Proverbs 23

وقتی با حاکم غذا می‌خوری، به‌خاطر داشته باش که با چه کسی نشسته‌ای.

Raha mipetraka hiara-komana amin'ny mpanapaka ianao, Dia hevero tsara izay eo anatrehanao,

اگر شخص پُرخوری هستی، خودت را کنترل کن

Ka andraso antsy ny tendanao, Raha dia liana loatra ianao.

و حریص غذاهای لذیذ او نباش، زیرا ممکن است تو را فریب بدهد.

Aza mitsiriritra ny hanim-piny, Fa hani-mamitaka izany.

عاقل باش و برای کسب ثروت، خود را خسته نکن،

Aza manasa-tena hanan-karena, Aza entina amin'izany ny fahendrenao.

زیرا ثروت پایدار نیست و مانند عقاب می‌پرد و ناپدید می‌شود.

Moa hampanarahinao azy va ny masonao, nefa tsy ao intsony izy? Fa maniry elatra tokoa izy Ka manidina toy ny voromahery ho eny amin'ny lanitra.

از سفرهٔ شخص خسیس غذا نخور و برای خوراکهای لذیذ او حریص نباش،

Aza homana ny mofon'izay ratsy fijery, Ary aza mitsiriritra ny hanim-piny;

زیرا او حساب هرچه را که بخوری در فکر خود نگاه می‌دارد. او تعارف می‌کند و می‌گوید: «بخور و بنوش»، امّا این را از صمیم دل نمی‌گوید.

Fa tahaka ny heviny ao am-pony ihany no toetrany: Hoy izy aminao: Mihinàna, misotroa; Kanjo tsy sitrany ianao.

لقمه‌ای را که خورده‌ای استفراغ خواهی کرد و تشکّرات تو برباد خواهد رفت.

Izay sombiny kely voatelinao aza dia mbola haloanao, Ka ho very foana ny teny mahafinaritra nataonao.

آدم احمق را نصیحت نکن، زیرا او سخنان حکیمانهٔ تو را بی‌اهمیّت می‌شمارد.

Aza miteny amin' ny adala;Fa hohamavoiny foana ny fahendren'ny teninao.

حدود زمین خود را که از قدیم تعیین شده، تغییر نده و زمین یتیمان را بزور نگیر،

Aza manakisaka ny fari-tany ela, Ary aza manitatra mankamin'ny sahan'ny kamboty;

زیرا پشتیبان ایشان قوی است و به داد آنها می‌رسد.

Fa mahery ny Mpanavotra azy, Izy no hisolo vava azy amin'ny adiny aminao.

وقتی معلّم تو را تعلیم می‌دهد، از صمیم دل به سخنان آموزندهٔ او گوش بده.

Ampiekeo famaizana ny fonao, Sy tenim-pahalalana ny sofinao.

از تأدیب کردن فرزند خویش کوتاهی نکن، زیرا تنبیه او را نمی‌کشد،

Aza tsy manafay zanaka, Fa tsy dia ho faty izy tsy akory na dia asianao ny hazo aza;

بلکه جان او را از هلاکت نجات می‌دهد.

Raha mamely azy amin'ny hazo ianao, Dia ho voavonjinao tsy ho any amin'ny fiainan-tsi-hita ny fanahiny.

فرزندم، اگر حکمت بیاموزی، دل من شاد می‌شود،

Anaka, raha hendry ny fonao,Dia ho faly koa ny foko, dia ny foko;

و هنگامی‌که سخن راست بگویی، تمام وجودم شادمان می‌گردد.

Eny, ho ravoravo ny fanahiko, Raha miteny marina ny molotrao.

به شریران حسادت نورز، بلکه آرزوی تو اطاعت از خداوند باشد؛

Aoka tsy hialona ny mpanota ny fonao; Fa matahora an'i Jehovah mandritra ny andro;

زیرا در این صورت آیندهٔ خوبی خواهی داشت و امید تو برباد نخواهد رفت.

Fa raha mbola hisy koa ny farany, Dia tsy ho foana ny fanantenanao.

فرزندم، عاقل باش و به سخنانم گوش بده. در راه راست قدم بردار

Mihainoa ianao, anaka, ka hendre, Ary ampizory amin'ny lalana ny fonao.

و با میگساران و شکم‌پرستان معاشرت نکن،

Aza misakaiza amin'izay mpiboboka divay Sy izay fatra-pitia hena;

زیرا کسانی‌که کارشان فقط خوردن و خوابیدن است، فقیر و محتاج می‌شوند.

Fa halahelo izay mpiboboka sy izay fatra-pitia hena; Ary ny fitiavan-torimaso mampitafy voro-damba.

به نصیحت پدرت که تو را به وجود آورده است، گوش بده و مادرت را هنگامی‌که پیر می‌شود، خوار نشمار.

Maneke ny rainao izay niteraka anao. Ary aza manamavo ny reninao, saingy efa antitra izy.

در پی حقیقت باش و حکمت و ادب و دانش را کسب کن و به هیچ قیمتی آنها را از دست نده.

Vidio ny marina, ka aza amidy, Dia ny fahendrena sy ny fananarana ary ny fahazavan-tsaina.

فرزندی درستکار و دانا باش تا باعث خوشی و خشنودی پدر و مادرت شوی.

Hifaly dia hifaly ny rain'ny marina, Ary izay miteraka zaza hendry hanampifaliana aminy.

فرزندی درستکار و دانا باش تا باعث خوشی و خشنودی پدر و مادرت شوی.

Aoka ho faly ny rainao sy ny reninao, Eny, aoka ho ravoravo ny reninao izay niteraka anao.

فرزندم، سخنان مرا بشنو و زندگی مرا سرمشق خود قرار ده.

Anaka, atolory ahy ny fonao, Ary aoka ny masonao ho faly mijery ny lalako;

بدان که زن بدکاره دام خطرناکی است.

Fa ny vehivavy jejo dia hady lalina, Ary ny vahiny janga lavaka etỳ;

او مانند راهزن در کمین قربانی‌های خود می‌نشیند و به تعداد مردم خیانتکار می‌افزاید.

Eny, manotrika toy ny jiolahy ireny Ary mahamaro ny olona mpivadika.

مصیبت و بدبختی نصیب چه کسی می‌شود؟ چه کسی همیشه جنگ و دعوا برپا می‌کند؟ چه کسی بی‌جهت زخمی می‌شود و چشمانش تار می‌گردد؟

An'iza ny Indrisy? An'iza ny Endrey? An'iza ny fifandirana? An'iza ny fitolokoana? An'iza ny ratra tsy ahoan-tsy ahoana? An'iza ny maso mivoara-mena?

کسی‌که دایم شراب می‌خورد و به دنبال میگساری می‌رود.

An'izay mikikitra amin'ny divay, Eny, an'izay mandeha hanandrana divay voaharoharo zavatra.

پس فریفتهٔ شراب سرخ‌فام نشو که در جام به تو چشمک می‌زند و بعد آهسته از گلویت پایین می‌رود.

Aza mijery ny divay noho ny hamenany Sy ny fanganohanony eo anaty gilasy Ary ny fikoriany mahafinaritra;

در آخر، همچون مار، تو را خواهد گزید و مانند افعی تو را نیش خواهد زد.

Fa amin'ny farany dia hanaikitra toy ny bibilava izy Ary hanindrona toy ny menarana.

چشمانت چیزهای عجیب و غریب می‌بینند و گرفتار وهم و خیال می‌گردی.

Koa ny masonao dia hijery vehivavy jejo, Ary ny fonao hieritreri-dratsy.

مانند کسی می‌شوی که در دریا خوابیده و با امواج آن دست و پنجه نرم می‌کند.

Eny, ho sahala amin'izay mandry ao amin'ny ranomasina ianao Sady ho tahaka izay mandry eo an-tendron'ny andrin-tsambo.

می‌گویی: «مرا زدند، امّا دردی را احساس نمی‌کنم. چه وقت به هوش می‌آیم تا یک پیالهٔ دیگر بنوشم؟»

Nokapohiny aho, hoy ianao, fa tsy reko naharary ahy, Nandalasiny aho, fa tsy tsaroako; Rahoviana ange aho no hifoha mba hitadiavako azy indray?