Proverbs 22

Προτιμοτερον ονομα καλον παρα πλουτη μεγαλα, χαρις αγαθη παρα αργυριον και χρυσιον.

Lepsze jest dobre imię, niż bogactwa wielkie; a przyjaźń lepsza, niż srebro i złoto.

Πλουσιος και πτωχος συναπαντωνται ο Κυριος ειναι ο Ποιητης αμφοτερων τουτων.

Bogaty i ubogi spotkali się z sobą; ale Pan jest obydwóch stworzycielem.

Ο φρονιμος προβλεπει το κακον και κρυπτεται οι αφρονες ομως προχωρουσι και τιμωρουνται.

Ostrożny widząc złe ukrywa się; ale prostacy wprost idąc wpadają w szkodę.

Η αμοιβη της ταπεινωσεως και του φοβου του Κυριου ειναι πλουτος και δοξα και ζωη.

Pokory i bojaźni Pańskiej nagrodą jest bogactwo, i sława i żywot.

Τριβολοι και παγιδες ειναι εν τη οδω του σκολιου οστις φυλαττει την ψυχην αυτου, θελει εισθαι μακραν απ αυτων.

Ciernie i sidła są na drodze przewrotnego; kto strzeże duszy swej, oddala się od nich.

Διδαξον το παιδιον εν αρχη της οδου αυτου και δεν θελει απομακρυνθη απ αυτης ουδε οταν γηραση.

Ćwicz młodego według potrzeby drogi jego; bo gdy się zstarzeje, nie odstąpi od niej.

Ο πλουσιος εξουσιαζει τους πτωχους και ο δανειζομενος ειναι δουλος του δανειζοντος.

Bogaty nad ubogimi panuje; ale ten, co pożycza, sługą bywa tego, który mu pożycza.

Ο σπειρων ανομιαν θελει θερισει συμφορας και η ραβδος της υβρεως αυτου θελει εκλειψει.

Kto sieje nieprawość, żąć będzie utrapienie, a rózga gniewu jego ustanie.

Ο εχων ομμα αγαθον θελει ευλογηθη διοτι διδει εκ του αρτου αυτου εις τον πτωχον.

Oko dobrotliwe, toć będzie ubłogosławione; bo udziela chleba swego ubogiemu.

Εκδιωξον τον χλευαστην και θελει συνεξελθει η φιλονεικια, και η ερις και η υβρις θελουσι παυσει.

Wyrzuć naśmiewcę, a ustanie zwada; owszem uspokoi się swar i pohańbienie.

Οστις αγαπα την καθαροτητα της καρδιας, δια την χαριν των χειλεων αυτου ο βασιλευς θελει εισθαι φιλος αυτου.

Kto miłuje czystość serca, a jest wdzięczność w wargach jego, temu król przyjacielem będzie.

Οι οφθαλμοι του Κυριου περιφρουρουσι την γνωσιν ανατρεπει δε τας υποθεσεις του παρανομου.

Oczy Pańskie strzegą umiejętności; ale przedsięwzięcia przewrotnego podwraca.

Ο οκνηρος λεγει, Λεων ειναι εξω εν τω μεσω των πλατειων θελω φονευθη.

Leniwiec mówi: Lew na dworzu, w pośród ulicy bym był zabity.

Στομα γυναικος αλλοτριας ειναι λακκος βαθυς ο μισουμενος υπο Κυριου θελει εμπεσει εις αυτον.

Usta obcych niewiast są dół głęboki; na kogo się Pan gniewa, wpadnie tam.

Η ανοησια ειναι συνδεδεμενη μετα της καρδιας του παιδιου η ραβδος της παιδειας θελει αποχωρισει αυτην απ αυτου.

Głupstwo przywiązane jest do serca młodego; ale rózga karności oddali je od niego.

Οστις καταθλιβει τον πτωχον δια να αυξηση τα πλουτη αυτου, και οστις διδει εις τον πλουσιον, θελει ελθει βεβαιως εις ενδειαν.

Kto ciemięży ubogiego, aby sobie przysporzył, także kto daje bogatemu: pewnie zubożeje.

Κλινον το ωτιον σου και ακουε τους λογους των σοφων, και προσκολλησον την καρδιαν σου εις την γνωσιν μου

Nakłoń ucha twego, a słuchaj słów mądrych, a serce twoje przyłóż ku nauce mojej;

διοτι ειναι τερπνοι, εαν φυλαττη αυτους εν τη καρδια σου και θελουσι συναρμοζεσθαι ομου επι των χειλεων σου.

Boć to będzie uciechą, gdy je zachowasz w sercu twojem, gdy będą społem sporządzone w wargach twoich;

Δια να ηναι το θαρρος σου επι τον Κυριον, εδιδαξα ταυτα εις σε την ημεραν ταυτην, μαλιστα εις σε.

Aby było w Panu ufanie twoje; oznajmujęć to dziś, a ty tak czyń.

Δεν εγραψα εις σε πολλακις δια συμβουλων και γνωσεων,

Izalim ci nie napisał znamienitych rzeczy z strony rad i umiejętności,

δια να σε καμω να γνωρισης την βεβαιοτητα των λογων της αληθειας, ωστε να αποκρινησαι λογους αληθειας προς τους εξαποστελλοντας σε;

Abym ci do wiadomości podał pewność powieści prawdziwych, abyś umiał odnosić słowa prawdy tym, którzy cię posłali.

Μη γυμνονης τον πτωχον, διοτι ειναι πτωχος μηδε καταθλιβε εις την πυλην τον δυστυχουντα

Nie odzieraj nędznego, przeto że nędzny jest; ani ubogiego w bramie uciskaj.

διοτι ο Κυριος θελει εκδικασει την δικην αυτων και θελει γυμνωσει την ψυχην των γυμνωσαντων αυτους.

Albowiem Pan się podejmie sprawy ich, i wydrze duszę tym, którzy im wydzierają.

Μη καμνε φιλιαν μετα ανθρωπου θυμωδους και μετα ανθρωπου οργιλου μη συμπεριπατει

Nie bądź przyjacielem gniewliwemu, a z mężem popędliwym nie obcuj,

μηποτε μαθης τας οδους αυτου, και λαβης παγιδα εις την ψυχην σου.

Byś snać nie przywykł ścieszkom jego, a nie włożył sidła na duszę swoję.

Μη εσο εκ των διδοντων χειρα, εκ των εγγυωμενων δια χρεη.

Nie bywaj między tymi, którzy ręczą; ani między rękojmiami za długi;

Εαν δεν εχης ποθεν να πληρωσης, δια τι να παρωσι την κλινην σου υποκατωθεν σου;

Bo jeźlibyś nie miał czem zapłacić, przeczżeby kto miał brać pościel twoją pod tobą?

Μη μετακινει ορια αρχαια, τα οποια εθεσαν οι πατερες σου.

Nie przenoś starej granicy, którą uczynili ojcowie twoi.

Ειδες ανθρωπον επιτηδειον εις τα εργα αυτου; αυτος θελει παρασταθη ενωπιον βασιλεων δεν θελει παρασταθη ενωπιον ουτιδανων.

Widziałżeś męża rątszego w sprawach swoich? Takowyć przed królami staje, a nie staje przed podłymi.