Luke 12

multis autem turbis circumstantibus ita ut se invicem conculcarent coepit dicere ad discipulos suos adtendite a fermento Pharisaeorum quae est hypocrisis
EN esto, juntándose muchas gentes, tanto que unos á otros se hollaban, comenzó á decir á sus discípulos, primeramente: Guardaos de la levadura de los Fariseos, que es hipocresía.
nihil autem opertum est quod non reveletur neque absconditum quod non sciatur
Porque nada hay encubierto, que no haya de ser descubierto; ni oculto, que no haya de ser sabido.
quoniam quae in tenebris dixistis in lumine dicentur et quod in aurem locuti estis in cubiculis praedicabitur in tectis
Por tanto, las cosas que dijisteis en tinieblas, á la luz serán oídas; y lo que hablasteis al oído en las cámaras, será pregonado en los terrados.
dico autem vobis amicis meis ne terreamini ab his qui occidunt corpus et post haec non habent amplius quod faciant
Mas os digo, amigos míos: No temáis de los que matan el cuerpo, y después no tienen más que hacer.
ostendam autem vobis quem timeatis timete eum qui postquam occiderit habet potestatem mittere in gehennam ita dico vobis hunc timete
Mas os enseñaré á quién temáis: temed á aquel que después de haber quitado la vida, tiene poder de echar en la Gehenna: así os digo: á éste temed.
nonne quinque passeres veneunt dipundio et unus ex illis non est in oblivione coram Deo
¿No se venden cinco pajarillos por dos blancas? pues ni uno de ellos está olvidado delante de Dios.
sed et capilli capitis vestri omnes numerati sunt nolite ergo timere multis passeribus pluris estis
Y aun los cabellos de vuestra cabeza están todos contados. No temáis pues: de más estima sois que muchos pajarillos.
dico autem vobis omnis quicumque confessus fuerit in me coram hominibus et Filius hominis confitebitur in illo coram angelis Dei
Y os digo que todo aquel que me confesare delante de los hombres, también el Hijo del hombre le confesará delante de los ángeles de Dios;
qui autem negaverit me coram hominibus denegabitur coram angelis Dei
Mas el que me negare delante de los hombres, será negado delante de los ángeles de Dios.
et omnis qui dicit verbum in Filium hominis remittetur illi ei autem qui in Spiritum Sanctum blasphemaverit non remittetur
Y todo aquel que dice palabra contra el Hijo del hombre, le será perdonado; mas al que blasfemare contra el Espíritu Santo, no le será perdonado.
cum autem inducent vos in synagogas et ad magistratus et potestates nolite solliciti esse qualiter aut quid respondeatis aut quid dicatis
Y cuando os trajeren á las sinagogas, y á los magistrados y potestades, no estéis solícitos cómo ó qué hayáis de responder, ó qué hayáis de decir;
Spiritus enim Sanctus docebit vos in ipsa hora quae oporteat dicere
Porque el Espíritu Santo os enseñará en la misma hora lo que será necesario decir.
ait autem quidam ei de turba magister dic fratri meo ut dividat mecum hereditatem
Y díjole uno de la compañía: Maestro, di á mi hermano que parta conmigo la herencia.
at ille dixit ei homo quis me constituit iudicem aut divisorem super vos
Mas él le dijo: Hombre, ¿quién me puso por juez ó partidor sobre vosotros?
dixitque ad illos videte et cavete ab omni avaritia quia non in abundantia cuiusquam vita eius est ex his quae possidet
Y díjoles: Mirad, y guardaos de toda avaricia; porque la vida del hombre no consiste en la abundancia de los bienes que posee.
dixit autem similitudinem ad illos dicens hominis cuiusdam divitis uberes fructus ager adtulit
Y refirióles una parábola, diciendo: La heredad de un hombre rico había llevado mucho;
et cogitabat intra se dicens quid faciam quod non habeo quo congregem fructus meos
Y él pensaba dentro de sí, diciendo: ¿qué haré, porque no tengo donde juntar mis frutos?
et dixit hoc faciam destruam horrea mea et maiora faciam et illuc congregabo omnia quae nata sunt mihi et bona mea
Y dijo: Esto haré: derribaré mis alfolíes, y los edificaré mayores, y allí juntaré todos mis frutos y mis bienes;
et dicam animae meae anima habes multa bona posita in annos plurimos requiesce comede bibe epulare
Y diré á mi alma: Alma, muchos bienes tienes almacenados para muchos años; repósate, come, bebe, huélgate.
dixit autem illi Deus stulte hac nocte animam tuam repetunt a te quae autem parasti cuius erunt
Y díjole Dios: Necio, esta noche vuelven á pedir tu alma; y lo que has prevenido, ¿de quién será?
sic est qui sibi thesaurizat et non est in Deum dives
Así es el que hace para sí tesoro, y no es rico en Dios.
dixitque ad discipulos suos ideo dico vobis nolite solliciti esse animae quid manducetis neque corpori quid vestiamini
Y dijo á sus discípulos: Por tanto os digo: No estéis afanosos de vuestra vida, qué comeréis; ni del cuerpo, qué vestiréis.
anima plus est quam esca et corpus quam vestimentum
La vida más es que la comida, y el cuerpo que el vestido.
considerate corvos quia non seminant neque metunt quibus non est cellarium neque horreum et Deus pascit illos quanto magis vos pluris estis illis
Considerad los cuervos, que ni siembran, ni siegan; que ni tienen cillero, ni alfolí; y Dios los alimenta. ¿Cuánto de más estima sois vosotros que las aves?
quis autem vestrum cogitando potest adicere ad staturam suam cubitum unum
¿Y quién de vosotros podrá con afán añadir á su estatura un codo?
si ergo neque quod minimum est potestis quid de ceteris solliciti estis
Pues si no podéis aun lo que es menos, ¿para qué estaréis afanosos de lo demás?
considerate lilia quomodo crescunt non laborant non nent dico autem vobis nec Salomon in omni gloria sua vestiebatur sicut unum ex istis
Considerad los lirios, cómo crecen: no labran, ni hilan; y os digo, que ni Salomón con toda su gloria se vistió como uno de ellos.
si autem faenum quod hodie in agro est et cras in clibanum mittitur Deus sic vestit quanto magis vos pusillae fidei
Y si así viste Dios á la hierba, que hoy está en el campo, y mañana es echada en el horno; ¿cuánto más á vosotros, hombres de poca fe?
et vos nolite quaerere quid manducetis aut quid bibatis et nolite in sublime tolli
Vosotros, pues, no procuréis qué hayáis de comer, ó qué hayáis de beber: ni estéis en ansiosa perplejidad.
haec enim omnia gentes mundi quaerunt Pater autem vester scit quoniam his indigetis
Porque todas estas cosas buscan las gentes del mundo; que vuestro Padre sabe que necesitáis estas cosas.
verumtamen quaerite regnum Dei et haec omnia adicientur vobis
Mas procurad el reino de Dios, y todas estas cosas os serán añadidas.
nolite timere pusillus grex quia conplacuit Patri vestro dare vobis regnum
No temáis, manada pequeña; porque al Padre ha placido daros el reino.
vendite quae possidetis et date elemosynam facite vobis sacculos qui non veterescunt thesaurum non deficientem in caelis quo fur non adpropiat neque tinea corrumpit
Vended lo que poseéis, y dad limosna; haceos bolsas que no se envejecen, tesoro en los cielos que nunca falta; donde ladrón no llega, ni polilla corrompe.
ubi enim thesaurus vester est ibi et cor vestrum erit
Porque donde está vuestro tesoro, allí también estará vuestro corazón.
sint lumbi vestri praecincti et lucernae ardentes
Estén ceñidos vuestros lomos, y vuestras antorchas encendidas;
et vos similes hominibus expectantibus dominum suum quando revertatur a nuptiis ut cum venerit et pulsaverit confestim aperiant ei
Y vosotros semejantes á hombres que esperan cuando su señor ha de volver de las bodas; para que cuando viniere, y llamare, luego le abran.
beati servi illi quos cum venerit dominus invenerit vigilantes amen dico vobis quod praecinget se et faciet illos discumbere et transiens ministrabit illis
Bienaventurados aquellos siervos, á los cuales cuando el Señor viniere, hallare velando: de cierto os digo, que se ceñirá, y hará que se sienten á la mesa, y pasando les servirá.
et si venerit in secunda vigilia et si in tertia vigilia venerit et ita invenerit beati sunt servi illi
Y aunque venga á la segunda vigilia, y aunque venga á la tercera vigilia, y los hallare así, bienaventurados son los tales siervos.
hoc autem scitote quia si sciret pater familias qua hora fur veniret vigilaret utique et non sineret perfodiri domum suam
Esto empero sabed, que si supiese el padre de familia á qué hora había de venir el ladrón, velaría ciertamente, y no dejaría minar su casa.
et vos estote parati quia qua hora non putatis Filius hominis venit
Vosotros pues también, estad apercibidos; porque á la hora que no pensáis, el Hijo del hombre vendrá.
ait autem ei Petrus Domine ad nos dicis hanc parabolam an et ad omnes
Entonces Pedro le dijo: Señor, ¿dices esta parábola á nosotros, ó también á todos?
dixit autem Dominus quis putas est fidelis dispensator et prudens quem constituet dominus super familiam suam ut det illis in tempore tritici mensuram
Y dijo el Señor: ¿Quién es el mayordomo fiel y prudente, al cual el señor pondrá sobre su familia, para que á tiempo les dé su ración?
beatus ille servus quem cum venerit dominus invenerit ita facientem
Bienaventurado aquel siervo, al cual, cuando el señor viniere, hallare haciendo así.
vere dico vobis quia supra omnia quae possidet constituet illum
En verdad os digo, que él le pondrá sobre todos sus bienes.
quod si dixerit servus ille in corde suo moram facit dominus meus venire et coeperit percutere pueros et ancillas et edere et bibere et inebriari
Mas si el tal siervo dijere en su corazón: Mi señor tarda en venir: y comenzare á herir á los siervos y á las criadas, y á comer y á beber y á embriagarse;
veniet dominus servi illius in die qua non sperat et hora qua nescit et dividet eum partemque eius cum infidelibus ponet
Vendrá el señor de aquel siervo el día que no espera, y á la hora que no sabe, y le apartará, y pondrá su parte con los infieles.
ille autem servus qui cognovit voluntatem domini sui et non praeparavit et non fecit secundum voluntatem eius vapulabit multas
Porque el siervo que entendió la voluntad de su señor, y no se apercibió, ni hizo conforme á su voluntad, será azotado mucho.
qui autem non cognovit et fecit digna plagis vapulabit paucis omni autem cui multum datum est multum quaeretur ab eo et cui commendaverunt multum plus petent ab eo
Mas el que no entendió, é hizo cosas dignas de azotes, será azotado poco: porque á cualquiera que fué dado mucho, mucho será vuelto á demandar de él; y al que encomendaron mucho, más le será pedido.
ignem veni mittere in terram et quid volo si accendatur
Fuego vine á meter en la tierra: ¿y qué quiero, si ya está encendido?
baptisma autem habeo baptizari et quomodo coartor usque dum perficiatur
Empero de bautismo me es necesario ser bautizado: y ¡cómo me angustio hasta que sea cumplido!
putatis quia pacem veni dare in terram non dico vobis sed separationem
¿Pensáis que he venido á la tierra á dar paz? No, os digo; mas disensión.
erunt enim ex hoc quinque in domo una divisi tres in duo et duo in tres
Porque estarán de aquí adelante cinco en una casa divididos; tres contra dos, y dos contra tres.
dividentur pater in filium et filius in patrem suum mater in filiam et filia in matrem socrus in nurum suam et nurus in socrum suam
El padre estará dividido contra el hijo, y el hijo contra el padre; la madre contra la hija, y la hija contra la madre; la suegra contra su nuera, y la nuera contra su suegra.
dicebat autem et ad turbas cum videritis nubem orientem ab occasu statim dicitis nimbus venit et ita fit
Y decía también á las gentes: Cuando veis la nube que sale del poniente, luego decís: Agua viene; y es así.
et cum austrum flantem dicitis quia aestus erit et fit
Y cuando sopla el austro, decís: Habrá calor; y lo hay.
hypocritae faciem terrae et caeli nostis probare hoc autem tempus quomodo non probatis
¡Hipócritas! Sabéis examinar la faz del cielo y de la tierra; ¿y cómo no reconocéis este tiempo?
quid autem et a vobis ipsis non iudicatis quod iustum est
¿Y por qué aun de vosotros mismos no juzgáis lo que es justo?
cum autem vadis cum adversario tuo ad principem in via da operam liberari ab illo ne forte trahat te apud iudicem et iudex tradat te exactori et exactor mittat te in carcerem
Pues cuando vas al magistrado con tu adversario, procura en el camino librarte de él; porque no te arrastre al juez, y el juez te entregue al alguacil, y el alguacil te meta en la cárcel.
dico tibi non exies inde donec etiam novissimum minutum reddas
Te digo que no saldrás de allá, hasta que hayas pagado hasta el último maravedí.