Proverbs 23

Kiam vi sidiĝos, por manĝi kun reganto, Rigardu bone, kio estas antaŭ vi;
Когато седнеш да ядеш с управител, много внимавай какво има пред теб,
Kaj vi metu tranĉilon al via gorĝo, Se vi estas avidulo.
и сложи нож на гърлото си, ако си лаком.
Ne deziru liajn bongustajn manĝojn; Ĉar ĝi estas trompa pano.
Не пожелавай неговите лакомства, защото те са измамни гозби.
Ne penu riĉiĝi; Forlasu vian pripensadon.
Не се старай да се обогатиш, отдалечи се от тази си мъдрост.
Ĉu vi direktos viajn okulojn al ĝi? ĝi jam ne ekzistos; Ĉar riĉeco faras al si flugilojn kiel aglo, kaj forflugas al la ĉielo.
Насочиш ли към него очите си — и го няма; защото богатството наистина си прави крила като орел, който лети към небето.
Ne manĝu panon de malbondeziranto, Kaj ne deziru liajn bongustajn manĝojn.
Не яж хляба на онзи, който има лошо око, и не пожелавай неговите лакомства,
Ĉar kiaj estas la pensoj en lia animo, tia li ankaŭ estas: Manĝu kaj trinku, li diros al vi, Sed lia koro ne estas kun vi.
защото каквито са мислите в душата му, такъв е и той. Казва ти: Яж и пий! — но сърцето му не е с теб.
La pecon, kiun vi manĝis, vi elvomos; Kaj vane vi perdis viajn agrablajn vortojn.
Залъка, който си изял, ще повърнеш и ще изгубиш сладките си думи.
En la orelojn de malsaĝulo ne parolu; Ĉar li malŝatos la saĝecon de viaj vortoj.
Не говори в ушите на безумния, защото той ще презре мъдростта на думите ти.
Ne forŝovu la antikvajn limojn, Kaj sur la kampon de orfoj ne iru.
Не премествай стари граници и не навлизай в нивите на сираците,
Ĉar ilia Liberiganto estas forta; Li defendos ilian aferon kontraŭ vi.
защото Изкупителят им е мощен, Той ще защити делото им против теб.
Elmetu vian koron al instruo Kaj viajn orelojn al paroloj de prudento.
Предай сърцето си на поука и ушите си — на думи на знание.
Ne malvolu puni knabon: Se vi batos lin per kano, li ne mortos.
Не задържай наказанието от детето, защото, ако и да го биеш с пръчката, то няма да умре.
Vi batos lin per kano, Kaj lian animon vi savos de Ŝeol.
Ти ще го биеш с пръчката, но ще избавиш душата му от Шеол.
Mia filo, se via koro estos saĝa, Tiam ĝojos ankaŭ mia koro.
Сине мой, ако сърцето ти Е мъдро, и моето сърце ще се радва;
Kaj mia internaĵo ĝojos, Kiam viaj lipoj parolos ĝustaĵon.
и сърцето ми ще се радва, когато устните ти говорят право.
Via koro sin tiru ne al pekuloj, Sed al timo antaŭ la Eternulo ĉiutage.
Да не завижда сърцето ти на грешните, а живей в страха от ГОСПОДА цял ден,
Ĉar ekzistas estonteco, Kaj via espero ne perdiĝos.
защото наистина има бъдеще и надеждата ти няма да се отсече.
Aŭskultu vi, mia filo, kaj estu saĝa, Kaj direktu vian koron al la ĝusta vojo.
Слушай, сине мой, и бъди мъдър, и насочвай сърцето си право в пътя.
Ne estu inter la drinkantoj de vino, Inter tiuj, kiuj manĝas tro da viando;
Не бъди между пияници, с лакоми месоядци,
Ĉar drinkemulo kaj manĝegemulo malriĉiĝos, Kaj dormemulo havos sur si ĉifonaĵojn.
защото пияницата и гуляйджията осиромашават и сънливостта облича в дрипи.
Aŭskultu vian patron, kiu vin naskigis, Kaj ne malŝatu vian patrinon, kiam ŝi maljuniĝos.
Слушай баща си, който те е родил, и не презирай майка си, когато остарее.
Veron aĉetu, kaj ne vendu saĝon Kaj instruon kaj prudenton.
Купувай истина и не я продавай, и мъдрост, и поука, и разум.
Grandan ĝojon havas patro de virtulo, Kaj naskinto de saĝulo ĝojos pro li.
Бащата на праведния ще се радва много и който ражда мъдър син, ще има радост в него.
Via patro kaj via patrino ĝojos, Kaj via naskintino triumfos.
Нека се веселят баща ти и майка ти и нека се възхищава тази, която те е родила.
Donu, mia filo, vian koron al mi, Kaj al viaj okuloj plaĉu miaj vojoj.
Сине мой, дай сърцето си на мен и нека очите ти внимават в моите пътища,
Ĉar malĉastulino estas profunda foso, Kaj fremda edzino estas malvasta puto.
защото блудницата е дълбока яма и чужда жена е тесен ров.
Ŝi embuskas kiel rabisto, Kaj kolektas ĉirkaŭ si perfidulojn.
Да, тя причаква като крадец и умножава неверните между хората.
Ĉe kiu estas ploro? ĉe kiu estas ĝemoj? ĉe kiu estas malpaco? Ĉe kiu estas plendoj? ĉe kiu estas senkaŭzaj batoj? Ĉe kiu estas malklaraj okuloj?
Кой има горко? Кой има скръб? Кой има кавги? Кой има оплакване? Кой има удари без причина? Кой има мътни очи?
Ĉe tiuj, kiuj sidas malfrue ĉe vino, Ĉe tiuj, kiuj venas, por gustumi aroman trinkaĵon.
Онези, които закъсняват над виното, които ходят да търсят подправено вино.
Ne rigardu la vinon, kiel ruĝa ĝi estas, Kiel ĝi brilas en la pokalo, kiel glate ĝi eniras:
Не гледай виното, че е червено, че искри в чашата, че се поглъща гладко,
En la fino ĝi mordas kiel serpento Kaj pikas kiel vipuro.
защото накрая то хапе като змия и жили като усойница.
Viaj okuloj vidos fremdaĵojn, Kaj via koro parolos malĝustaĵojn.
Очите ти ще виждат странности и сърцето ти ще говори объркано,
Kaj vi estos kiel dormanto meze de la maro, Kaj kiel dormanto sur la supro de masto.
и ще бъдеш като спящ сред морето или като лежащ на върха на мачта.
Ili batis min, sed ĝi min ne doloris; Ili frapis min, sed mi ne sentis; Kiam mi vekiĝos, mi denove tion serĉos.
Удариха ме, но не ме заболя, биха ме, но не усетих. Кога ще се събудя, за да продължа, да го потърся пак?