Proverbs 23

Koskas istus ja syöt jonkun herran kanssa, niin ota visu vaari, kuka edessäs on.

وقتی با حاکم غذا می‌خوری، به‌خاطر داشته باش که با چه کسی نشسته‌ای.

Ja pane veitsi kaulaas, jos sinä tahdot henkes pitää.

اگر شخص پُرخوری هستی، خودت را کنترل کن

Älä himoitse hänen herkustansa; sillä se on petollinen leipä.

و حریص غذاهای لذیذ او نباش، زیرا ممکن است تو را فریب بدهد.

Älä vaivaa sinuas tullakses rikkaksi, ja lakkaa sinun viisaudesta.

عاقل باش و برای کسب ثروت، خود را خسته نکن،

Älä lennätä silmiäs sen jälkeen, jota et sinä taida saada; sillä se tekee itsellensä siivet niinkuin kotka, ja lentää taivasta päin.

زیرا ثروت پایدار نیست و مانند عقاب می‌پرد و ناپدید می‌شود.

Älä syö leipää kateen kanssa, ja älä himoitse hänen hänen herkkuansa.

از سفرهٔ شخص خسیس غذا نخور و برای خوراکهای لذیذ او حریص نباش،

Sillä niinkuin hän itse sydämessänsä ajattelee, niin se on; hän sanoo sinulle: syö ja juo, ja ei kuitenkaan ole hänen mielensä sinun kanssas.

زیرا او حساب هرچه را که بخوری در فکر خود نگاه می‌دارد. او تعارف می‌کند و می‌گوید: «بخور و بنوش»، امّا این را از صمیم دل نمی‌گوید.

Sinun palas, jotka syönyt olet, pitää sinun oksentaman, ja sinun ystävälliset puhees pitää hukkaan tuleman.

لقمه‌ای را که خورده‌ای استفراغ خواهی کرد و تشکّرات تو برباد خواهد رفت.

Älä puhu hullun korvissa; sillä hän katsoo sinun toimellisen puheen ylön.

آدم احمق را نصیحت نکن، زیرا او سخنان حکیمانهٔ تو را بی‌اهمیّت می‌شمارد.

Älä siirrä takaperin entisiä rajoja,ja älä mene orpoin pellolle.

حدود زمین خود را که از قدیم تعیین شده، تغییر نده و زمین یتیمان را بزور نگیر،

Sillä heidän lunastajansa on voimallinen: hän toimittaa heidän asiansa sinua vastaan.

زیرا پشتیبان ایشان قوی است و به داد آنها می‌رسد.

Anna sydämes kuritukseen, ja korvas toimelliseen puheesen.

وقتی معلّم تو را تعلیم می‌دهد، از صمیم دل به سخنان آموزندهٔ او گوش بده.

Älä lakkaa lasta kurittamasta; sillä jos sinä häntä vitsalla lyöt, niin ei hän kuole.

از تأدیب کردن فرزند خویش کوتاهی نکن، زیرا تنبیه او را نمی‌کشد،

Sinä lyöt häntä vitsalla, vaan sinä vapahdat hänen sielunsa helvetistä.

بلکه جان او را از هلاکت نجات می‌دهد.

Poikani, jos sinä viisas olet, niin myös sydämeni iloitsee.

فرزندم، اگر حکمت بیاموزی، دل من شاد می‌شود،

Ja minun munaskuuni ovat riemuiset, koska sinun huules puhuvat, mikä oikia on.

و هنگامی‌که سخن راست بگویی، تمام وجودم شادمان می‌گردد.

Älköön sinun sydämes kiivoitelko syntisiä, vaan olkoon Herran pelvossa joka päivä.

به شریران حسادت نورز، بلکه آرزوی تو اطاعت از خداوند باشد؛

Sillä se on sinulle viimein hyväksi, ja ei sinun odottamises puutu.

زیرا در این صورت آیندهٔ خوبی خواهی داشت و امید تو برباد نخواهد رفت.

Kuule, poikani, ja ole viisas, ja johdata sydämes tielle.

فرزندم، عاقل باش و به سخنانم گوش بده. در راه راست قدم بردار

Älä ole juomarien ja syömärien seassa.

و با میگساران و شکم‌پرستان معاشرت نکن،

Sillä juomarit ja syömärit köyhtyvät, ja unikeko pitää ryysyissä käymän.

زیرا کسانی‌که کارشان فقط خوردن و خوابیدن است، فقیر و محتاج می‌شوند.

Kuule isääs, joka sinun siittänyt on, ja älä katso äitiäs ylön, kuin hän vanhaksi tulee.

به نصیحت پدرت که تو را به وجود آورده است، گوش بده و مادرت را هنگامی‌که پیر می‌شود، خوار نشمار.

Osta totuutta, ja älä sitä myy, niin myös viisautta, oppia ja ymmärrystä.

در پی حقیقت باش و حکمت و ادب و دانش را کسب کن و به هیچ قیمتی آنها را از دست نده.

Vanhurskaan isä suuresti riemuitsee; ja joka viisaan siittänyt on, hän iloitsee hänestä.

فرزندی درستکار و دانا باش تا باعث خوشی و خشنودی پدر و مادرت شوی.

Anna isäs ja äitis iloita; ja riemuitkaan se, joka sinun synnyttänyt on.

فرزندی درستکار و دانا باش تا باعث خوشی و خشنودی پدر و مادرت شوی.

Anna minulle, poikani, sydämes, ja sinun silmäs pitäköön minun tieni.

فرزندم، سخنان مرا بشنو و زندگی مرا سرمشق خود قرار ده.

Sillä portto on syvä kuoppa, ja vieras vaimo on ahdas kaivo.

بدان که زن بدکاره دام خطرناکی است.

Ja hän väijyy niinkuin saalista, ja saattaa monta tottelemattomaksi ihmisten seassa.

او مانند راهزن در کمین قربانی‌های خود می‌نشیند و به تعداد مردم خیانتکار می‌افزاید.

Kussa on kipu? kussa murhe? kussa tora? kussa valitus? kenellä haavat ilman syytä? kenellä punaiset silmät?

مصیبت و بدبختی نصیب چه کسی می‌شود؟ چه کسی همیشه جنگ و دعوا برپا می‌کند؟ چه کسی بی‌جهت زخمی می‌شود و چشمانش تار می‌گردد؟

Siinä, kussa viinan tykönä viivytään, ja tullaan tyhjentämään, mitä sisälle pantu on.

کسی‌که دایم شراب می‌خورد و به دنبال میگساری می‌رود.

Älä katsele viinaa, vaikka se punoittaa, ja on selkiänä lasissa, ja huokiasti menee alas;

پس فریفتهٔ شراب سرخ‌فام نشو که در جام به تو چشمک می‌زند و بعد آهسته از گلویت پایین می‌رود.

Vaan viimeiseltä puree se niinkuin käärme, ja pistää niinkuin kyykäärme.

در آخر، همچون مار، تو را خواهد گزید و مانند افعی تو را نیش خواهد زد.

Niin katsovat sinun silmäs muita vaimoja, ja sinun sydämes puhuu toimettomia asioita,

چشمانت چیزهای عجیب و غریب می‌بینند و گرفتار وهم و خیال می‌گردی.

Ja sinä tulet niinkuin se, joka makaa keskellä merta, ja niinkuin se joka makaa ylhäällä haahden pielen päässä.

مانند کسی می‌شوی که در دریا خوابیده و با امواج آن دست و پنجه نرم می‌کند.

Sinä sanot; he löivät minua, vaan en minä kipua tuntenut; he sysivät minua, ja en minä tiennyt. Kuin minä herään, niin tahdon minä vielä niin tehdä, ja sitä enempi etsiä.

می‌گویی: «مرا زدند، امّا دردی را احساس نمی‌کنم. چه وقت به هوش می‌آیم تا یک پیالهٔ دیگر بنوشم؟»