Proverbs 22

Lepsze jest dobre imię, niż bogactwa wielkie; a przyjaźń lepsza, niż srebro i złoto.

La réputation est préférable à de grandes richesses, Et la grâce vaut mieux que l'argent et que l'or.

Bogaty i ubogi spotkali się z sobą; ale Pan jest obydwóch stworzycielem.

Le riche et le pauvre se rencontrent; C'est l'Eternel qui les a faits l'un et l'autre.

Ostrożny widząc złe ukrywa się; ale prostacy wprost idąc wpadają w szkodę.

L'homme prudent voit le mal et se cache, Mais les simples avancent et sont punis.

Pokory i bojaźni Pańskiej nagrodą jest bogactwo, i sława i żywot.

Le fruit de l'humilité, de la crainte de l'Eternel, C'est la richesse, la gloire et la vie.

Ciernie i sidła są na drodze przewrotnego; kto strzeże duszy swej, oddala się od nich.

Des épines, des pièges sont sur la voie de l'homme pervers; Celui qui garde son âme s'en éloigne.

Ćwicz młodego według potrzeby drogi jego; bo gdy się zstarzeje, nie odstąpi od niej.

Instruis l'enfant selon la voie qu'il doit suivre; Et quand il sera vieux, il ne s'en détournera pas.

Bogaty nad ubogimi panuje; ale ten, co pożycza, sługą bywa tego, który mu pożycza.

Le riche domine sur les pauvres, Et celui qui emprunte est l'esclave de celui qui prête.

Kto sieje nieprawość, żąć będzie utrapienie, a rózga gniewu jego ustanie.

Celui qui sème l'iniquité moissonne l'iniquité, Et la verge de sa fureur disparaît.

Oko dobrotliwe, toć będzie ubłogosławione; bo udziela chleba swego ubogiemu.

L'homme dont le regard est bienveillant sera béni, Parce qu'il donne de son pain au pauvre.

Wyrzuć naśmiewcę, a ustanie zwada; owszem uspokoi się swar i pohańbienie.

Chasse le moqueur, et la querelle prendra fin; Les disputes et les outrages cesseront.

Kto miłuje czystość serca, a jest wdzięczność w wargach jego, temu król przyjacielem będzie.

Celui qui aime la pureté du coeur, Et qui a la grâce sur les lèvres, a le roi pour ami.

Oczy Pańskie strzegą umiejętności; ale przedsięwzięcia przewrotnego podwraca.

Les yeux de l'Eternel gardent la science, Mais il confond les paroles du perfide.

Leniwiec mówi: Lew na dworzu, w pośród ulicy bym był zabity.

Le paresseux dit: Il y a un lion dehors! Je serai tué dans les rues!

Usta obcych niewiast są dół głęboki; na kogo się Pan gniewa, wpadnie tam.

La bouche des étrangères est une fosse profonde; Celui contre qui l'Eternel est irrité y tombera.

Głupstwo przywiązane jest do serca młodego; ale rózga karności oddali je od niego.

La folie est attachée au coeur de l'enfant; La verge de la correction l'éloignera de lui.

Kto ciemięży ubogiego, aby sobie przysporzył, także kto daje bogatemu: pewnie zubożeje.

Opprimer le pauvre pour augmenter son bien, C'est donner au riche pour n'arriver qu'à la disette.

Nakłoń ucha twego, a słuchaj słów mądrych, a serce twoje przyłóż ku nauce mojej;

Prête l'oreille, et écoute les paroles des sages; Applique ton coeur à ma science.

Boć to będzie uciechą, gdy je zachowasz w sercu twojem, gdy będą społem sporządzone w wargach twoich;

Car il est bon que tu les gardes au dedans de toi, Et qu'elles soient toutes présentes sur tes lèvres.

Aby było w Panu ufanie twoje; oznajmujęć to dziś, a ty tak czyń.

Afin que ta confiance repose sur l'Eternel, Je veux t'instruire aujourd'hui, oui, toi.

Izalim ci nie napisał znamienitych rzeczy z strony rad i umiejętności,

N'ai-je pas déjà pour toi mis par écrit Des conseils et des réflexions,

Abym ci do wiadomości podał pewność powieści prawdziwych, abyś umiał odnosić słowa prawdy tym, którzy cię posłali.

Pour t'enseigner des choses sûres, des paroles vraies, Afin que tu répondes par des paroles vraies à celui qui t'envoie?

Nie odzieraj nędznego, przeto że nędzny jest; ani ubogiego w bramie uciskaj.

Ne dépouille pas le pauvre, parce qu'il est pauvre, Et n'opprime pas le malheureux à la porte;

Albowiem Pan się podejmie sprawy ich, i wydrze duszę tym, którzy im wydzierają.

Car l'Eternel défendra leur cause, Et il ôtera la vie à ceux qui les auront dépouillés.

Nie bądź przyjacielem gniewliwemu, a z mężem popędliwym nie obcuj,

Ne fréquente pas l'homme colère, Ne va pas avec l'homme violent,

Byś snać nie przywykł ścieszkom jego, a nie włożył sidła na duszę swoję.

De peur que tu ne t'habitues à ses sentiers, Et qu'ils ne deviennent un piège pour ton âme.

Nie bywaj między tymi, którzy ręczą; ani między rękojmiami za długi;

Ne sois pas parmi ceux qui prennent des engagements, Parmi ceux qui cautionnent pour des dettes;

Bo jeźlibyś nie miał czem zapłacić, przeczżeby kto miał brać pościel twoją pod tobą?

Si tu n'as pas de quoi payer, Pourquoi voudrais-tu qu'on enlève ton lit de dessous toi?

Nie przenoś starej granicy, którą uczynili ojcowie twoi.

Ne déplace pas la borne ancienne, Que tes pères ont posée.

Widziałżeś męża rątszego w sprawach swoich? Takowyć przed królami staje, a nie staje przed podłymi.

Si tu vois un homme habile dans son ouvrage, Il se tient auprès des rois; Il ne se tient pas auprès des gens obscurs.