Proverbs 27

Aza mirehareha ny amin'ny ho ampitso ianao; Fa na dia ny havoaky ny anio aza tsy fantatrao.

NO te jactes del día de mañana; Porque no sabes qué dará de sí el día.

Aoka ny olon-kafa no hidera anao, fa tsy ny vavanao, Eny, ny vahiny, fa tsy ny molotrao.

Alábete el extraño, y no tu boca; El ajeno, y no tus labios.

Mavesatra ny vato, ary mavesa-danja ny fasika; Fa ny fahasosoran'ny adala dia manoatra noho izy roa tonta.

Pesada es la piedra, y la arena pesa; Mas la ira del necio es más pesada que ambas cosas.

Masiaka ny fahavinirana, ary misafoaka ny fahatezerana; Fa iza no mahajanona eo anatrehan'ny fahasaro-piaro?

Cruel es la ira, é impetuoso el furor; Mas ¿quién parará delante de la envidia?

Aleo anatra imaso Toy izay fitia afenina.

Mejor es reprensión manifiesta Que amor oculto.

Azo itokiana hahasoa ny fery ataon'ny sakaiza; Fa tena fitaka ny fanorohan'ny fahavalo.

Fieles son las heridas del que ama; Pero importunos los besos del que aborrece.

Hitsakitsahin'ny voky na dia ny toho-tantely aza; Fa mamin'ny noana na dia ny zava-mangidy rehetra aza.

El alma harta huella el panal de miel; Mas al alma hambrienta todo lo amargo es dulce.

Toy ny voron-kely miala amin'ny akaniny ka mirenireny, Dia toy izany ny olona izay mirenireny miala amin'ny fonenany.

Cual ave que se va de su nido, Tal es el hombre que se va de su lugar.

Ny diloilo sy ny zava-manitra mahafaly ny fo, Ary ny hamamin'ny sakaiza dia avy amin'ny ana-panahy ataony.

El ungüento y el perfume alegran el corazón: Y el amigo al hombre con el cordial consejo.

Aza mahafoy ny sakaizanao, na ny sakaizan-drainao, Ary aza mankany amin'ny tranon'ny rahalahinao amin'ny andro fahorianao; Fa tsara ny namana akaiky noho ny rahalahy lavitra.

No dejes á tu amigo, ni al amigo de tu padre; Ni entres en casa de tu hermano el día de tu aflicción. Mejor es el vecino cerca que el hermano lejano.

Anaka, hendre, ary ampifalio ny foko, Mba hamaliako izay miteny ratsy ahy.

Sé sabio, hijo mío, y alegra mi corazón, Y tendré qué responder al que me deshonrare.

Ny mahira-tsaina mahatazana ny loza ka miery; Fa ny kely saina kosa mandroso ka voa.

El avisado ve el mal, y escóndese, Mas los simples pasan, y llevan el daño.

Alao ny lambany, fa efa niantoka olon-kafa izy, Ary tano ho solon'ny vahiny janga niantohany izy.

Quítale su ropa al que fió al extraño; Y al que fió á la extraña, tómale prenda.

Izay mifoha maraina koa ka misaotra ny sakaizany amin'ny feo mahery, Dia isaina ho fanozonana izany.

El que bendice á su amigo en alta voz, madrugando de mañana, Por maldición se le contará.

Tahaka ny fijononoky ny ranonorana be Ny vehivavy tia ady.

Gotera continua en tiempo de lluvia, Y la mujer rencillosa, son semejantes:

Izay misakana azy dia toy ny misakana ny rivotra, Sady toy ny mamihina diloilo ny tànany ankavanana.

El que pretende contenerla, arresta el viento: Ó el aceite en su mano derecha.

Ny vy maharanitra ny vy, Toy izany, ny olona maharanitra ny tarehin'ny sakaizany.

Hierro con hierro se aguza; Y el hombre aguza el rostro de su amigo.

Izay miaro aviavy dia hihinana ny voany; Ary izay miambin-tompo dia homem-boninahitra.

El que guarda la higuera, comerá su fruto; Y el que guarda á su señor, será honrado.

Toy ny tandindona eny anaty rano mifanahaka amin'ny tarehy, Dia toy izany no ifanahafan'ny fon'ny olona amin'ny an'olona.

Como un agua se parece á otra, Así el corazón del hombre al otro.

Ny fiainan-tsi-hita sy ny fandringanana tsy mety voky, Dia toy izany no tsy ahamamoan'ny mason'ny olona.

El sepulcro y la perdición nunca se hartan: Así los ojos del hombre nunca están satisfechos.

Ny memy ho an'ny volafotsy, Ny fandrendrehana ho an'ny volamena, Ary ny toetry ny olona dia tsy maintsy ho araka izay zavatra derainy.

El crisol prueba la plata, y la hornaza el oro: Y al hombre la boca del que lo alaba.

Na dia miara-totoinao ny fanoto amin'ny vary eo an-daona aza ny adala, Dia tsy mba hiala aminy tsy akory ny fahadalany.

Aunque majes al necio en un mortero entre granos de trigo á pisón majados, No se quitará de él su necedad.

Fantaro tsara ny tarehin'ny ondry aman'osinao, Ary miahia tsara ny andian'ny bibinao;

Considera atentamente el aspecto de tus ovejas; Pon tu corazón á tus rebaños:

Fa ny harena tsy ho mandrakizay; Ary moa haharitra ho amin'ny taranaka rehetra va ny satro-boninahitra?

Porque las riquezas no son para siempre; ¿Y será la corona para perpetuas generaciones?

Na dia lany aza ny ahitra, ka mitsiry ny solofony, Ary voataona ny zava-maniry any an-tendrombohitra,

Saldrá la grama, aparecerá la hierba, Y segaránse las hierbas de los montes.

Ny zanak'ondry dia hahazoanao fitafiana, Ary ny osy hamidinao tany;

Los corderos para tus vestidos, Y los cabritos para el precio del campo:

Ary ho ampy hosotroinao ny rononon'osy Sy ho an'ny ankohonanao, Ary hisy hiveloman'ny ankizivavinao.

Y abundancia de leche de las cabras para tu mantenimiento, y para mantenimiento de tu casa, Y para sustento de tus criadas.