Proverbs 22

Engari te ingoa pai e whiriwhiria rawatia i nga taonga nui, me te manakohanga aroha i te hiriwa, i te koura.
DE más estima es la buena fama que las muchas riquezas; Y la buena gracia más que la plata y el oro.
Ka tutataki te tangata taonga raua ko te rawakore; ko Ihowa te kaihanga o ratou katoa.
El rico y el pobre se encontraron: Á todos ellos hizo JEHOVÁ.
Ko te tangata tupato, ka kitea atu e ia te he, ka huna i a ia; ko nga kuware, haere tonu atu, mamae tonu atu.
El avisado ve el mal, y escóndese: Mas los simples pasan, y reciben el daño.
Ko te hua o te mahaki, a ko te wehi ki a Ihowa, he taonga, he honore, he ora.
Riquezas, y honra, y vida, Son la remuneración de la humildad y del temor de JEHOVÁ.
He tataramoa, he mahanga kei te ara o te whanoke; ko te tangata ia e tiaki ana i tona wairua, ka matara atu i ena.
Espinas y lazos hay en el camino del perverso: El que guarda su alma se alejará de ellos.
Whakatupuria ake te tamaiti i te ara e haere ai ia, a, ka kaumatua, e kore e mahue i a ia.
Instruye al niño en su carrera: Aun cuando fuere viejo no se apartará de ella.
E whakatakoto tikanga ana te tangata taonga mo nga rawakore; a, ko te tangata i te nama, hei pononga ia ma te tangata nana i whakatarewa mai.
El rico se enseñoreará de los pobres; Y el que toma prestado, siervo es del que empresta.
Ko te kairui o te kino, ka kokoti i te he: a ka kahore noa iho te patu o tona riri.
El que sembrare iniquidad, iniquidad segará: Y consumiráse la vara de su ira.
Ko te kanohi ohaoha, ka manaakitia tera; e hoatu ana hoki e ia tetahi wahi o tana taro ma te rawakore.
El ojo misericordioso será bendito, Porque dió de su pan al indigente.
Peia atu te tangata whakahi, a ka riro te ngangare; ka mutu ano hoki te totohe me te whakahawea.
Echa fuera al escarnecedor, y saldrá la contienda, Y cesará el pleito y la afrenta.
Ko te tangata e matenui ana ki te ngakau ma, ko te kingi he hoa mona, mo te ahuareka o ona ngutu.
El que ama la limpieza de corazón, Por la gracia de sus labios su amigo será el rey.
Ma nga kanohi o Ihowa e tiaki te tangata whai matauranga, e whakataka ana hoki e ia nga kupu a te tangata kopeka.
Los ojos de JEHOVÁ miran por la ciencia; Mas él trastorna las cosas de los prevaricadores.
E mea ana te mangere, He raiona kei waho: ka whakamatea ahau ki nga huarahi.
Dice el perezoso: El león está fuera; En mitad de las calles seré muerto.
He poka hohonu te mangai o nga wahine ke: ka taka ki roto ta Ihowa tangata e whakarihariha ai.
Sima profunda es la boca de las extrañas: Aquel contra el cual estuviere JEHOVÁ airado, caerá en ella.
Paihere rawa te wairangi ki roto ki te ngakau o te tamaiti; otiia ma te rakau o te whiu e pei kia matara atu i a ia.
La necedad está ligada en el corazón del muchacho; Mas la vara de la corrección la hará alejar de él.
Ko te tangata e tukino ana i te rawakore kia maha atu ai he taonga mana, me te tangata hoki e hoatu mea ana ki te tangata taonga, ka tutuki raua ki te muhore kau.
El que oprime al pobre para aumentarse él, Y que da al rico, ciertamente será pobre.
Anga mai tou taringa, whakarongo mai hoki ki nga kupu a te hunga whakaaro nui, kia tahuri mai hoki tou ngakau ki toku matauranga.
Inclina tu oído, y oye las palabras de los sabios, Y pon tu corazón á mi sabiduría:
He mea ahareka hoki, mehemea ka puritia e koe i roto i tou kopu, ki te u ngatahi raua ki runga ki ou ngutu;
Porque es cosa deleitable, si las guardares en tus entrañas; Y que juntamente sean ordenadas en tus labios.
Kia okioki ai koe ki a Ihowa, koia i whakakitea ai e ahau aua mea ki a koe i tenei ra, ki a koe na ano.
Para que tu confianza sea en JEHOVÁ, Te las he hecho saber hoy á ti también.
He teka ianei hira rawa nga mea kua tuhituhia atu nei e ahau ki a koe, he kupu ako, he kupu mohio;
¿No te he escrito tres veces En consejos y ciencia,
Kia mohio ai koe ki te tuturutanga o nga kupu o te pono, kia whakahokia ai e koe he kupu pono ki te hunga e ngare ana i a koe?
Para hacerte saber la certidumbre de las razones verdaderas, Para que puedas responder razones de verdad á los que á ti enviaren?
Kaua e pahuatia te rawakore, no te mea he rawakore ia, kaua hoki e whakatupuria kinotia te tangata iti i te kuwaha:
No robes al pobre, porque es pobre, Ni quebrantes en la puerta al afligido:
No te mea ka tohea e Ihowa ta ratou tohe, ka pahuatia ano hoki e ia te wairua o te hunga e pahua ana i a ratou.
Porque JEHOVÁ juzgará la causa de ellos, Y despojará el alma de aquellos que los despojaren.
Kaua e whakahoa ki te tangata pukuriri; kei haere tahi hoki koe i te tangata aritarita;
No te entrometas con el iracundo, Ni te acompañes con el hombre de enojos;
Kei akona e koe ona ara, a ka riro i a koe he mahanga mo tou wairua.
Porque no aprendas sus maneras, Y tomes lazo para tu alma.
Kei uru koe ki roto ki te hunga papaki ringa, ki nga kaiwhakakapi turanga ranei mo te moni tarewa:
No estés entre los que tocan la mano, Entre los que fían por deudas.
Ki te kahore au mea hei utu, hei aha i tangohia ai e ia tou moenga i raro i a koe?
Si no tuvieres para pagar, ¿Por qué han de quitar tu cama de debajo de ti?
Kaua e whakanekehia atu te rohe tawhito i whakatakotoria e ou matua.
No traspases el término antiguo Que pusieron tus padres.
Kei te kite ranei koe i tetahi tangata e uaua ana ki tana mahi? ka tu ia ki te aroaro o nga kingi; e kore ia e tu ki te aroaro o nga ware.
¿Has visto hombre solícito en su obra? delante de los reyes estará; No estará delante de los de baja suerte.