Proverbs 25

Ankaŭ ĉi tio estas sentencoj de Salomono, kiujn kolektis la viroj de Ĥizkija, reĝo de Judujo.

Még ezek is Salamon példabeszédei, melyeket összeszedegettek Ezékiásnak, a Júda királyának emberei.

Honoro de Dio estas kaŝi aferon; Sed honoro de reĝoj estas esplori aferon.

Az Istennek tisztességére van a dolgot eltitkolni; a királyoknak pedig tisztességére van a dolgot kikutatni.

La ĉielo estas alta, la tero estas profunda, Kaj la koro de reĝoj estas neesplorebla.

Az ég magasságra, a föld mélységre, és a királyoknak szíve kikutathatatlan.

Forigu de arĝento la almiksaĵon, Kaj la puriganto ricevos vazon.

Távolítsd el az ezüstből a salakot, és abból edény lesz az ötvösnek:

Forigu malvirtulon de la reĝo, Kaj lia trono fortikiĝos en justeco.

Távolítsd el a bűnöst a király elől, és megerősíttetik igazsággal az ő széke.

Ne montru vin granda antaŭ la reĝo, Kaj sur la loko de eminentuloj ne stariĝu;

Ne dicsekedjél a király előtt, és a nagyok helyére ne állj;

Ĉar pli bone estas, se oni diros al vi: Leviĝu ĉi tien, Ol se oni malaltigos vin antaŭ eminentulo, Kiun vidis viaj okuloj.

Mert jobb, ha *azt* mondják néked: jer ide fel; hogynem mint levettetned néked a tisztességes előtt, a kit láttak a te szemeid.

Ne komencu tuj disputi; Ĉar kion vi faros poste, kiam via proksimulo vin hontigos?

Ne indulj fel a versengésre hirtelen, hogy *azt* ne *kelljen kérdened,* mit cselekedjél az után, mikor gyalázattal illet téged a te felebarátod.

Faru disputon kun via proksimulo mem, Sed sekreton de aliulo ne malkaŝu;

A te ügyedet végezd el felebarátoddal; de másnak titkát meg ne jelentsd;

Ĉar alie aŭdanto vin riproĉos, Kaj vian babilon vi jam ne povos repreni.

Hogy ne gyalázzon téged, a ki hallja; és a te gyalázatod el ne távozzék.

Vorto dirita en ĝusta tempo Estas kiel oraj pomoj sur retaĵo arĝenta.

*Mint az* arany alma ezüst tányéron: *olyan* a helyén mondott ige!

Kiel ora orelringo kaj multekosta kolringo, Tiel estas saĝa admonanto por aŭskultanta orelo.

*Mint az* arany függő és színarany ékesség: *olyan* a bölcs intő a szófogadó fülnél.

Kiel malvarmo de neĝo en la tempo de rikolto, Tiel estas fidela sendito por siaj sendintoj: Li revigligas la animon de sia sinjoro.

Mint a havas hideg az aratásnak idején: olyan a hív követ azoknak, a kik őt elbocsátják; mert az ő urainak lelkét megvidámítja.

Kiel nuboj kaj vento sen pluvo, Tiel estas homo, kiu fanfaronas per dono, kiun li ne faras.

*Mint a* felhő és szél, melyekben nincs eső: *olyan* a férfiú, a ki kérkedik hamis ajándékkal.

Per pacienco oni altiras al si potenculon, Kaj mola parolo rompas oston.

Tűrés által engeszteltetik meg a fejedelem, és a szelíd beszéd megtöri a csontot.

Kiam vi trovis mielon, manĝu, kiom vi bezonas, Por ke vi ne fariĝu tro sata kaj ne elvomu ĝin.

Ha mézet találsz, egyél a mennyi elég néked; de sokat ne egyél, hogy ki ne hányd azt.

Detenu vian piedon de la domo de via proksimulo; Ĉar alie vi tedus lin kaj li vin malamus.

Ritkán tedd lábadat a te felebarátodnak házába; hogy be ne teljesedjék te veled, és meg ne gyűlöljön téged.

Kiel martelo kaj glavo kaj akra sago Estas tiu homo, kiu parolas pri sia proksimulo malveran ateston.

Pőröly és kard és éles nyíl az olyan ember, a ki hamis bizonyságot szól felebarátja ellen.

Kiel putra dento kaj malforta piedo Estas nefidinda espero en tago de mizero.

*Mint a* romlott fog és kimarjult láb: *olyan a* hitetlennek bizodalma a nyomorúság idején.

Kiel demeto de vesto en tempo de malvarmo, kiel vinagro sur natro, Tiel estas kantado de kantoj al koro suferanta.

*Mint a* ki leveti ruháját a hidegnek idején, *mint* az eczet a sziksón: olyan, a ki éneket mond a bánatos szívű ember előtt.

Se via malamanto estas malsata, manĝigu al li panon; Kaj se li estas soifa, trinkigu al li akvon;

Ha éhezik, a ki téged gyűlöl: adj enni néki kenyeret; és ha szomjúhozik: adj néki inni vizet;

Ĉar fajrajn karbojn vi kolektos sur lia kapo, Kaj la Eternulo vin rekompencos.

Mert elevenszenet gyűjtesz az ő fejére, és az Úr megfizeti néked.

Norda vento kaŭzas pluvon, Kaj ĉagrenita vizaĝo kaŝatan parolon.

Az északi szél esőt szül; és haragos ábrázatot a suttogó nyelv.

Pli bone estas loĝi sur angulo de tegmento, Ol kun malpacema edzino en komuna domo.

Jobb lakni a tetőnek ormán, mint a háborgó asszonynyal, és közös házban.

Kiel malvarma akvo por suferanto de soifo, Tiel estas bona sciigo el lando malproksima.

*Mint* *a* hideg víz a megfáradt embernek, *olyan *a messze földről való jó hírhallás.

Virtulo, kiu falas antaŭ malvirtulo, Estas malklara fonto kaj malbonigita puto.

*Mint a* megháborított forrás és megromlott kútfő, *olyan *az igaz, a ki a gonosz előtt ingadozik.

Ne bone estas manĝi tro multe da mielo; Kaj ne glore estas serĉi sian gloron.

Igen sok mézet enni nem jó; hát a magunk dicsőségét keresni dicsőség?

Homo, kiu ne povas regi sian spiriton, Estas urbo detruita, kiu ne havas muron.

*Mint* a megromlott és kerítés nélkül való város, *olyan *a férfi, a kinek nincsen birodalma az ő lelkén!