Proverbs 22

Nomo bona estas pli preferinda, ol granda riĉeco; Kaj bona estimo, ol arĝento kaj oro.

По-желателно е добро име отколкото голямо богатство; и добра слава — отколкото сребро и злато.

Riĉulo kaj malriĉulo renkontiĝas: Ilin ambaŭ kreis la Eternulo.

Богатият и бедният се срещат — ГОСПОД е Създателят на всички тях.

Prudentulo antaŭvidas malbonon, kaj kaŝiĝas; Sed naivuloj antaŭenpaŝas, kaj difektiĝas.

Благоразумният вижда злото и се скрива, а простите вървят напред и се наказват.

Por humileco kaj timo antaŭ la Eternulo Oni ricevas riĉecon kaj honoron kaj vivon.

Следствието на смирението, на страха от ГОСПОДА е богатства, чест и живот.

Dornoj kaj retoj estas sur la vojo de malbonagulo; Kiu gardas sian animon, tiu malproksimiĝas de ili.

Тръни и примки има в пътя на лъжливия — който пази душата си, ще бъде далеч от тях.

Instruu knabon konforme al lia vojo, Kaj eĉ maljuniĝinte li ne dekliniĝos de ĝi.

Възпитавай детето в пътя, по който трябва да върви, и няма да се отклони от него дори когато остарее.

Riĉulo regas super malriĉuloj, Kaj kiu prunteprenas, tiu estas sklavo de la pruntedoninto.

Богатият властва над сиромасите и който взема назаем, е роб на заемодателя.

Kiu semas maljustaĵon, tiu rikoltos suferon, Kaj la kano de lia krueleco rompiĝos.

Който сее беззаконие, ще пожъне беда и тоягата ще сложи край на яростта му.

Bonokululo estos benata; Ĉar li donas el sia pano al malriĉulo.

Който има щедро око, ще бъде благословен, защото дава от хляба си на сиромаха.

Forpelu blasfemulon, kaj foriros malpaco, Kaj ĉesiĝos malkonsento kaj ofendo.

Изгони присмивателя и препирнята ще се махне, също и караниците, и позорът ще престанат.

Kiu amas purecon de koro kaj agrable parolas, Al tiu la reĝo estas amiko.

Който обича чистота на сърцето и има благодат на устните си, царят му е приятел.

La okuloj de la Eternulo gardas la prudenton; Sed la vortojn de maliculo Li renversas.

Очите на ГОСПОДА пазят знание, но Той събаря думите на неверния.

Mallaborulo diras: Leono estas ekstere, Mi povus esti mortigita meze de la strato.

Ленивият казва: Лъв има навън! Ще бъда убит насред площадите!

La buŝo de malĉastulino estas profunda foso; Kiun la Eternulo koleras, tiu tien enfalas.

Устата на чужди жени е дълбока яма; онзи, на когото ГОСПОД се гневи, ще падне в нея.

Malsaĝeco forte sidas en la koro de knabo; Sed vergo punanta ĝin elpelas el ĝi.

Безумието е вързано в сърцето на детето, но тоягата на наказанието ще го отдалечи от него.

Kiu premas malriĉulon, por pligrandigi sian riĉecon, Tiu donas al riĉulo, por ke li malriĉiĝu.

Който потиска бедния, за да увеличи богатствата си, и който дава на богатия, непременно ще изпадне в бедност.

Klinu vian orelon kaj aŭskultu vortojn de saĝuloj, Kaj direktu vian koron al mia instruo;

Приклони ухото си и чуй думите на мъдрите, и прилепи сърцето си към моето знание,

Ĉar ili estos agrablaj, se vi gardos ilin en via interno; Ili estos ĉiuj pretaj sur viaj lipoj.

защото е приятно, ако ги пазиш в сърцето си, и нека бъдат винаги готови на устните ти.

Ke al la Eternulo estu via fido, Tion mi instruis al vi hodiaŭ.

За да бъде упованието ти в ГОСПОДА, аз те уча днес — точно теб.

Ĉu mi ne skribis al vi tion trifoje Kun konsiloj kaj scio,

Не ти ли писах много пъти със съвети и знание,

Por sciigi al vi la ĝustecon de la paroloj de vero, Por ke vi transdonu la parolojn de vero al tiuj, kiuj vin sendis?

за да те направя да познаеш верността на думите на истината, за да отговаряш с думи на истина на онези, които те пращат?

Ne prirabu malriĉulon, pro tio, ke li estas malriĉa; Kaj ne premu senhavulon ĉe la pordego;

Не ограбвай бедния, защото е беден, и не притеснявай страдащия в портата,

Ĉar la Eternulo defendos ilian aferon Kaj dispremos iliajn premantojn.

защото ГОСПОД ще защити делото им и ще ограби живота на онези, които ги ограбват.

Ne amikiĝu kun homo kolerema, Kaj ne komunikiĝu kun homo flamiĝema;

Не се сприятелявай с гневлив човек и не ходи с избухлив човек,

Ke vi ne lernu lian vojon Kaj ne ricevu reton por via animo.

за да не научиш пътеките му и да поставиш примка за душата си.

Ne estu inter tiuj, kiuj firmigas per mano, Kiuj garantias por ŝuldoj.

Не бъди от тези, които дават ръка, от тези, които стават поръчители за дългове,

Se vi ne havos per kio pagi, Oni ja prenos vian litaĵon de sub vi.

защото, ако нямаш с какво да платиш, защо да вземе постелката ти изпод теб?

Ne forŝovu la antikvajn limojn, Kiujn faris viaj patroj.

Не премествай старите граници, които бащите ти са определили.

Se vi vidas homon lertan en sia profesio, li staros antaŭ reĝoj; Li ne staros antaŭ maleminentuloj.

Виждаш ли човек, прилежен в работата си? Той ще стои пред царе, няма да стои пред неизвестни хора.