzy chodzą, szukając przyprawnego wina.

אל תרא יין כי יתאדם כי יתן בכיס עינו יתהלך במישרים׃

Nie zapatruj się na wino, gdy się rumieni, i gdy wydaje w kubku łunę swoję, a prosto wyskakuje.

אחריתו כנחש ישך וכצפעני יפרש׃

Bo na koniec jako wąż ukąsi, a jako żmija uszczknie;

עיניך יראו זרות ולבך ידבר תהפכות׃

Oczy twoje patrzyć będą na cudze żony, a serce twe będzie mówiło przewrotności;

והיית כשכב בלב ים וכשכב בראש חבל׃

I będziesz jako ten, który leży w pośród morza, a jako ten, który śpi na wierzchu masztu;

הכוני בל חליתי הלמוני בל ידעתי מתי אקיץ אוסיף אבקשנו עוד׃

Rzeczesz:Ubito mię, a nie stękałem, potłuczono mię, a nie czułem. Gdy się ocucę, udam się zaś do tego.