Proverbs 25

Teć są przypowieści Salomonowe, które zebrali mężowie Ezechyjasza, króla Judzkiego.

haec quoque parabolae Salomonis quas transtulerunt viri Ezechiae regis Iuda

Sława to Boża, taić sprawę; ale sława królów, wywiadywać się rzeczy.

gloria Dei celare verbum et gloria regum investigare sermonem

Wysokość niebios, i głębokość ziemi, i serce królów nie są doścignione.

caelum sursum et terra deorsum et cor regum inscrutabile

Odejm zużelicę od srebra, a wynijdzie odlewającemu naczynie kosztowne.

aufer robiginem de argento et egredietur vas purissimum

Odejm niezbożnika od oblicza królewskiego, a umocni się w sprawiedliwości stolica jego.

aufer impietatem de vultu regis et firmabitur iustitia thronus eius

Nie udawaj się za zacnego przed królem, a na miejscu wielmożnych nie stawaj;

ne gloriosus appareas coram rege et in loco magnorum ne steteris

Bo lepiej jest, iż ci rzeką: Postąp sam: a niżeliby cię zniżyć miano przed księciem; co widują oczy twoje.

melius est enim ut dicatur tibi ascende huc quam ut humilieris coram principe

Nie pokwapiaj się do swaru, byś snać na ostatek nie wiedział, co masz czynić, gdyby cię zawstydził bliźni twój.

quae viderunt oculi tui ne proferas in iurgio cito ne postea emendare non possis cum dehonestaveris amicum tuum

Prowadź do końca sprawę swoję z przyjacielem twoim, a tajemnicy drugiego nie objawiaj;

causam tuam tracta cum amico tuo et secretum extraneo non reveles

By cię snać nie zelżył ten, co cię słucha, a niesława twoja zostałaby na tobie.

ne forte insultet tibi cum audierit et exprobrare non cesset

Jakie jest jabłko złote z wyrzezaniem srebrnem, takieć jest słowo do rzeczy powiedziane.

mala aurea in lectis argenteis qui loquitur verbum in tempore suo

Ten, który mądrze napomina, jest u tego, co słucha, jako nausznica złota, i klejnot z szczerego złota.

inauris aurea et margaritum fulgens qui arguit sapientem et aurem oboedientem

Jako zimno śnieżne czasu żniwa: tak poseł wierny tym, którzy go posyłają; bo dusze panów swych ochładza.

sicut frigus nivis in die messis ita legatus fidelis ei qui misit eum animam illius requiescere facit

Człowiek, który się chlubi darem zmyślonym, jest jako wiatr i obłoki bez deszczu.

nubes et ventus et pluviae non sequentes vir gloriosus et promissa non conplens

Książę cierpliwością bywa zmiękczony, a język łagodny kości łamie.

patientia lenietur princeps et lingua mollis confringet duritiam

Znajdzieszli miód, jedzże, ileć potrzeba, by snać objadłszy się go nie zwrócił.

mel invenisti comede quod sufficit tibi ne forte saturatus evomas illud

Powściągnij nogę twoję od domu bliźniego twego, by snać będąc ciebie syt, nie miał cię w nienawiści.

subtrahe pedem tuum de domo proximi tui nequando satiatus oderit te

Każdy, kto mówi fałszywe świadectwo przeciw bliźniemu swemu, jest jako młot, i miecz, i strzała ostra.

iaculum et gladius et sagitta acuta homo qui loquitur contra proximum suum testimonium falsum

Ufność w człowieku przewrotnym jest w dzień ucisku jako ząb wyłamany i noga wywiniona.

dens putridus et pes lapsus qui sperat super infideli in die angustiae

Jako ten, który zewłoczy odzienie czasu zimy, albo leje ocet na saletrę, taki jest ten, który śpiewa pieśni sercu smutnemu.

et amittit pallium in die frigoris acetum in nitro et qui cantat carmina cordi pessimo

Jeźliżeby łaknął ten, co cię nienawidzi, nakarm go chlebem; a jeźliby pragnął, daj mu się napić wody;

si esurierit inimicus tuus ciba illum et si sitierit da ei aquam bibere

Bo węgle rozpalone zgromadzisz na głowę jego, a Pan ci nagrodzi.

prunam enim congregabis super caput eius et Dominus reddet tibi

Jako wiatr północny deszcz przynosi: tak przynosi twarz gniewliwą język uszczypliwy.

ventus aquilo dissipat pluvias et facies tristis linguam detrahentem

Lepiej mieszkać w kącie pod dachem, niżeli z żoną swarliwą w domu przestronnym.

melius est sedere in angulo domatis quam cum muliere litigiosa et in domo communi

Jako woda chłodna duszy pragnącej: tak wieść dobra z ziemi dalekiej.

aqua frigida animae sitienti et nuntius bonus de terra longinqua

Jako źródło nogami pomącone, albo zdrój zepsuty: tak sprawiedliwy, który upada przed niezbożnym.

fons turbatus pede et vena corrupta iustus cadens coram impio

Jako jeść wiele miodu nie jest rzecz dobra: tak szukanie własnej sławy jest niesławne.

sicut qui mel multum comedit non est ei bonum sic qui scrutator est maiestatis opprimitur gloria

Mąż, który nie ma mocy nad duchem swoim, jest jako miasto rozwalone bez muru.

sicut urbs patens et absque murorum ambitu ita vir qui non potest in loquendo cohibere spiritum suum