Proverbs 22

melius est nomen bonum quam divitiae multae super argentum et aurum gratia bona

Engari te ingoa pai e whiriwhiria rawatia i nga taonga nui, me te manakohanga aroha i te hiriwa, i te koura.

dives et pauper obviaverunt sibi utriusque operator est Dominus

Ka tutataki te tangata taonga raua ko te rawakore; ko Ihowa te kaihanga o ratou katoa.

callidus vidit malum et abscondit se innocens pertransiit et adflictus est damno

Ko te tangata tupato, ka kitea atu e ia te he, ka huna i a ia; ko nga kuware, haere tonu atu, mamae tonu atu.

finis modestiae timor Domini divitiae et gloria et vita

Ko te hua o te mahaki, a ko te wehi ki a Ihowa, he taonga, he honore, he ora.

arma et gladii in via perversi custos animae suae longe recedit ab eis

He tataramoa, he mahanga kei te ara o te whanoke; ko te tangata ia e tiaki ana i tona wairua, ka matara atu i ena.

proverbium est adulescens iuxta viam suam etiam cum senuerit non recedet ab ea

Whakatupuria ake te tamaiti i te ara e haere ai ia, a, ka kaumatua, e kore e mahue i a ia.

dives pauperibus imperat et qui accipit mutuum servus est fenerantis

E whakatakoto tikanga ana te tangata taonga mo nga rawakore; a, ko te tangata i te nama, hei pononga ia ma te tangata nana i whakatarewa mai.

qui seminat iniquitatem metet mala et virga irae suae consummabitur

Ko te kairui o te kino, ka kokoti i te he: a ka kahore noa iho te patu o tona riri.

qui pronus est ad misericordiam benedicetur de panibus enim suis dedit pauperi

Ko te kanohi ohaoha, ka manaakitia tera; e hoatu ana hoki e ia tetahi wahi o tana taro ma te rawakore.

eice derisorem et exibit cum eo iurgium cessabuntque causae et contumeliae

Peia atu te tangata whakahi, a ka riro te ngangare; ka mutu ano hoki te totohe me te whakahawea.

qui diligit cordis munditiam propter gratiam labiorum suorum habebit amicum regem

Ko te tangata e matenui ana ki te ngakau ma, ko te kingi he hoa mona, mo te ahuareka o ona ngutu.

oculi Domini custodiunt scientiam et subplantantur verba iniqui

Ma nga kanohi o Ihowa e tiaki te tangata whai matauranga, e whakataka ana hoki e ia nga kupu a te tangata kopeka.

dicit piger leo foris in medio platearum occidendus sum

E mea ana te mangere, He raiona kei waho: ka whakamatea ahau ki nga huarahi.

fovea profunda os alienae cui iratus est Dominus incidet in eam

He poka hohonu te mangai o nga wahine ke: ka taka ki roto ta Ihowa tangata e whakarihariha ai.

stultitia conligata est in corde pueri et virga disciplinae fugabit eam

Paihere rawa te wairangi ki roto ki te ngakau o te tamaiti; otiia ma te rakau o te whiu e pei kia matara atu i a ia.

qui calumniatur pauperem ut augeat divitias suas dabit ipse ditiori et egebit

Ko te tangata e tukino ana i te rawakore kia maha atu ai he taonga mana, me te tangata hoki e hoatu mea ana ki te tangata taonga, ka tutuki raua ki te muhore kau.

inclina aurem tuam et audi verba sapientium adpone autem cor ad doctrinam meam

Anga mai tou taringa, whakarongo mai hoki ki nga kupu a te hunga whakaaro nui, kia tahuri mai hoki tou ngakau ki toku matauranga.

quae pulchra erit tibi cum servaveris eam in ventre tuo et redundabit in labiis tuis

He mea ahareka hoki, mehemea ka puritia e koe i roto i tou kopu, ki te u ngatahi raua ki runga ki ou ngutu;

ut sit in Domino fiducia tua unde et ostendi eam tibi hodie

Kia okioki ai koe ki a Ihowa, koia i whakakitea ai e ahau aua mea ki a koe i tenei ra, ki a koe na ano.

ecce descripsi eam tibi tripliciter in cogitationibus et scientia

He teka ianei hira rawa nga mea kua tuhituhia atu nei e ahau ki a koe, he kupu ako, he kupu mohio;

ut ostenderem tibi firmitatem et eloquia veritatis respondere ex his illi qui misit te

Kia mohio ai koe ki te tuturutanga o nga kupu o te pono, kia whakahokia ai e koe he kupu pono ki te hunga e ngare ana i a koe?

non facias violentiam pauperi quia pauper est neque conteras egenum in porta

Kaua e pahuatia te rawakore, no te mea he rawakore ia, kaua hoki e whakatupuria kinotia te tangata iti i te kuwaha:

quia Dominus iudicabit causam eius et configet eos qui confixerint animam eius

No te mea ka tohea e Ihowa ta ratou tohe, ka pahuatia ano hoki e ia te wairua o te hunga e pahua ana i a ratou.

noli esse amicus homini iracundo neque ambules cum viro furioso

Kaua e whakahoa ki te tangata pukuriri; kei haere tahi hoki koe i te tangata aritarita;

ne forte discas semitas eius et sumas scandalum animae tuae

Kei akona e koe ona ara, a ka riro i a koe he mahanga mo tou wairua.

noli esse cum his qui defigunt manus suas et qui vades se offerunt pro debitis

Kei uru koe ki roto ki te hunga papaki ringa, ki nga kaiwhakakapi turanga ranei mo te moni tarewa:

si enim non habes unde restituas quid causae est ut tollat operimentum de cubili tuo

Ki te kahore au mea hei utu, hei aha i tangohia ai e ia tou moenga i raro i a koe?

ne transgrediaris terminos antiquos quos posuerunt patres tui

Kaua e whakanekehia atu te rohe tawhito i whakatakotoria e ou matua.

vidisti virum velocem in opere suo coram regibus stabit nec erit ante ignobiles

Kei te kite ranei koe i tetahi tangata e uaua ana ki tana mahi? ka tu ia ki te aroaro o nga kingi; e kore ia e tu ki te aroaro o nga ware.