Proverbs 22

La réputation est préférable à de grandes richesses, Et la grâce vaut mieux que l'argent et que l'or.

Lepsze jest dobre imię, niż bogactwa wielkie; a przyjaźń lepsza, niż srebro i złoto.

Le riche et le pauvre se rencontrent; C'est l'Eternel qui les a faits l'un et l'autre.

Bogaty i ubogi spotkali się z sobą; ale Pan jest obydwóch stworzycielem.

L'homme prudent voit le mal et se cache, Mais les simples avancent et sont punis.

Ostrożny widząc złe ukrywa się; ale prostacy wprost idąc wpadają w szkodę.

Le fruit de l'humilité, de la crainte de l'Eternel, C'est la richesse, la gloire et la vie.

Pokory i bojaźni Pańskiej nagrodą jest bogactwo, i sława i żywot.

Des épines, des pièges sont sur la voie de l'homme pervers; Celui qui garde son âme s'en éloigne.

Ciernie i sidła są na drodze przewrotnego; kto strzeże duszy swej, oddala się od nich.

Instruis l'enfant selon la voie qu'il doit suivre; Et quand il sera vieux, il ne s'en détournera pas.

Ćwicz młodego według potrzeby drogi jego; bo gdy się zstarzeje, nie odstąpi od niej.

Le riche domine sur les pauvres, Et celui qui emprunte est l'esclave de celui qui prête.

Bogaty nad ubogimi panuje; ale ten, co pożycza, sługą bywa tego, który mu pożycza.

Celui qui sème l'iniquité moissonne l'iniquité, Et la verge de sa fureur disparaît.

Kto sieje nieprawość, żąć będzie utrapienie, a rózga gniewu jego ustanie.

L'homme dont le regard est bienveillant sera béni, Parce qu'il donne de son pain au pauvre.

Oko dobrotliwe, toć będzie ubłogosławione; bo udziela chleba swego ubogiemu.

Chasse le moqueur, et la querelle prendra fin; Les disputes et les outrages cesseront.

Wyrzuć naśmiewcę, a ustanie zwada; owszem uspokoi się swar i pohańbienie.

Celui qui aime la pureté du coeur, Et qui a la grâce sur les lèvres, a le roi pour ami.

Kto miłuje czystość serca, a jest wdzięczność w wargach jego, temu król przyjacielem będzie.

Les yeux de l'Eternel gardent la science, Mais il confond les paroles du perfide.

Oczy Pańskie strzegą umiejętności; ale przedsięwzięcia przewrotnego podwraca.

Le paresseux dit: Il y a un lion dehors! Je serai tué dans les rues!

Leniwiec mówi: Lew na dworzu, w pośród ulicy bym był zabity.

La bouche des étrangères est une fosse profonde; Celui contre qui l'Eternel est irrité y tombera.

Usta obcych niewiast są dół głęboki; na kogo się Pan gniewa, wpadnie tam.

La folie est attachée au coeur de l'enfant; La verge de la correction l'éloignera de lui.

Głupstwo przywiązane jest do serca młodego; ale rózga karności oddali je od niego.

Opprimer le pauvre pour augmenter son bien, C'est donner au riche pour n'arriver qu'à la disette.

Kto ciemięży ubogiego, aby sobie przysporzył, także kto daje bogatemu: pewnie zubożeje.

Prête l'oreille, et écoute les paroles des sages; Applique ton coeur à ma science.

Nakłoń ucha twego, a słuchaj słów mądrych, a serce twoje przyłóż ku nauce mojej;

Car il est bon que tu les gardes au dedans de toi, Et qu'elles soient toutes présentes sur tes lèvres.

Boć to będzie uciechą, gdy je zachowasz w sercu twojem, gdy będą społem sporządzone w wargach twoich;

Afin que ta confiance repose sur l'Eternel, Je veux t'instruire aujourd'hui, oui, toi.

Aby było w Panu ufanie twoje; oznajmujęć to dziś, a ty tak czyń.

N'ai-je pas déjà pour toi mis par écrit Des conseils et des réflexions,

Izalim ci nie napisał znamienitych rzeczy z strony rad i umiejętności,

Pour t'enseigner des choses sûres, des paroles vraies, Afin que tu répondes par des paroles vraies à celui qui t'envoie?

Abym ci do wiadomości podał pewność powieści prawdziwych, abyś umiał odnosić słowa prawdy tym, którzy cię posłali.

Ne dépouille pas le pauvre, parce qu'il est pauvre, Et n'opprime pas le malheureux à la porte;

Nie odzieraj nędznego, przeto że nędzny jest; ani ubogiego w bramie uciskaj.

Car l'Eternel défendra leur cause, Et il ôtera la vie à ceux qui les auront dépouillés.

Albowiem Pan się podejmie sprawy ich, i wydrze duszę tym, którzy im wydzierają.

Ne fréquente pas l'homme colère, Ne va pas avec l'homme violent,

Nie bądź przyjacielem gniewliwemu, a z mężem popędliwym nie obcuj,

De peur que tu ne t'habitues à ses sentiers, Et qu'ils ne deviennent un piège pour ton âme.

Byś snać nie przywykł ścieszkom jego, a nie włożył sidła na duszę swoję.

Ne sois pas parmi ceux qui prennent des engagements, Parmi ceux qui cautionnent pour des dettes;

Nie bywaj między tymi, którzy ręczą; ani między rękojmiami za długi;

Si tu n'as pas de quoi payer, Pourquoi voudrais-tu qu'on enlève ton lit de dessous toi?

Bo jeźlibyś nie miał czem zapłacić, przeczżeby kto miał brać pościel twoją pod tobą?

Ne déplace pas la borne ancienne, Que tes pères ont posée.

Nie przenoś starej granicy, którą uczynili ojcowie twoi.

Si tu vois un homme habile dans son ouvrage, Il se tient auprès des rois; Il ne se tient pas auprès des gens obscurs.

Widziałżeś męża rątszego w sprawach swoich? Takowyć przed królami staje, a nie staje przed podłymi.