Proverbs 22

Nomo bona estas pli preferinda, ol granda riĉeco; Kaj bona estimo, ol arĝento kaj oro.
نیکنامی از ثروت هنگفت بهتر است و محبوبیت از طلا و نقره.
Riĉulo kaj malriĉulo renkontiĝas: Ilin ambaŭ kreis la Eternulo.
فقیر و ثروتمند یک وجه مشترک دارند: هردوی آنها را خداوند آفریده است.
Prudentulo antaŭvidas malbonon, kaj kaŝiĝas; Sed naivuloj antaŭenpaŝas, kaj difektiĝas.
شخص باهوش خطر را می‌بیند و از آن دوری می‌کند، امّا آدم نادان به سوی آن می‌رود و خود را گرفتار می‌سازد.
Por humileco kaj timo antaŭ la Eternulo Oni ricevas riĉecon kaj honoron kaj vivon.
نتیجهٔ فروتنی و اطاعت از خداوند، ثروت و احترام و عمر طولانی است.
Dornoj kaj retoj estas sur la vojo de malbonagulo; Kiu gardas sian animon, tiu malproksimiĝas de ili.
راه شریران پر از خارها و دامهاست. اگر جان خود را دوست داری از رفتن به آن راه خودداری کن.
Instruu knabon konforme al lia vojo, Kaj eĉ maljuniĝinte li ne dekliniĝos de ĝi.
کودک را در راهی که باید برود، تربیت نما و او تا آخر عمر از آن منحرف نخواهد شد.
Riĉulo regas super malriĉuloj, Kaj kiu prunteprenas, tiu estas sklavo de la pruntedoninto.
فقیر، اسیر ثروتمند است و کسی‌که قرض می‌گیرد، غلام قرض‌دهنده.
Kiu semas maljustaĵon, tiu rikoltos suferon, Kaj la kano de lia krueleco rompiĝos.
هر که ظلم بکارد، همان را درو خواهد کرد و قدرتش درهم خواهد شکست.
Bonokululo estos benata; Ĉar li donas el sia pano al malriĉulo.
شخص سخاوتمند برکت خواهد یافت، چون خوراک خود را با فقرا تقسیم می‌کند.
Forpelu blasfemulon, kaj foriros malpaco, Kaj ĉesiĝos malkonsento kaj ofendo.
شخص مسخره‌کننده را بیرون انداز تا دشمنی و کشمکش و فحاشی خاتمه یابد.
Kiu amas purecon de koro kaj agrable parolas, Al tiu la reĝo estas amiko.
کسی‌که قلب پاک و کلام دلنشین را دوست داشته باشد، حتّی پادشاه هم او را دوست خواهد داشت.
La okuloj de la Eternulo gardas la prudenton; Sed la vortojn de maliculo Li renversas.
خداوند حافظ راستی است و سخنان دروغ را باطل می‌سازد.
Mallaborulo diras: Leono estas ekstere, Mi povus esti mortigita meze de la strato.
آدم تنبل در خانه می‌ماند و می‌گوید: «اگر بیرون بروم، شیر مرا خواهد خورد.»
La buŝo de malĉastulino estas profunda foso; Kiun la Eternulo koleras, tiu tien enfalas.
سخنان زن بدکار مانند یک دام، خطرناک است و هرکسی که مورد غضب خداوند باشد، در آن گرفتار می‌شود.
Malsaĝeco forte sidas en la koro de knabo; Sed vergo punanta ĝin elpelas el ĝi.
حماقت در وجود کودک نهفته است، امّا تنبیه آن را از او بیرون می‌کند.
Kiu premas malriĉulon, por pligrandigi sian riĉecon, Tiu donas al riĉulo, por ke li malriĉiĝu.
کسی‌که به‌خاطر نفع خود به فقرا ظلم کند و به ثروتمندان هدیه بدهد، سرانجام گرفتار فقر خواهد شد.
Klinu vian orelon kaj aŭskultu vortojn de saĝuloj, Kaj direktu vian koron al mia instruo;
به سخنان مردان حکیم که به تو یاد می‌دهم، گوش بده و آنها را یاد بگیر،
Ĉar ili estos agrablaj, se vi gardos ilin en via interno; Ili estos ĉiuj pretaj sur viaj lipoj.
زیرا یادآوری و بیان آنها تو را شادمان می‌سازد.
Ke al la Eternulo estu via fido, Tion mi instruis al vi hodiaŭ.
این سخنان را امروز به تو تعلیم می‌دهم تا اعتماد تو بر خداوند باشد.
Ĉu mi ne skribis al vi tion trifoje Kun konsiloj kaj scio,
من این سی مَثَل را که پر از حکمت و نصیحت است، برای تو نوشته‌ام
Por sciigi al vi la ĝustecon de la paroloj de vero, Por ke vi transdonu la parolojn de vero al tiuj, kiuj vin sendis?
تا حقیقت را همان‌طور که هست به تو یاد بدهم و تو نیز آن را به کسانی‌که از تو می‌پرسند، تعلیم دهی.
Ne prirabu malriĉulon, pro tio, ke li estas malriĉa; Kaj ne premu senhavulon ĉe la pordego;
به شخص فقیری که پشتیبانی ندارد، ظلم نکن و حق بیچارگان را در دادگاه پایمال نساز.
Ĉar la Eternulo defendos ilian aferon Kaj dispremos iliajn premantojn.
زیرا خداوند به داد آنها می‌رسد و کسانی را که به آنها ظلم کرده‌اند، به سزای کارهایشان می‌رساند.
Ne amikiĝu kun homo kolerema, Kaj ne komunikiĝu kun homo flamiĝema;
با اشخاص تندخو که زود خشمگین می‌شوند معاشرت نکن،
Ke vi ne lernu lian vojon Kaj ne ricevu reton por via animo.
مبادا تو نیز مانند آنها شوی و زندگی خود را تباه کنی.
Ne estu inter tiuj, kiuj firmigas per mano, Kiuj garantias por ŝuldoj.
ضامن کسی نشو و تعهّد نکن که او قرض خود را ادا خواهد کرد،
Se vi ne havos per kio pagi, Oni ja prenos vian litaĵon de sub vi.
زیرا اگر مجبور به پرداخت قرض او شوی و نتوانی آن را بپردازی، رختخوابت را از زیرت بیرون می‌کشند.
Ne forŝovu la antikvajn limojn, Kiujn faris viaj patroj.
حدود زمین خود را که اجدادت از قدیم تعیین کرده‌اند، به نفع خود تغییر نده.
Se vi vidas homon lertan en sia profesio, li staros antaŭ reĝoj; Li ne staros antaŭ maleminentuloj.
آیا شخصی را که در کار خود مهارت دارد، می‌بینی؟ او نزد مردمِ عادی باقی نخواهد ماند، بلکه در حضور پادشاهان خدمت خواهد کرد.