Proverbs 22

İyi ad büyük servetten, Saygınlık gümüş ve altından yeğdir.

نیکنامی از ثروت هنگفت بهتر است و محبوبیت از طلا و نقره.

Zenginle yoksulun ortak yönü şu: Her ikisini de RAB yarattı.

فقیر و ثروتمند یک وجه مشترک دارند: هردوی آنها را خداوند آفریده است.

İhtiyatlı kişi tehlikeyi görünce saklanır, Bönse öne atılır ve zarar görür.

شخص باهوش خطر را می‌بیند و از آن دوری می‌کند، امّا آدم نادان به سوی آن می‌رود و خود را گرفتار می‌سازد.

Alçakgönüllülüğün ve RAB korkusunun ödülü, Zenginlik, onur ve yaşamdır.

نتیجهٔ فروتنی و اطاعت از خداوند، ثروت و احترام و عمر طولانی است.

Kötünün yolu diken ve tuzakla doludur. Canını korumak isteyen bunlardan uzak durur.

راه شریران پر از خارها و دامهاست. اگر جان خود را دوست داری از رفتن به آن راه خودداری کن.

Çocuğu tutması gereken yola göre yetiştir, Yaşlandığında o yoldan ayrılmaz.

کودک را در راهی که باید برود، تربیت نما و او تا آخر عمر از آن منحرف نخواهد شد.

Zengin yoksullara egemen olur, Borç alan borç verenin kulu olur.

فقیر، اسیر ثروتمند است و کسی‌که قرض می‌گیرد، غلام قرض‌دهنده.

Fesat eken dert biçer, Gazabının değneği yok olur.

هر که ظلم بکارد، همان را درو خواهد کرد و قدرتش درهم خواهد شکست.

Cömert olan kutsanır, Çünkü yemeğini yoksullarla paylaşır.

شخص سخاوتمند برکت خواهد یافت، چون خوراک خود را با فقرا تقسیم می‌کند.

Alaycıyı kov, kavga biter; Çekişme ve aşağılamalar da sona erer.

شخص مسخره‌کننده را بیرون انداز تا دشمنی و کشمکش و فحاشی خاتمه یابد.

Yürek temizliğini ve güzel sözleri seven, Kralın dostluğunu kazanır.

کسی‌که قلب پاک و کلام دلنشین را دوست داشته باشد، حتّی پادشاه هم او را دوست خواهد داشت.

RAB bilgiyi gözetip korur, Hainin sözlerini ise altüst eder.

خداوند حافظ راستی است و سخنان دروغ را باطل می‌سازد.

Tembel der ki, “Dışarda aslan var, Sokağa çıksam beni parçalar.”

آدم تنبل در خانه می‌ماند و می‌گوید: «اگر بیرون بروم، شیر مرا خواهد خورد.»

Sokak kadınının ağzı dipsiz çukur gibidir, RAB’bin gazabına uğrayan oraya düşer.

سخنان زن بدکار مانند یک دام، خطرناک است و هرکسی که مورد غضب خداوند باشد، در آن گرفتار می‌شود.

Akılsızlık çocuğun öz yapısındadır, Değnekle terbiye edilirse akılsızlıktan uzaklaşır.

حماقت در وجود کودک نهفته است، امّا تنبیه آن را از او بیرون می‌کند.

Servetini büyütmek için yoksulu ezenle Zengine armağan verenin sonu yoksulluktur.

کسی‌که به‌خاطر نفع خود به فقرا ظلم کند و به ثروتمندان هدیه بدهد، سرانجام گرفتار فقر خواهد شد.

Kulak ver, bilgelerin sözlerini dinle, Öğrettiğimi zihnine işle.

به سخنان مردان حکیم که به تو یاد می‌دهم، گوش بده و آنها را یاد بگیر،

Sözlerimi yüreğinde saklarsan mutlu olursun, Onlar hep hazır olsun dudaklarında.

زیرا یادآوری و بیان آنها تو را شادمان می‌سازد.

RAB’be güvenmen için Bugün bunları sana, evet sana da bildiriyorum.

این سخنان را امروز به تو تعلیم می‌دهم تا اعتماد تو بر خداوند باشد.

Senin için otuz söz yazdım, Bilgi ve öğüt sözleri...

من این سی مَثَل را که پر از حکمت و نصیحت است، برای تو نوشته‌ام

Öyle ki, güvenilir, doğru sözleri bilesin, Böylece seni gönderene güvenilir yanıt verebilesin.

تا حقیقت را همان‌طور که هست به تو یاد بدهم و تو نیز آن را به کسانی‌که از تو می‌پرسند، تعلیم دهی.

Yoksulu, yoksul olduğu için soymaya kalkma, Düşkünü mahkemede ezme.

به شخص فقیری که پشتیبانی ندارد، ظلم نکن و حق بیچارگان را در دادگاه پایمال نساز.

Çünkü onların davasını RAB yüklenecek Ve onları soyanların canını alacak.

زیرا خداوند به داد آنها می‌رسد و کسانی را که به آنها ظلم کرده‌اند، به سزای کارهایشان می‌رساند.

Huysuz kişiyle arkadaşlık etme; Tez öfkelenenle yola çıkma.

با اشخاص تندخو که زود خشمگین می‌شوند معاشرت نکن،

Yoksa onun yollarına alışır, Kendini tuzağa düşmüş bulursun.

مبادا تو نیز مانند آنها شوی و زندگی خود را تباه کنی.

El sıkışıp Başkasının borcuna kefil olmaktan kaçın.

ضامن کسی نشو و تعهّد نکن که او قرض خود را ادا خواهد کرد،

Ödeyecek paran olmazsa, Altındaki döşeğe bile el koyarlar.

زیرا اگر مجبور به پرداخت قرض او شوی و نتوانی آن را بپردازی، رختخوابت را از زیرت بیرون می‌کشند.

Atalarının belirlediği Eski sınır taşlarının yerini değiştirme.

حدود زمین خود را که اجدادت از قدیم تعیین کرده‌اند، به نفع خود تغییر نده.

İşinde usta birini görüyor musun? Öylesi sıradan kişilere değil, Krallara bile hizmet eder.

آیا شخصی را که در کار خود مهارت دارد، می‌بینی؟ او نزد مردمِ عادی باقی نخواهد ماند، بلکه در حضور پادشاهان خدمت خواهد کرد.