Proverbs 22

melius est nomen bonum quam divitiae multae super argentum et aurum gratia bona

Lepsze jest dobre imię, niż bogactwa wielkie; a przyjaźń lepsza, niż srebro i złoto.

dives et pauper obviaverunt sibi utriusque operator est Dominus

Bogaty i ubogi spotkali się z sobą; ale Pan jest obydwóch stworzycielem.

callidus vidit malum et abscondit se innocens pertransiit et adflictus est damno

Ostrożny widząc złe ukrywa się; ale prostacy wprost idąc wpadają w szkodę.

finis modestiae timor Domini divitiae et gloria et vita

Pokory i bojaźni Pańskiej nagrodą jest bogactwo, i sława i żywot.

arma et gladii in via perversi custos animae suae longe recedit ab eis

Ciernie i sidła są na drodze przewrotnego; kto strzeże duszy swej, oddala się od nich.

proverbium est adulescens iuxta viam suam etiam cum senuerit non recedet ab ea

Ćwicz młodego według potrzeby drogi jego; bo gdy się zstarzeje, nie odstąpi od niej.

dives pauperibus imperat et qui accipit mutuum servus est fenerantis

Bogaty nad ubogimi panuje; ale ten, co pożycza, sługą bywa tego, który mu pożycza.

qui seminat iniquitatem metet mala et virga irae suae consummabitur

Kto sieje nieprawość, żąć będzie utrapienie, a rózga gniewu jego ustanie.

qui pronus est ad misericordiam benedicetur de panibus enim suis dedit pauperi

Oko dobrotliwe, toć będzie ubłogosławione; bo udziela chleba swego ubogiemu.

eice derisorem et exibit cum eo iurgium cessabuntque causae et contumeliae

Wyrzuć naśmiewcę, a ustanie zwada; owszem uspokoi się swar i pohańbienie.

qui diligit cordis munditiam propter gratiam labiorum suorum habebit amicum regem

Kto miłuje czystość serca, a jest wdzięczność w wargach jego, temu król przyjacielem będzie.

oculi Domini custodiunt scientiam et subplantantur verba iniqui

Oczy Pańskie strzegą umiejętności; ale przedsięwzięcia przewrotnego podwraca.

dicit piger leo foris in medio platearum occidendus sum

Leniwiec mówi: Lew na dworzu, w pośród ulicy bym był zabity.

fovea profunda os alienae cui iratus est Dominus incidet in eam

Usta obcych niewiast są dół głęboki; na kogo się Pan gniewa, wpadnie tam.

stultitia conligata est in corde pueri et virga disciplinae fugabit eam

Głupstwo przywiązane jest do serca młodego; ale rózga karności oddali je od niego.

qui calumniatur pauperem ut augeat divitias suas dabit ipse ditiori et egebit

Kto ciemięży ubogiego, aby sobie przysporzył, także kto daje bogatemu: pewnie zubożeje.

inclina aurem tuam et audi verba sapientium adpone autem cor ad doctrinam meam

Nakłoń ucha twego, a słuchaj słów mądrych, a serce twoje przyłóż ku nauce mojej;

quae pulchra erit tibi cum servaveris eam in ventre tuo et redundabit in labiis tuis

Boć to będzie uciechą, gdy je zachowasz w sercu twojem, gdy będą społem sporządzone w wargach twoich;

ut sit in Domino fiducia tua unde et ostendi eam tibi hodie

Aby było w Panu ufanie twoje; oznajmujęć to dziś, a ty tak czyń.

ecce descripsi eam tibi tripliciter in cogitationibus et scientia

Izalim ci nie napisał znamienitych rzeczy z strony rad i umiejętności,

ut ostenderem tibi firmitatem et eloquia veritatis respondere ex his illi qui misit te

Abym ci do wiadomości podał pewność powieści prawdziwych, abyś umiał odnosić słowa prawdy tym, którzy cię posłali.

non facias violentiam pauperi quia pauper est neque conteras egenum in porta

Nie odzieraj nędznego, przeto że nędzny jest; ani ubogiego w bramie uciskaj.

quia Dominus iudicabit causam eius et configet eos qui confixerint animam eius

Albowiem Pan się podejmie sprawy ich, i wydrze duszę tym, którzy im wydzierają.

noli esse amicus homini iracundo neque ambules cum viro furioso

Nie bądź przyjacielem gniewliwemu, a z mężem popędliwym nie obcuj,

ne forte discas semitas eius et sumas scandalum animae tuae

Byś snać nie przywykł ścieszkom jego, a nie włożył sidła na duszę swoję.

noli esse cum his qui defigunt manus suas et qui vades se offerunt pro debitis

Nie bywaj między tymi, którzy ręczą; ani między rękojmiami za długi;

si enim non habes unde restituas quid causae est ut tollat operimentum de cubili tuo

Bo jeźlibyś nie miał czem zapłacić, przeczżeby kto miał brać pościel twoją pod tobą?

ne transgrediaris terminos antiquos quos posuerunt patres tui

Nie przenoś starej granicy, którą uczynili ojcowie twoi.

vidisti virum velocem in opere suo coram regibus stabit nec erit ante ignobiles

Widziałżeś męża rątszego w sprawach swoich? Takowyć przed królami staje, a nie staje przed podłymi.