Proverbs 22

نیکنامی از ثروت هنگفت بهتر است و محبوبیت از طلا و نقره.

По-желателно е добро име отколкото голямо богатство; и добра слава — отколкото сребро и злато.

فقیر و ثروتمند یک وجه مشترک دارند: هردوی آنها را خداوند آفریده است.

Богатият и бедният се срещат — ГОСПОД е Създателят на всички тях.

شخص باهوش خطر را می‌بیند و از آن دوری می‌کند، امّا آدم نادان به سوی آن می‌رود و خود را گرفتار می‌سازد.

Благоразумният вижда злото и се скрива, а простите вървят напред и се наказват.

نتیجهٔ فروتنی و اطاعت از خداوند، ثروت و احترام و عمر طولانی است.

Следствието на смирението, на страха от ГОСПОДА е богатства, чест и живот.

راه شریران پر از خارها و دامهاست. اگر جان خود را دوست داری از رفتن به آن راه خودداری کن.

Тръни и примки има в пътя на лъжливия — който пази душата си, ще бъде далеч от тях.

کودک را در راهی که باید برود، تربیت نما و او تا آخر عمر از آن منحرف نخواهد شد.

Възпитавай детето в пътя, по който трябва да върви, и няма да се отклони от него дори когато остарее.

فقیر، اسیر ثروتمند است و کسی‌که قرض می‌گیرد، غلام قرض‌دهنده.

Богатият властва над сиромасите и който взема назаем, е роб на заемодателя.

هر که ظلم بکارد، همان را درو خواهد کرد و قدرتش درهم خواهد شکست.

Който сее беззаконие, ще пожъне беда и тоягата ще сложи край на яростта му.

شخص سخاوتمند برکت خواهد یافت، چون خوراک خود را با فقرا تقسیم می‌کند.

Който има щедро око, ще бъде благословен, защото дава от хляба си на сиромаха.

شخص مسخره‌کننده را بیرون انداز تا دشمنی و کشمکش و فحاشی خاتمه یابد.

Изгони присмивателя и препирнята ще се махне, също и караниците, и позорът ще престанат.

کسی‌که قلب پاک و کلام دلنشین را دوست داشته باشد، حتّی پادشاه هم او را دوست خواهد داشت.

Който обича чистота на сърцето и има благодат на устните си, царят му е приятел.

خداوند حافظ راستی است و سخنان دروغ را باطل می‌سازد.

Очите на ГОСПОДА пазят знание, но Той събаря думите на неверния.

آدم تنبل در خانه می‌ماند و می‌گوید: «اگر بیرون بروم، شیر مرا خواهد خورد.»

Ленивият казва: Лъв има навън! Ще бъда убит насред площадите!

سخنان زن بدکار مانند یک دام، خطرناک است و هرکسی که مورد غضب خداوند باشد، در آن گرفتار می‌شود.

Устата на чужди жени е дълбока яма; онзи, на когото ГОСПОД се гневи, ще падне в нея.

حماقت در وجود کودک نهفته است، امّا تنبیه آن را از او بیرون می‌کند.

Безумието е вързано в сърцето на детето, но тоягата на наказанието ще го отдалечи от него.

کسی‌که به‌خاطر نفع خود به فقرا ظلم کند و به ثروتمندان هدیه بدهد، سرانجام گرفتار فقر خواهد شد.

Който потиска бедния, за да увеличи богатствата си, и който дава на богатия, непременно ще изпадне в бедност.

به سخنان مردان حکیم که به تو یاد می‌دهم، گوش بده و آنها را یاد بگیر،

Приклони ухото си и чуй думите на мъдрите, и прилепи сърцето си към моето знание,

زیرا یادآوری و بیان آنها تو را شادمان می‌سازد.

защото е приятно, ако ги пазиш в сърцето си, и нека бъдат винаги готови на устните ти.

این سخنان را امروز به تو تعلیم می‌دهم تا اعتماد تو بر خداوند باشد.

За да бъде упованието ти в ГОСПОДА, аз те уча днес — точно теб.

من این سی مَثَل را که پر از حکمت و نصیحت است، برای تو نوشته‌ام

Не ти ли писах много пъти със съвети и знание,

تا حقیقت را همان‌طور که هست به تو یاد بدهم و تو نیز آن را به کسانی‌که از تو می‌پرسند، تعلیم دهی.

за да те направя да познаеш верността на думите на истината, за да отговаряш с думи на истина на онези, които те пращат?

به شخص فقیری که پشتیبانی ندارد، ظلم نکن و حق بیچارگان را در دادگاه پایمال نساز.

Не ограбвай бедния, защото е беден, и не притеснявай страдащия в портата,

زیرا خداوند به داد آنها می‌رسد و کسانی را که به آنها ظلم کرده‌اند، به سزای کارهایشان می‌رساند.

защото ГОСПОД ще защити делото им и ще ограби живота на онези, които ги ограбват.

با اشخاص تندخو که زود خشمگین می‌شوند معاشرت نکن،

Не се сприятелявай с гневлив човек и не ходи с избухлив човек,

مبادا تو نیز مانند آنها شوی و زندگی خود را تباه کنی.

за да не научиш пътеките му и да поставиш примка за душата си.

ضامن کسی نشو و تعهّد نکن که او قرض خود را ادا خواهد کرد،

Не бъди от тези, които дават ръка, от тези, които стават поръчители за дългове,

زیرا اگر مجبور به پرداخت قرض او شوی و نتوانی آن را بپردازی، رختخوابت را از زیرت بیرون می‌کشند.

защото, ако нямаш с какво да платиш, защо да вземе постелката ти изпод теб?

حدود زمین خود را که اجدادت از قدیم تعیین کرده‌اند، به نفع خود تغییر نده.

Не премествай старите граници, които бащите ти са определили.

آیا شخصی را که در کار خود مهارت دارد، می‌بینی؟ او نزد مردمِ عادی باقی نخواهد ماند، بلکه در حضور پادشاهان خدمت خواهد کرد.

Виждаш ли човек, прилежен в работата си? Той ще стои пред царе, няма да стои пред неизвестни хора.